یکی از رسوم جدایی ناپذیر نوروز، خوردن غذاهای مخصوص شب عید است. رسمی که افراد زیادی آن را با خوردن سبزپلو ماهی شب عید به خاطر دارند، اما با این حال مردم برخی از شهرهای کشور غذاهای متفاوتی در این شب میخورند.
به گزارش ایسنا، آغاز سال جدید مصادف با ایام ماه مبارک رمضان است و همین موضوع هم تا حدی باعث تغییر سبک زندگی مردم می شود. تغییراتی که گستره آن احتمالا به غذای شب عید هم برسد! همه افراد برای عادتهای غذایی خود، برای شامِ شب عید برنامهریزی میکنند، اما با توجه به زمان افطار تا شام در این فصل بیشتر است، به نظر میرسد احتمال این شامِ ویژه شب عید از سفرهها حذف شود، کمتر است.
با توجه به تنوع قومیتی و جغرافیایی کشور، ممکن است برای هر شهر یا دست کم هر استان یک غذای ویژه شب عید نام برد، اما در این گزارش قصد داریم به غذاهایی بپردازیم که بدون در نظر گرفتن یک منطقه خاص، عموم مردم آن را به آن می رسانند. عنوان شامِ شب عید میشناسند و یا دست کم آن غذای خاص، در بیشتر نقاط کشور در این شب سرو میشود.
مهمترین غذای شب تحویلِ سال که حتی پایش به نوستالژیکترین آهنگ نوروزی یعنی «بوی عیدی» فرهاد مهراد باز شده، ماهی است! غذاهایی که ممکن است به دلیل قیمت بالای آن همان سالی یکبار رنگِ برخی سفرهها را ببینند اما با این حال هنوز هم میدانند آخرین شامی را که در سال کهنه میخورند، سبزیپلو با ماهی و سیرترشی باشد.
البته باتوجه به اینکه در گذشتههای دور دلیل سردتر بودن هوا در این زمان از سال، فصل کاشت و برداشت سبزی پلویی نبوده و امکان فریز کردن آن هم وجود ندارد، به نظر میرسد خوردن ماهی با سبزیپلو رسم جدیدتری باشد.
اگر بپذیریم غذایی نیست که همه آن را دوست داشته باشند، کوکوسبزی گزینه دیگری است که در برخی خانهها یا به عنوان شامِ شب عید پخته میشود و یا کنار ماهی سرو میشود.
«بخور تا سال جدید، رِشته امور دست بیاد» این جملهای است که احتمالاً از قدیمیترین رشتههایی است که هر غذای رشتهای را تعارف میکنند شنیدهاند. در واقع این موضوع یکی از باورهایی است که پیرامون نوروز شکل می گیرد که اگر شب عید از غذا بخورید که در آن رشته وجود داشته باشد، در سال جدید می توانید امور خود را به دست بگیرید. از طرفی برخی دیگر از رشته های مصرف غذاها، طول عمرشان را زیاد می کند.
اما باتوجه به این که در گذشته معمول در هر منطقه، غذا به عنوان شامِ شب عید میشود که بیشتر باشد تا افراد راحتتر رستوران آن را تهیه کنند، بعید نیست این اعتقادات توجیهی برای غذایی باشد که باید پخته شود و بخورد. در نهایت همین اعتقادات و برخی از خردهها، باعث میشود در برخی نقاط کشور، آش رشته و یا رشته پلو به عنوان غذای چهارشنبه سوری یا شامِ شب عید شود.
نکته قابل توجه در مورد رشته پلو این است که این غذا در نقاط مختلف کشور به عنوان شام شب عید تهیه می شود، اما در برخی نقاط در کنار آن خورشت قرمهسبزی، قیمه، مرغ، تخممرغ و یا خرما و کشمش تفت داده شده نیز سرو میشود. می شود.
«سوتدی پلو» شامِ شب عید در اردبیل است. غذایی که با ماهی دودی پخته می شود و برای طبخ آن به جای آب از شیر استفاده می شود. برنج، شیر، کره، خرما، کشمش، قیسی پلو، ماهی دودی، نمک، زردچوبه و زعفران از جمله مواد مورد نیاز برای تهیه سوتدی پلو است.
غذای دیگری که در برخی نقاط کشور بهویژه شهرهای آذری زبان طبخ میشود دلمه برگ مو است. چراکه اعتقاد دارند پخت دلمه در هنگام تحویل سال نو خوشیمن است. آنها دلمه را نماد دور هم بودن و دور هم جمع شدن میدانند، زیرا تمام اجزای آن داخل یک برگ کنار هم جمع میشوند.
غذای مخصوص همدانی ها برای شام شب عید کوفته همدانی است. غذایی که برای امتحانِ شانسِ افراد در میان آن خرما، گردوی کامل، آلو و یا سکه میگذارند و اگر فرد کوفتهای را انتخاب کند که یکی از این اقلام داخل آن باشد، میگویند سالی پربرکت خواهد داشت.