پس از حدود یک هفته التهاب نسبی ناشی از اصلاح قیمت کارخانه ای خودروهای داخلی، بازار خودرو آرام گرفت و به ثبات رسید.
حدود 10 روز پیش بود که خودروسازان با مجوز وزارت صنعت، معدن و تجارت به طور رسمی از افزایش میانگین 30 درصدی قیمت کارخانه ای محصولات خود خبر دادند. با توجه به اعمال این مجوز مشخص شد که منحنی قیمت در بازار خودرو نیز در واکنش به رشد 30 درصدی قیمت ها در مبدا روند صعودی به خود خواهد گرفت. در آن مرحله، دو سناریو وجود داشت. یکی اینکه منحنی قیمت در بازار خودرو با اضافه شدن به قیمت پایه خودروها حدود 30 درصد رشد خواهد کرد. البته این سناریو طرفداران زیادی نداشت و سناریوی محتمل تر، افزایش قیمت خودرو در بازار با نرخی بسیار کمتر از 30 درصد بود. در نهایت اتفاقی که افتاد سناریوی دوم بود، یعنی قیمت خودروها بسیار کمتر از آنچه در ابتدا اضافه شده بود افزایش یافت. در هر صورت طی 10 روز گذشته، یعنی از زمانی که قیمت خودرو 30 درصد افزایش یافت تا دیروز، بازار با تغییراتی همراه بوده است. بنابراین در ابتدا قیمت ها روند افزایشی داشت اما در اواسط هفته جاری به ثبات رسید.
بر اساس محاسبات «دنیای اقتصاد»، در دوره مورد بررسی میانگین رشد قیمت خودرو در بازار آزاد پس از اعمال مجوز 30 درصدی در مبدأ حدود هفت درصد بوده است.
پژو پارس پرتقاضاترین خودروی ایران است فرصت فروش آن را از دست ندهید!
اما افزایش قیمت از چند روز پیش متوقف شد و به جز یکی دو مورد استثنا، بازار خودرو تا زمان نگارش این گزارش روندی باثبات داشته است.
اگرچه از ابتدا سناریوی محتمل این بود که منحنی قیمت خودرو در بازار به دلیل گرانی و عدم کشش برای جهش به اندازه منحنی اصلی رشد نکند، اما عواملی مانند عدم جهش بالا در نرخ ارز و تا حدودی ابلاغ آیین نامه واردات خودروهای برقی و هیبریدی کارکرده و نو نیز در تحقق این سناریو نقش داشت. چند ماهی است که بازار خودرو راه خود را از بازار ارز جدا کرده است و منحنی قیمت خودرو با هر نوسان ارز آنقدر نوسان نمی کند. البته این به معنای جدا شدن کامل مسیر ارزی و خودرویی از یکدیگر نیست و در صورتی که قیمت ارز دچار نوسان شدید چه بالا و چه نزولی شود، قطعا بازار خودرو از آن متاثر خواهد شد. پس از افزایش قیمت کارخانه ای خودروها، نوسان ارز آنقدر نبود که بازار را تحت تاثیر قرار دهد. این در حالی است که اگر مثلاً قیمت ارز رشد بالایی داشت، این عامل در کنار رشد قیمت کارخانه ای خودروها می توانست التهاب بزرگی را در بازار خودرو ایجاد کند.
بنابراین عدم حمایت بازار ارز تاثیری بر ثبات نسبی این روزهای بازار خودرو نداشته است. علاوه بر این موضوع، ابلاغ آیین نامه واردات خودروهای برقی و هیبریدی کارکرده و نو نیز نقش کمی در کنترل قیمت خودروها در بازار – پس از اعمال مجوز 30 درصدی – داشت. اما چنین مقرراتی سیگنالی برای افزایش عرضه به بازار می دهد و به نوبه خود در کنترل قیمت و یا حتی در موارد خاص کاهش قیمت موثر است.
