حامد فتوط احمدی پژوهشگر علوم قرآنی و حدیث در ایرنا نوشت: اگر هنگام رانندگی ترمز دستی روشن باشد، خودرو به سختی حرکت می کند و اصطکاک ترمز باعث سنگین شدن آن می شود. به جای گاز دادن به خودرو بهتر است ترمز دستی را غیرفعال کنید. در این صورت با انرژی کمتر به سرعت بالاتری خواهید رسید. برخی تصورات منفی که در مورد خود، جهان خلقت و خداوند داریم، ترمزی برای پیشرفت انسان است. در این زمان تنها راه حل، حذف افکار منفی و جایگزینی آنها با افکار مثبت است. در اینجا برخی از این تصورات منفی را که ممکن است در ذهن برخی از نمازگزاران باشد مرور می کنم:
1- من کوچکتر از آن هستم که خدا به من گوش دهد: به جای این فکر منفی، در دعا بگوییم «همان الله لمان حمدا». یعنی خداوند سخنان ستایش کننده را می شنود و می پذیرد. این جمله معمولاً در هر رکعتی بعد از رکوع گفته می شود.
2- نماز را درست نمی دانم: این تصور گاهی به دلیل اهمیت دادن بیش از حد به فقه ایجاد می شود تا اینکه تبدیل به وسواس می شود. در همه فعالیت ها، بازی ها و معاشرت ها قوانین و آداب و رسومی وجود دارد. در هنگام نماز وقتی انسان در مقابل پروردگار جهانیان می ایستد باید با نهایت ادب و طبق آداب و شرع بایستد و رفتار کند، اما ادب و رعایت بیش از حد قوانین نیز پسندیده نیست.
3- من از نماز چیزی نمی فهمم و تاکنون نتیجه ای از آن نگرفته ام: در قسمت های قبلی این یادداشت به بیان قدرت نماز در هدایت مردم به صراط مستقیم و موفقیت پرداختم و در در ادامه به نکات بیشتری اشاره خواهم کرد. با این همه خواص قوی نماز، اگر کسی از نماز نتیجه نگرفت، باید مخالف خودش باشد نه نماز. آیا دعایی که تاکنون خوانده است او را فردی امیدوارتر، قدرتمندتر، قابل اعتمادتر، شادتر و خوش بینتر ساخته است؟ اگر اینطور نیست معلوم است که نمازش صحیح نبوده است. در شب های امتحان همه دانش آموزان یک کتاب می خوانند اما در امتحان نمره های متفاوتی می گیرند. کسانی که نمره ضعیفی گرفتند نمی توانند کتاب را سرزنش کنند. آنها باید شیوه خواندن خودشان را نقد کنند. اگر کتاب مشکلی دارد چرا بعضی ها نمره کامل گرفتند؟
در نماز همه به یک شکل نماز می خوانند، اما برخی به نیت موفقیت در دنیا و آخرت آن را می خوانند و از آن به عنوان وسیله ای برای هدایت آنان لذت می برند. برخی دیگر فقط به قصد انجام تکالیف و با اکراه مطالعه می کنند. دسته اول می بینند و می دانند که نماز تغییرات اساسی در شخصیت، زندگی و عملکرد آنها ایجاد کرده است. برخی معتقدند هر چه دارند از نماز و یاد خدا دارند. باید به گروه دوم گفت چرا از این ابزار قدرتمند استفاده نمی کنید؟ آیا شکست شما در استفاده از این ابزار قدرتمند به شما باز نمی گردد؟”
اگر هر بار به نیت این که «با این وسیله به سوی موفقیت می رویم» به نماز می ایستیم، اگر هنگام گوش دادن به اذان چند بار جمله «حی علی الفلاح» را با خود تکرار کنیم و واقعاً احساس می کنیم که ما به موفقیت رسیده ایم به سمت رحمت خدا حرکت می کنیم، حالمان عوض می شود.
در علم پزشکی ثابت شده است که تأثیر دارو در افرادی که به عملکرد مثبت آن در هنگام مصرف دارو اعتقاد دارند بیشتر از کسانی است که به آن اعتقاد ندارند. اگر بخواهیم از این ابزار قدرتمند به خوبی استفاده کنیم، باید با گوش هایمان به موذن گوش کنیم و در دل تکرار کنیم که «به سوی موفقیت می روم و در راه رستگاری گام برمی دارم».
یک بار که در مجلس حاج آقا دولابی بودم اذان دادند. با چشمان بسته و چهره ای متفکر به آن گوش داد. بعد از اذان گفتند اگر این اذان را بفهمیم برایمان کافی است. چه برسد به نماز».
