چرا بسیاری از مجسمه‌های روم باستان بدون سر هستند؟

در واقع، اگرچه در مجسمه‌های تمدن‌ها و دوره‌های دیگر، شکستگی کوچک، مثلاً در ناحیه انگشتان یا بینی، معمول است. با این حال، این تعداد زیاد مجسمه رومی بدون سر این سوال را ایجاد می کند که چرا با چنین پدیده ای مواجه هستیم؟

به گزارش یورونیوز، راشل کوزر، استاد کلاسیک و تاریخ هنر در کالج بروکلین و دانشگاه سیتی نیویورک، گفت: “اگرچه اغلب نمی توان به طور قطعی دانست که چگونه یک مجسمه سر خود را از دست داده است، سرنخ هایی وجود دارد که باستان شناسان را راهنمایی می کند. به چندین دلیل رایج

اولین و ساده ترین دلیل بی سر بودن بسیاری از مجسمه ها این است که گردن یک ضعف طبیعی در ساختار مجسمه های انسان است. هنگامی که یک مجسمه هنگام حرکت بین صاحبان قدیمی و جدید سقوط می کند یا به خطر می افتد، گردن معمولاً اولین جایی است که آسیب می بیند.

این سرهای شکسته همیشه تصادفی نیستند. گاهی اوقات رومی ها به عمد سر مجسمه های خود را می شکستند. این کار طی فرآیندی به نام «Damnatio Memoriae» انجام شد.

سنای روم می تواند از این روند برای رای دادن به امپراتوری که پس از مرگ به دلیل خیانت محکوم شده است، استفاده کند. در صورت تصویب این قانون، سنا نام امپراطور را از لیست ها حذف می کرد، اموال وی مصادره می شد و پرتره ها و مجسمه های او مخدوش می شد.

تصویری از خانواده چهار نفره سوران، حاکمان امپراتوری روم. تصویر یکی از آنها به نام “گتا” به دلیل دستور پاک کردن یادبودی که برادرش علیه او اعدام کرد حذف شده است عکس: ویکی پدیا

نرون یکی از نمونه های چنین امپراطور بدنامی بود که بسیاری از پرتره ها و مجسمه های او آسیب دید و یا قسمت هایی از آنها از بین رفت.

علاوه بر این، مجسمه سازان رومی گاهی اوقات مجسمه های خود را با سرهای قابل جابجایی که از قسمت گردن جدا می شد طراحی می کردند.

کنت لاپاتین، متصدی آثار باستانی در موزه جی پل گتی در لس آنجلس، می گوید: این روش به آنها اجازه می داد از مواد جداگانه برای بدن و سر استفاده کنند.

همچنین مجسمه سازان مختلف می توانستند روی یک مجسمه کار کنند و سر را در جای دیگری کاملا آماده کرده و در آخرین مرحله روی بدن نصب می کردند.

مجسمه سر رومی در ابتدا به طور جداگانه ساخته شد تا بعداً بر روی بدن Gary Todd/Flickr نصب شود

آقای لاپاتین می‌افزاید: «مجسمه‌هایی از این دست به وضوح قابل تشخیص هستند، زیرا بدن‌ها سوراخی دارند که مجسمه‌ساز می‌تواند از طریق آن گردن را وارد کند». همچنین در آنها به جای شکستگی های دندانه دار در قسمت پایین سر در ناحیه گردن، لبه های صاف را می بینیم.

در برخی موارد نادر دیگر، سر این مجسمه ها در دوران معاصر برداشته شده است.

مجسمه‌های رومی با مبالغ هنگفتی در بازار آثار باستانی خرید و فروش می‌شدند و دلالان مشهور هنری دریافتند که می‌توانند با فروش دو اثر به جای یک اثر، درآمد بیشتری به دست آورند. پس مجسمه ها را سر بریدند.

در موارد معدودی موزه ها توانسته اند دو قسمت از مجسمه را به دست آورند و به هم بچسبانند. اما در موارد متعددی، حفاری در حین جداسازی، باعث شده است که سر و بدنه دقیقاً به هم نچسبند و باستان شناسان مجبور شده اند با تعمیر قطعات آسیب دیده، این دو قسمت را دوباره سرهم کنند.