چه چیزی در انتظار بازار خودرو است؟
آرامش فعلی بازار خودرو به این دلیل است که در روزهای باقیمانده تا پایان سال با توجه به عوامل خودرویی و غیرخودرویی احتمال افزایش و کاهش منحنی قیمت در بازار آزاد وجود دارد.
معمولا عوامل موثر بر منحنی قیمت در بازار خودرو شامل انتظارات تورمی، نوسانات قیمت ارز، نوسانات عرضه و اخبار و مصوبات مربوط به خودرو است. بنابراین هر یک از این عوامل می تواند منحنی قیمت خودرو را در بازار آزاد به سمت بالا یا پایین تحریک کند.
در این میان وعده اخیر مدیران عامل دو خودروساز بزرگ کشور مبنی بر افزایش تولید و عرضه در ماه های باقی مانده از سال می تواند به کنترل و یا حتی کاهش قیمت ها در بازار آزاد کمک کند. تولید خودروهای داخلی تا پایان مهرماه امسال نسبت به مدت مشابه سال گذشته کاهش داشته است. اکنون اما خودروسازان قول بهبود تولید و عرضه را داده اند و اگر این رقم قابل توجه باشد و اتفاقاتی مانند جهش ارزی و انتظارات تورمی رخ ندهد، منحنی قیمت در بازار کاهش می یابد.
این در شرایطی است که در صورت رشد انتظارات تورمی و جهش قیمت ارز، تاثیر افزایش عرضه خودروسازان بر منحنی قیمت در بازار تا حد زیادی خنثی می شود. البته نوسان جزئی قیمت ارز نمی تواند شوک خاصی به بازار خودرو وارد کند، اما رشد مثلا چند هزار تومانی قیمت ارز چیزی نیست که بازار خودرو بتواند بی تفاوت بماند. به
با توجه به نقش رویدادهای سیاسی در نوسانات قیمت ارز در ایران، آغاز ریاست جمهوری ترامپ ممکن است شوکی به بازار ارز وارد کند، شوکی که ممکن است بازار خودرو را نیز تحریک کند. البته فضای سیاسی کشور در حال حاضر معطوف به بازگشت ایران و غرب به میز مذاکره است و تا آغاز رسمی ریاست جمهوری ترامپ (بهمن ماه امسال) مشخص نیست در عرصه سیاسی چه اتفاقی خواهد افتاد. به طور کلی توافق جدید باعث کاهش انتظارات تورمی و قیمت ارز می شود و دور شدن طرفین از این فضا و حرکت به سمت تقابل بیشتر منجر به جهش انتظارات و قیمت ارز می شود.
بازار خودرو نیز با توجه به اتفاقاتی که در عرصه سیاسی و اقتصادی رخ می دهد، دچار نوسان خواهد شد، به شرطی که مثلاً قیمت ارز نوسان زیادی را تجربه کند یا ایران و غرب به سمت توافق یا تقابل جدی بروند.
یکی دیگر از عوامل تاثیرگذار بر بازار خودرو در ماه های آینده تصمیمات خودرویی به ویژه در حوزه واردات است. به عنوان مثال اگر واقعاً مقررات واردات خودروهای برقی و هیبریدی کارکرده و ورود این خودروها به بازار اجرا شود، قطعا در منحنی قیمت ها اثر کاهشی خواهد داشت. مهمتر اینکه واردات خودروهای بنزینی فرسوده وارد فاز اجرایی می شود. در این صورت افت قیمت قابل توجهی در بازار خودرو رخ خواهد داد، به خصوص اگر عوامل دیگری مانند انتظارات تورمی و قیمت ارز نیز به این امر کمک کند.
با این حال فعلا بازار خودرو از شوک افزایش قیمت در مبدا رها شده و روزهای آرامی را سپری می کند; این در حالی است که به گفته فعالان بازار، خرید و فروش چندانی انجام نمی شود و رکود در جریان است.
