بازار ارز توافقی باعث افزایش قیمت کالاها و خدمات نمی‌شود

اواخر اردیبهشت ماه سال جاری بود که بانک مرکزی اعلام کرد قصد دارد با همکاری وزارت حراست بازار توافقی ارز را راه اندازی کند. اکنون محمدرضا فرزین رئیس کل بانک مرکزی به تازگی از آغاز به کار این بازار در آینده نزدیک خبر داده است.

به گفته رئیس کل بانک مرکزی، در بازار توافقی ارز، صادرکنندگان و واردکنندگان بر اساس مکانیزم عرضه و تقاضا، نرخ ارز را تعیین می کنند و بانک مرکزی نقش ناظر را در این بازار ایفا می کند.

در این شرایط برخی از مردم و فعالان اقتصادی نگران هستند که این بازار باعث افزایش قیمت نهایی کالاها و خدمات و در نهایت رشد تورم شود. با وجود این، سهراب دلانگیزان، کارشناس اقتصادی و استاد اقتصاد دانشگاه رازی در گفت و گو با … میهن تجارت وی تاکید کرد: بازار توافقی ارز نه تنها باعث افزایش قیمت کالا در بازار نمی شود، بلکه باعث کاهش رانت در اقتصاد نیز می شود.

تفاوت ارز و بازار آزاد برای واردکنندگان رانت ایجاد می کند

دلانگیزان ابتدا به تشریح وضعیت فعلی نظام ارزی کشور پرداخت و توضیح داد: یکی از اختلالات نظام ارزی کشور این است که صادرکنندگان مجبورند ارز حاصل از صادرات را به قیمتی کمتر از قیمت روز بازار بفروشند. که نرخ ارز نیمایی همواره بین 20 تا 30 درصد کمتر از قیمت بازار است و این موضوع انگیزه کافی برای صادرکننده برای صادرات کالا و فروش ارز ایجاد نمی کند.

وی ادامه داد: از سوی دیگر این تفاوت ارز اسمی با ارز بازار آزاد برای واردکنندگان رانت ایجاد می کند چرا که ارز را با نیم نرخ دریافت می کنند اما کالای خود را با نرخ آزاد می فروشند بنابراین صادرکنندگان به اندازه کافی ندارند. انگیزه عرضه ارز و از طرفی واردکنندگان تقاضای زیادی دارند و همین موضوع باعث اختلال در نظام ارزی کشور می شود.

بازار ارز توافقی باعث توزیع مناسب تری رانت بین صادرکنندگان و واردکنندگان می شود

این کارشناس اقتصادی ادامه می دهد میهن تجارت وی گفت: یکی از راهکارهای حل این مشکل حرکت به سمت بازار آزاد بود، اما ممکن است بانک مرکزی کنترل کاملی بر بازار آزاد نداشته باشد و در نتیجه ذخایر ارزی کشور تحت تاثیر قرار گیرد. به همین دلیل برای نزدیک شدن بازار نیمایی به بازار آزاد، پیشنهاد ایجاد بازار توافقی ارز که در آن نرخ ارز شناور اما کنترل شده باشد، ارائه شد.

وی افزود: پیش از این سازوکاری برای این بازار پیش بینی نشده بود و اکنون به نظر می رسد با در نظر گرفتن این سازوکار بازار ارز در حال شکل گیری است. در بازار ارز توافقی قطعا نرخ ارز به دلار بازار آزاد نمی رسد، اما از نیم نرخ بالاتر خواهد بود. این فاصله در اختیار صادرکننده قرار می گیرد تا بخشی از مشکلات آنها کاهش یابد و همچنین باعث کاهش رانت واردکننده می شود. به نوعی بازار توافقی ارز باعث توزیع مناسب تری رانت بین صادرکنندگان و واردکنندگان می شود.

بازار ارز توافقی گامی برای آزادسازی نرخ ارز و کاهش اجاره بها است

دلانگیزان درباره تاثیر بازار توافقی ارز بر بازار کالا و خدمات توضیح داد: بازار توافقی ارز گامی در جهت آزادسازی نرخ ارز و کاهش اجاره بها است، اعمال هر سیاستی در بازار ارز می تواند بر قیمت کالاها تاثیر بگذارد. اما ایجاد یک بازار ارز توافقی تاثیر چندانی بر قیمت کالاها و خدمات نخواهد داشت زیرا مردم با یکدیگر توافق دارند تا مبادلات خود را ایجاد کنند.

وی در پایان خاطرنشان کرد: به نظر می رسد این نوع بازار توافقی تاثیری بر قیمت تمام شده کالاها ندارد و تنها باعث کاهش رانت در اقتصاد می شود.

برای مطالعه بیشتر صفحه اقتصاد کلان در میهن تجارت را دنبال کنید.