بانک مرکزی در دوم دی ماه صرافی های ارز دیجیتال را بدون اعلام رسمی با بستن درگاه سپرده ریالی آنها مجازات کرد. این موضوع در این مدت بازتاب زیادی در فضای رسانه ای داشته و اخبار کسب و کار پیگیری های مداوم صورت گرفته است که می توانید موقعیت های مربوطه را از صفحه صرافی اخبار کسب و کار مطالعه کنید.
موج رسانه ای همسو با عملکرد بانک مرکزی بدون صدور بیانیه رسمی مدعی شد که تصمیم برای مدیریت صحیح و جلوگیری از آسیب 5 میلیون کاربر ایرانی مبادلات ارز دیجیتال اتخاذ شده است. اتهاماتی مانند پولشویی، تاثیرگذاری بر نوسانات نرخ ارز، تخلیه و زنجیره قمار از جمله مواردی است که بانک مرکزی به صورت غیر رسمی و شفاهی به کسب وکارهای فین تکی نسبت می دهد.
تصمیم بانک مرکزی به اعتبار کسب‌وکارهای ارز دیجیتال، تامین سرمایه، سرمایه و مهاجرت استارت‌آپ‌ها به کاربران آسیب جدی وارد می‌کند. مقررات بانک مرکزی تاکنون باعث نارضایتی گسترده بخش خصوصی شده است. مدتی پیش انجمن فین تک بیانیه ای صادر کرد که حتی اگر نتیجه به تعطیلی کامل صنعت منجر شود، اطلاعات کاربران را در اختیار شرکت های خصوصی یا شاپرک قرار نمی دهد. گزارش اختصاصی اخبار کسب و کار در این باره می توان عنوان کرد “حریم خصوصی کاربران خط قرمز پلتفرم های ایرانی رامسر است/ داده های کاربری را به شاپرک نمی دهیم!” مشاهده و مطالعه کنید.
برای شناسایی امکانات و اختیارات بانک مرکزی به سراغ کارشناس دیگری رفتیم تا به سوالات پاسخ دهد. محمد تهرانی در گفت وگویی در گزارش زیر به این موضوع پرداخته است.
***
الکترونیکی شدن پول نباید به بهانه ای برای اعمال محدودیت های غیرقانونی از سوی بانک مرکزی تبدیل شود
آیا بانک مرکزی مجاز به اعمال محدودیت هایی مانند بستن درگاه های پرداخت برای نظارت بر تخلفات احتمالی کسب و کارهای فینتکی است؟ موج رسانه ای بانک مرکزی با تکیه بر قانون جدید بانک مرکزی تصمیمات این نهاد را تفسیر می کند. در حالی که انجمن فن آوری فن آوری در بیانیه اخیر خود آن را غیرقانونی خواند.
بانک مرکزی به عنوان رگولاتور پولی و متولی در کشور وظیفه دارد کسب و کارها را در اختیار بنگاه ها قرار دهد تا بتوانند به فعالیت خود ادامه دهند. همانطور که در گذشته برای کسب و کارها به صورت کاغذی پول می شد و آنها فعالیت های خود را انجام می دادند، اکنون نیز باید به صورت الکترونیکی انجام شود. الکترونیکی شدن پول ابزاری برای سلامت مالی و نظارت است، اما نباید آن را به بهانه بانک مرکزی برای اعمال دخالت یا محدودیت های غیرقانونی تبدیل کرد. از این منظر می توان این گونه اقدامات را نوعی استثمار قدرت دانست.
همه فرآیندها باید از طریق مجاری قانونی دنبال شود نه اینکه با بستن درگاه های پرداخت با بانک مرکزی تداخل داشته باشیم.
نکته دوم اینکه سازوکار قانونی در کشور در صورت کسب و کار وجود دارد. قوه قضائیه و شاکی باید تخلفات را شناسایی و از کسب و کار متخلف شکایت کنند. صاحبان این مشاغل نیز در صورت اثبات تخلف باید به عملکرد خود پاسخ دهند. اگر به قانون پایبند باشیم، همه مراحل باید از مجاری قانونی طی شود، نه با دخالت بانک مرکزی با بستن درگاه های پرداخت.
تعریف بانک مرکزی از رمزگذاری ذائقه را می سازد
*تعریف بانک مرکزی از مفهوم رامسر که در سند جدید بانک مرکزی تعبیر شده است، به گفته کارشناسان با معیارهای علمی مطابقت ندارد. آیا این برداشت می تواند مبنای قانونی ورود بانک مرکزی به حوزه رامسر باشد؟
بانک مرکزی با ارائه تعریفی گسترده و منعطف از مفهوم پول در تلاش است تا طعم این مفهوم را بسازد. از دیدگاه این موسسه، هر چیزی که قابل انتقال به ارزش باشد را می توان پول در نظر گرفت. اما این تعریف با معیارهای علمی پول همخوانی ندارد.
در تعاریف علمی، پول باید دارای سه ویژگی اصلی باشد:
واسطه ارزش: پول باید به عنوان ابزار مبادله کالا و خدمات عمل کند.
معیار ارزش: پول باید قابلیت اندازه گیری و مقایسه ارزش کالاها و خدمات را داشته باشد.
ابزار ذخیره ارزش: پول باید بتواند ارزش خود را در طول زمان حفظ کند.
بر اساس این تعاریف، بسیاری از شایعات فاقد چنین ویژگی هایی هستند. این در حالی است که بانک مرکزی با درک گسترده ای از مفهوم پول به خود اجازه می دهد تا وارد میدان شود و آن را نظارت و محدود کند. از نظر برخی کارشناسان این اقدام تفسیری گسترده و فراتر از چارچوب قانونی است.
اختلافات داخلی بین تنظیم کنندگان جنگ قدرت
*حوادث اخیر و تصمیمات بانک مرکزی مبنی بر انسداد و ممنوعیت پرداخت و همزمانی آن با مصوبه شورای عالی فضای مجازی، این تصور را در برخی از فعالان و فعالان ایجاد کرده است که تحرکات بانک مرکزی به نوعی پاسخگوی این موضوع است. در واقع بانک مرکزی می خواهد کنترل خود را بر این حوزه تحکیم کند. نظر شما در مورد این چیست؟
من فکر می کنم این دعوای داخلی بین رگولاتورها است و احتمالا جنسیت آن قدرت و مسائل سیاسی است. البته نمی توان به درستی پاسخ داد زیرا ابزار علمی مناسبی برای آن نداریم. در نتیجه ترجیح می دهم دیگر نظری ندهم.
اخبار استارتاپ و فناوری اطلاعات در صفحه علم و فناوری اخبار کسب و کار بخوانید.
