پس از پیروزی دونالد ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری 2024 آمریکا و ورود مجدد وی به کاخ سفید، بار دیگر توجه به معادلات جهانی و تاثیر آن بر کشورهایی مانند ایران جلب شد.
بازگشت ترامپ به صحنه بین المللی و سیاست های قبلی او می تواند به بحران ها و نگرانی های اقتصادی دامن بزند. مردم ایران به ویژه در زمینه تامین کالاهای اساسی دغدغه دارند. حال سوال اینجاست که آیا بازگشت ترامپ می تواند در تامین کالاهای اساسی در ایران موثر باشد؟
تاثیر آمریکا بر واردات کالاهای اساسی
از آنجایی که واردات کالاهایی مانند دارو، نهاده های دامی، غلات و … از اهمیت ویژه ای برخوردار است، با توجه به سیاست های ترامپ نگرانی هایی برای واردات این کالاها ایجاد شده است. زیرا در سپتامبر 2019 بود که بر اساس فرمان اجرایی سازمان مبارزه با تروریسم، دولت ترامپ نام بانک مرکزی ایران را در فهرست SDN قرار داد.
این اقدام موجب شد تا درآمدهای نفتی ایران به طور جدی مورد تهدید قرار گیرد و در نتیجه دسترسی این بانک به منابع مالی برای اطمینان از واردات کالاهای اساسی عملا مسدود شود.
یک ماه بعد، برای جلوگیری از اعتراضات قانونی به این انسداد و به منظور اطمینان از دسترسی به کالاهای بشردوستانه، وزارت خزانه داری آمریکا مکانیسم بشردوستانه را تحت نظارت دقیق شبکه اجرای جرایم مالی (FinCen) فعال کرد. این سازوکار به دلیل محدودیت های شدید مورد انتقاد ناظران حقوق بشری قرار گرفته و از آن به عنوان مجازات اعدام مالی یاد می شود.
ممنوعیت هرگونه معامله با بانک مرکزی ایران حتی برای خرید کالاهای اساسی تا اواسط سال 2020 ادامه داشت. وزارت خزانه داری پس از گذشت نزدیک به یک سال، با صدور مجوز عمومی 8A معافیت معاملات مربوط به واردات کالاهای بشردوستانه (غذا و دارو) را صادر کرد. به این ترتیب مشخص می شود که آمریکا نزدیک به یک سال خرید کالاهای اساسی از ایران را به طور کامل قطع کرده بود. حالا این نگرانی وجود دارد که آیا امکان تکرار این کار وجود دارد؟
نظرات کارشناسان درباره تاثیر تحریم ها بر واردات کالاهای اساسی
علیرغم تاثیرات عینی تحریم ها بر واردات کالاهای اساسی، برخی کارشناسان معتقدند تجارت کالاهایی مانند غلات، نهاده های دامی، دارو و غیره تحت تاثیر تحریم ها قرار نمی گیرد. زیرا طبق مواد 11 و 12 میثاق حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی، تحریم ها نباید بر دسترسی مردم عادی به کالاهای اساسی تأثیر بگذارد. البته آمریکا نیز بر اهمیت ایجاد مکانیسم های بشردوستانه تاکید دارد.
محمدرضا فرجی تهرانی نایب رئیس اتاق اصناف تهران در گفت و گو با به گزارش میهن تجارت، در خصوص تاثیر پیروزی ترامپ بر تامین کالاهای اساسی، توضیح داد: در دوره اول ریاست جمهوری دونالد ترامپ در آمریکا، رئیس جمهور آمریکا در سال 2018، در سال 2018، در سال 2018 میلادی به عنوان رئیس جمهور آمریکا اقدام کرد. اگرچه ترامپ مدعی افزایش تحریم ها علیه ایران بود، اما در واردات کالا مشکل اساسی وجود نداشت. در حال حاضر بعید است برای واردات کالاهای اساسی مشکلی ایجاد شود. زیرا سیاست جمهوری خواهان بیشتر بر تحریم افراد متمرکز است.
وی در خصوص واردات کالاهایی مانند دارو گفت: دارو یکی از اقلامی است که نمی توان آن را ممنوع کرد. بعید است با واردات سایر کالاهای اساسی این اتفاق بیفتد.
وی ادامه داد: شروع طرح فلج اقتصادی ایران از زمان دموکرات ها آغاز شد. دموکرات ها نیز تاثیر بسزایی در افزایش نرخ ارز و افزایش تحریم های اقتصادی داشتند. مثلاً در زمان دموکرات ها بود که واردات برخی کالاهای IT به کشور ممنوع شد.
راه حل چیست؟
فرجی تهرانی برای بهبود شرایط کشور پیشنهاد کرد: روابط دیپلماتیک ایران با سایر کشورها برقرار شود، اما نمی توان روی جمهوری خواهان و دموکرات ها حساب ویژه ای باز کرد. باید به دنبال راه حل هایی برای تقویت ارتباطات بود که تصمیم اصلی دولت است.
بر اساس این گزارش واردات و تامین کالاهای اساسی مانند دارو، غلات و … از اهمیت ویژه ای برخوردار است. از آنجا که میثاق حقوق اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی نیز بر این امر تأکید دارد. با توجه به شرایط فعلی و نظر کارشناسان، احتمال بروز مشکل در انبارداری کالاهای اساسی بسیار کم است.
برای اطلاعات بیشتر به صفحه بازار محصول در به گزارش میهن تجارت مراجعه کنید.
