بازار ارزهای دیجیتال به عنوان یکی از جدیدترین پدیده های اقتصادی و مالی، چالش ها و فرصت های زیادی را برای کشورها ایجاد کرده است. ایران نیز از این قاعده مستثنی نیست. گزارش‌های اخیر نشان می‌دهد که سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال در ایران به طور گسترده افزایش یافته و حجم معاملات روزانه ارزهای دیجیتال به ارقام چشمگیری رسیده است. این اتفاق در حالی رخ داد که هنوز فضای قانونگذاری در این حوزه مشخص نیست و اختلافات زیادی در سطوح مختلف حکومتی وجود دارد.
همایش ملی ارزهای دیجیتال با نام رمزی به مدت دو روز در سالن همایش های بین المللی رایزن با حضور صرافی ها، مسئولان بانک مرکزی و سایر نهادها در حال برگزاری است. در این گزارش به برخی از موضوعات مطرح شده در سخنرانی ها و پنل های روز اول می پردازیم.
پیش از این، بانک مرکزی تمایلی به ورود به حوزه ارزهای دیجیتال نداشت. اکنون فضا بازتر شده است
محمدرضا پورابراهیمی رئیس کمیسیون اقتصادی دبیرخانه مجمع تشخیص مصلحت نظام و یکی از اعضای سابق شورای اسلامی نیز با حضور در این همایش نکاتی را در خصوص پدیده ارزهای رمزنگاری شده مطرح کرد. وی در ادامه سخنان خود گفت: اقدامات در زمینه قانونگذاری از دو منظر متفاوت بوده است، یک دیدگاه این است که اصلاً لازم نیست و دیدگاه دوم این است که از این ظرفیت برای توسعه و دور زدن استفاده شود. تحریم». ما این موضوع را در کمیسیون اقتصادی شروع کردیم اما ابتدا بانک مرکزی تمایلی به ورود به این حوزه نداشت. با تغییر دولت فضا بازتر شد و بانک مرکزی آماده قانونگذاری و مدیریت این فضا شد. این در حالی است که در دولت قبل، طرح قوانین در این زمینه ناتمام ماند.
پورابراهیمی به رویکردهای متناقض نسبت به ارزهای دیجیتال در کشور اشاره کرد. برخی آن را غیر ضروری می دانند و برخی دیگر آن را ابزاری برای رشد اقتصادی و مقابله با تحریم ها می دانند. وی تاکید کرد: تغییر رویکرد دولت ها و آمادگی بانک مرکزی به تدریج فضا را برای سیاست گذاری ایجاد کرده است. با این حال، قوانین جامع و هماهنگی نهادی هنوز مورد نیاز است.
بزرگترین علامت سوال بانک مرکزی تاثیر ارزهای دیجیتال بر سیستم های مالی کشور است!
محمد شیریجیان معاون سیاست پولی بانک مرکزی نیز از دیگر مقامات حاضر در این همایش بود. پس از اقدامات و واکنش های سیاسی-حقوقی پیرامون این موضوع، مسئولیت نظارتی حوزه ارزهای رمزپایه بر عهده بانک مرکزی یا وزارت اقتصاد است که خود باید بررسی کند که دقیقاً چه اتفاقی افتاده و چه وقفه هایی در روند تدوین قوانین وجود داشته است. از این رشته این در حالی است که بانک مرکزی از سوی دولت موظف است نقش تنظیم کننده و تسهیل کننده را به عنوان ناظر و قانون گذار در حوزه ارزهای دیجیتال ایفا کند.
شیرجیان در سخنان خود به دغدغه های اصلی بانک مرکزی پرداخت. به طور کلی می توان نگرانی های بانک مرکزی را در این جمله خلاصه کرد: توسعه حوزه ارزهای دیجیتال چه تاثیری بر سیستم های مالی کشور که توسط بانک مرکزی تشکیل و مدیریت می شوند، خواهد داشت؟
وی در سخنانی گفت: بزرگترین چالش بانک مرکزی تاثیر ارزهای دیجیتال بر سیستم های مالی و پولی کشور است، این ابزارها می توانند ثبات مالی و سیستم های پرداخت را متحول کنند، توسعه ارزهای دیجیتال ممکن است منجر به تغییراتی در بانک شود. ترازنامه ها و ابزارهای سیاست پولی جاری در این سند، بیشتر بر روی ارزهای رمزنگاری شده با ماهیت دارایی متمرکز شده است، اما ارزهای دیجیتال می توانند بر اهداف بانک مرکزی تأثیر بگذارند حفظ حاکمیت ریال به عنوان وسیله پرداخت است.
