ایرانی ها در ماه های اخیر در تامین اقلام اساسی سفره خود با چالش های جدی مواجه بوده اند. قیمت برخی از مهمترین منابع تامین پروتئین مانند گوشت مرغ و لبنیات به دلایل متعددی از جمله نوسانات اقتصادی و … افزایش چشمگیری داشته است.
این وضعیت به ویژه برای اقشار متوسط و ضعیف جامعه نگران کننده است. تحقیقات نشان می دهد که با افزایش قیمت ها، بسیاری از خانوارها مجبور به حذف یا کاهش مصرف این محصولات شده اند. این تصمیمات به ویژه در شرایطی که تغذیه مناسب و تامین پروتئین کافی برای رشد و سلامت افراد ضروری است زنگ خطری جدی برای آینده جامعه محسوب می شود.
کاهش 33 درصدی واردات نفت در شرایطی که تقاضا زیاد است
در بررسی عادات غذایی و مصرفی خانوارهای ایرانی، یکی از نکات قابل توجه، مصرف بالای سرانه روغن در کشور است. طبق آمار، میانگین مصرف روغن در ایران بین 22 تا 24 کیلوگرم است، در حالی که میانگین مصرف روغن در اروپا 11 کیلوگرم است، یعنی سرانه مصرف روغن دو برابر میانگین اروپا است که نشان دهنده اهمیت ویژه روغن در سبد غذایی خانواده های ایرانی
طی روزهای اخیر اخباری مبنی بر کاهش 33 درصدی واردات نفت خام به کشور منتشر شده است. این کاهش چشمگیر واردات به ویژه زمانی که تقاضا برای این محصول در بازار داخلی همچنان بالاست، زنگ خطر را برای فعالان اقتصادی و مصرف کنندگان به صدا درآورده است.
در هفت ماه گذشته نسبت به مدت مشابه سال قبل، روغن آفتابگردان و پالم 13 درصد، سویا، ذرت، زیتون، کنجد، نارگیل، کلزا 98، 76، 83، 76 کاهش واردات داشته اند. ، 100، 69 درصد به ترتیب. .
چرا واردات نفت کاهش یافت؟
بر اساس گزارش های اخیر، بخش زیادی از این کاهش به دلیل افزایش قیمت جهانی نفت خام در ماه های اخیر و سیاست های داخلی مربوط به قیمت گذاری ارز و ریال در زمان ثبت سفارش است.
به ویژه محدودیت هایی که در تعیین قیمت ها وجود دارد باعث شده واردکنندگان با چالش های جدی مواجه شوند و نتوانند به راحتی نیاز بازار را تامین کنند.
همچنین تخصیص ارز ترجیحی به واردات نفت خام نیز به عنوان یکی از عوامل اصلی وقوع قاچاق این محصول در کشور مطرح شده است. این سیاست اگرچه برای حمایت از تولیدکنندگان و مصرف کنندگان داخلی طراحی شده است اما در واقع زمینه سوء استفاده و قاچاق را فراهم کرده است.
قاچاقچیان با بهره‌برداری از تفاوت قیمت‌های داخلی و بین‌المللی می‌توانند با فروش غیرقانونی نفت خام بازار را تحت تأثیر قرار داده و مشکلات موجود را تشدید کنند. این وضعیت نه تنها بر قیمت ها تأثیر منفی می گذارد، بلکه می تواند منجر به بی ثباتی در عرضه نفت خام برای صنایع مختلف شود.
آیا تجربه ناخوشایند احتکار تکرار می شود؟
این موضوع نگرانی هایی را هم برای فروشندگان و هم برای مصرف کنندگان ایجاد کرده است زیرا تجربه ناخوشایند سال گذشته را به یاد می آورد.
سال گذشته کمبود نفت به عنوان یک بحران جدی در بازار شناخته شد و مغازه داران به بهانه کمبود عرضه نفت را احتکار کردند. این رفتار باعث شد که بازار با کاهش شدید عرضه و افزایش تقاضا مواجه شود و قیمت نفت به شدت افزایش یابد.
اکنون نگرانی از کاهش واردات نفت و احتمال تکرار سناریوهای مشابه باعث بی اعتمادی مردم و فروشندگان به آینده بازار شده است. البته از آنجایی که این کمبود از سال 99 احساس می شود، مشکل نفت یک شبه حل نمی شود.
ایران در سال 1393 به منظور کاهش وابستگی به واردات روغن و افزایش امنیت غذایی برنامه خودکفایی در تولید دانه های روغنی را آغاز کرد. این برنامه در زمانی که کشور با تحریم ها و محدودیت های اقتصادی روبه رو بود از اهمیت ویژه ای برخوردار بود. اما با گذشت زمان به نظر می رسد نه تنها پیشرفتی در این زمینه حاصل نشده، بلکه کشور با کاهش تولید نیز مواجه شده است.
کاهش واردات نفت در شرایطی که کشور ظرفیت محدودی برای افزایش تولید داخلی دارد می تواند عواقب جدی داشته باشد. این وضعیت به ویژه زمانی که نیاز مصرف کنندگان به روغن افزایش می یابد خطرناک تر می شود.
مردم منتظر افزایش قیمت نفت هستند؟
یکی از پیامدهای اولیه کاهش واردات افزایش قیمت در بازار داخلی است. با کمبود عرضه، تقاضا برای محصولات موجود افزایش یافته و این امر مستقیماً منجر به احتکار و افزایش قیمت می شود.
صنایع غذایی نیز وابستگی شدیدی به نفت دارند و هرگونه کمبود این ماده خام می تواند تولید را مختل کند. کاهش در دسترس بودن روغن می تواند منجر به کاهش کیفیت محصولات غذایی و بار دیگر افزایش هزینه های تولید شود.
در چنین شرایطی نیاز است که مسئولان دولتی با اتخاذ تدابیر موثر از تکرار بحران های اقتصادی جلوگیری کرده و ثبات را به بازار بازگردانند.
برای مطالعه بیشتر، آیا گزارش قیمت نفت به ایران می رسد؟ در صفحه به گزارش میهن تجارت بخوانید.