خداوند در قرآن فواید و آثار مثبت نماز را امری عقلایی می داند و معتقد است کسانی که این اثر را احساس نمی کنند به این دلیل است که به آن فکر نکرده اند. اگر اندکی در این باره بیندیشیم، به راحتی و با عقل خود به این نتیجه می رسیم که نماز با طرح شگفت انگیزی که دارد، بی شک ما را به سعادت، رستگاری، کامیابی و موفقیت می رساند. «و چون به نماز اذان می‌دهید، آن را بیهوده بگیرید و با آن بازی کنید، زیرا آنان قومی هستند که نمی‌فهمند، و چون آنها را به نماز می‌خوانید، آن را به شوخی می‌گیرند، زیرا آنان مردمی هستند که نمی‌فهمند. فکر.” (سوره مائده، آیه 58)
4- همیشه در نماز پریشان می شوم: در مورد حضور ذهن و حضور قلب در نماز روش های زیادی ذکر شده است، اما باید گفت که مهم ترین قدم برای تمرکز کافی در نماز، درک اهمیت آن است. باید به فکر نماز باشیم و آنقدر مطالعه کنیم تا به اهمیت فوق العاده آن پی ببریم. یک جراح ممکن است روزی سه تا چهار عمل جراحی انجام دهد. اعمالی که اکثراً تکراری هستند، اما چون جراح اهمیت این عمل ها را درک می کند، هرگز در میانه عمل حواسش پرت نمی شود یا به دلیل تکرار عمل های جراحی از روی کسالت آن ها را انجام نمی دهد. او می داند که با یک اشتباه ممکن است جان یک نفر در خطر باشد. دانستن اهمیت نماز چیزی است که باعث می شود در هنگام انجام آن، حضور قلب و تمرکز خود را حفظ کنیم.
5- نماز نمی تواند برای بسیاری از گناهان من کاری انجام دهد: این تصور نادرست ناشی از عدم آشنایی با قدرت نماز و یاد خداست که با تفکر و مطالعه آثار علمی و دانشگاهی در مورد کارکردهای نماز و وعده های واقعی برطرف می شود. قرآن کریم در این زمینه. . امیدوارم این یادداشت ها به رفع این تصور غلط کمک کند.
6- از تکرار همین جملات در نماز خسته می شوم: کلود بریستول، جانباز جنگ جهانی اول، در کتاب جادوی باور می گوید: «هر عبارتی که با نیروی قدرتمند تکرار بر منطق ما مسلط شود، مستقیماً بر ما تأثیر می گذارد. احساسات و عواطف و در نهایت منجر به نفوذ آن به اعماق ضمیر ناخودآگاه ما می شود.«تکرار عبارات مثبت باعث می شود باور مثبت داشته باشید.» (مبانی موفقیت، ص 350)
در ضمن یکی از دلایل تکرار نماز فراموش نکردن خداست. هیچکس نمی گوید مادرم یا فرزندم برایم تکراری شده اند و من از دیدن آنها خسته شده ام. یاد خدا باعث آرامش درونی می شود. Epictet، فیلسوف مشهور یونانی می گوید: «برای رسیدن به آرامش و شادی تنها یک راه وجود دارد؛ آن این است که وجود خدا را در درون خود فراموش نکنید.» (قدرت اندیشه، ص 260)
این کلام قرآن است; آنچه من سعی دارم در این یادداشت نشان دهم. ما هر روز بعضی چیزها را تکرار می کنیم و می دانیم که این تکرار کلید انجام درست آنهاست. هر روز دست هایت را می شوی، هر روز ورزش می کنی و اگر مریض شدی، هر روز دارو می خوری. هیچکس نمی‌گوید، چون دیروز ورزش کردم، امروز نیازی به ورزش ندارم، یا اگر دیروز دست‌هایم را شستم، امروز دیگر نیازی به ورزش ندارم. اگر کسی می خواهد پاک باشد، باید هر روز تمیز کند. اگر کسی می خواهد سالم باشد باید هر روز یک سری ورزش را تمرین و تکرار کند.
نماز هم همین طور است. یک بار دعا کردن بی فایده است. روزی پنج بار نماز بخوانیم تا هدفمان را از دست ندهیم. یادمان باشد که ما بندگان خدا هستیم و رویکردمان در زندگی به سمت اوست. پس رحمت او را احساس کنیم و دلهایمان را به آن شاد کنیم.
7- اگر خدا می خواست به من گوش دهد تا حالا گوش می داد: اگر خدا نمی خواست به تو گوش کند دعا نمی کردی. اگر دعا نمی کنید، احتمالاً نمی خواهید خدا به شما گوش دهد. نماز را به یاد خود می خواند و در قرآن می فرماید هر که مرا یاد کند من نیز او را یاد می کنم. خوشا به حال کسی که پروردگار عالم او را یاد کند.
قرار نیست هر چه از خدا می خواهیم به سرعت فراهم شود. اولین قدم این است که نیاز به شکل واقعی در درون ما وجود دارد. با سیستمی که خداوند در ما تعبیه کرده است، به محض اینکه چیزی از او بخواهیم، ضمیر ناخودآگاه برای دریافت آن فعال می شود. اگر در رسیدن به آن آرزو پافشاری کنیم و در مسیر درست برای رسیدن به آن حرکت کنیم، رسیدن به آن آرزو به واقعیت تبدیل خواهد شد. برای رسیدن به خواسته ها تلاش و صبر لازم است. ما معمولا این دو را دوست نداریم و برای رسیدن به خواسته هایمان عجله داریم. باید بدانیم که بیماری شتاب دارویی جز صبر ندارد.