ماهیت غیرمتمرکز ارزهای دیجیتال چالشی جدی برای سیاست گذاری سنتی ایجاد می کند.
نگرش دفاعی را باید در برابر ارزهای دیجیتال کنار گذاشت!
مهدی تقیانی نماینده و نایب رئیس کمیسیون اقتصادی شورای اسلامی نیز مهمان دیگر این همایش بود. وی در سخنان خود به نکات مختلفی اشاره کرد. تقیانی گفت: باید به جای تدافعی، ارزهای رمزپایه را به عنوان یک فرصت بشناسیم و از آن برای توسعه اقتصادی استفاده کنیم، این حوزه ماهیت غیرمتمرکز دارد و اگر قوانینی وضع نکنیم ممکن است تا چند سال دیگر چیزی برای استفاده باقی نماند. بانک مرکزی باید نقش فعالی در سیاست گذاری این حوزه داشته باشد، اما قوانین باید متناسب با ماهیت فناوری باشد.
وی در بخشی دیگر به چالش های قانونی در این زمینه پرداخت و گفت: این بحث مطرح شد که گزارش جامعی از دارایی های رمزنگاری تهیه و تنظیم شود، اینکه ارزهای رمزنگاری شده در جامعه فراگیر شده و به عنوان ابزار مورد استفاده قرار می گیرند نباید این سیاست در دستگاه‌های مختلف کاملاً متفاوت است حاکمیت در این حوزه احساس می شود».
طاغانی در توضیح بیشتر گفت: در این دوره و دوره قبل موضوعاتی مانند اتباع بیگانه نیز مطرح شده است که همچنان به عنوان یک معضل اساسی باقی مانده است و در فضای اداری هر نهادی که اختیارات بیشتری داشته باشد قدرتمندتر خواهد بود اما این امر باعث می شود. سیستم را قفل کنید، وضعیت مشابهی در مورد ارزهای دیجیتال وجود دارد.
ما همیشه هنگام مواجهه با مسائل جدیدی مانند FATF می ترسیم
یکی دیگر از کارشناسان حاضر در روز اول همایش صادق الحسینی بود. وی در سخنان خود گفت: بررسی ها نشان می دهد ایرانی ها حدود 30 تا 50 میلیارد دلار دارایی به صورت ارزهای رمزنگاری شده خریداری کرده اند که این رقم معادل کل بازار طلای ایران است و در حال حاضر تقریبا دو همات (هزار میلیارد تومان) است. روزانه به ارز دیجیتال تبدیل می شوند به طور کلی روزانه حدود 10 هزار میلیارد تومان ارز دیجیتال در ایران خرید و فروش می شود.
الحسینی درباره نحوه قانون گذاری در حوزه ارزهای دیجیتال با هدف تقویت بخش رسمی بازار گفت: اگر قرار است قانون گذاری انجام شود باید به طور همزمان به فعالان این حوزه امتیاز داده شود. باید مشروط و همراه با توسعه بخش رسمی باشد متأسفانه ما همیشه در مواجهه با مسائل جدید مانند FATF می ترسیم.
در این همایش نکات مهمی مورد بحث و بررسی قرار گرفت و نظرات مهمی تبادل نظر شد. نظراتی که قطعا در آینده حوزه ارزهای رمزنگاری شده کشور را تحت تاثیر قرار می دهد و سیاست نهاد نظارتی یعنی بانک مرکزی را تعیین می کند.
اخبار استارت آپ و فناوری اطلاعات را در صفحه علم و فناوری به گزارش میهن تجارت بخوانید.
