افزایش سریع سطح آب دریاها، یکی از جدی ترین پیامدهای تغییرات آب و هوایی، تهدیدی رو به رشد برای شهرهای ساحلی، اقتصاد جهانی و امنیت غذایی است. تحقیقات اخیر نشان می دهد که این روند در هزاران سال گذشته با سرعت بی سابقه ای در حال وقوع است و نیازمند اقدامات فوری جهانی و محلی است.
به گزارش به گزارش میهن تجارت، در دهه های اخیر نشانه های تغییرات اقلیمی بیش از هر زمان دیگری آشکار شده است. از امواج گرمای سوزان گرفته تا خشکسالی، طوفان، و اکنون یکی از هشداردهنده ترین پیامدها: افزایش سریع سطح آب دریاها. طبق آخرین تحقیقات، سطح دریاهای جهان اکنون با سرعتی در حال افزایش است که در 4000 سال گذشته بی سابقه بوده است. این روند نه تنها تهدیدی برای محیط زیست است، بلکه خطری جدی برای میلیون ها ساکن شهرهای ساحلی و اقتصاد جهانی است.
میزان افزایش سطح دریا چقدر است؟
گزارش جدیدی از دانشگاه راتگرز نشان می دهد که از سال 1900، سطح دریاهای جهان به طور متوسط 1.5 میلی متر در سال افزایش یافته است. این میزان از هر دوره صد ساله ای در هزاران سال گذشته بیشتر است. برای رسیدن به این نتیجه، دانشمندان هزاران سند زمین شناسی را بررسی کرده اند. در میان آنها صخره های مرجانی باستانی و جنگل های حرا هستند که مانند «آرشیوهای طبیعی» اطلاعات ارزشمندی در مورد تاریخچه سطح دریا ثبت کرده اند. این داده ها از حدود 12000 سال پیش تا آغاز دوره هولوسن یعنی حدود 11700 سال پیش پس از پایان آخرین عصر یخبندان بازسازی شده اند.
علت اصلی این پدیده چیست؟
به گفته یوچنگ لین، نویسنده اصلی این مطالعه، دو نیروی اصلی پشت این افزایش سریع هستند:
- انبساط حرارتی اقیانوس ها
- ذوب یخچال ها و صفحات یخی در مناطق قطبی
افزایش دمای زمین به دلیل تغییرات آب و هوایی باعث می شود که اقیانوس ها گرمای بیشتری جذب کرده و منبسط شوند. یعنی حجم بیشتری را اشغال کنید. علاوه بر این، یخچال ها و صفحات یخی، به ویژه در گرینلند و قطب جنوب، با سرعت بی سابقه ای در حال ذوب شدن هستند و حجم عظیمی از آب شیرین را در اقیانوس ها آزاد می کنند.
گرینلند؛ نقطه ذوب بحرانی یخ
ورقه یخی گرینلند یکی از بزرگترین ذخایر آب شیرین در این سیاره است. بر اساس داده های جدید، این منطقه تنها در دوازده ماه از سپتامبر 2023 تا آگوست 2024 حدود 80 میلیارد تن یخ از دست داده است.
نکته نگران کننده تر این است که این روند برای بیست و هشتمین سال متوالی ادامه دارد. این بدان معناست که برای سالیان متمادی میزان ذوب یخ در گرینلند بیشتر از مقدار یخ تولید شده است. اگر کل صفحه یخ گرینلند ذوب شود، سطح دریاهای جهان حدود 7.4 متر افزایش می یابد. افزایشی که می تواند شهرهای ساحلی و حتی کشورها را به طور کامل زیر آب ببرد.
پیامدهای انسانی و اقتصادی
بر اساس برآوردهای دانشمندان، به ازای هر یک سانتی متر افزایش سطح دریا، حدود شش میلیون نفر در سراسر جهان در معرض خطر مستقیم سیل سواحل قرار دارند.
بیشترین آسیب به دلتاها و دشت های کم ارتفاع ساحلی وارد می شود. مناطق حاصلخیز و پرجمعیت که معمولاً برای کشاورزی، حمل و نقل، بنادر و توسعه شهری استفاده می شود.
محققان هشدار می دهند که با افزایش حتی چند سانتی متری سطح دریا، خطر غرق شدن دلتاها و نابودی زمین های کشاورزی، زیرساخت های حیاتی و مسیرهای عرضه جهانی به شدت افزایش می یابد.
تهدید مضاعف برای چین و سایر شهرهای بزرگ
در این مطالعه، محققان به ویژه به وضعیت چین اشاره کرده اند. چین به دلیل تمرکز شهرهای بزرگ و اقتصادی خود در نزدیکی سواحل با یک «تهدید مضاعف» مواجه است. شهرهایی مانند شانگهای، گوانگژو و تیانجین نه تنها در مناطق کم ارتفاع واقع شده اند، بلکه بخش بزرگی از تولید و صادرات جهان از این مناطق انجام می شود.
با این حال، خطر فقط متوجه چین نیست. شهرهایی مانند نیویورک، جاکارتا و مانیل که در دشتهای ساحلی ساخته شدهاند، با خطرات مشابهی روبرو هستند و در صورت ادامه روند فعلی، ممکن است در دهههای آینده بخشهایی از آنها به زیر آب بروند.
تحقیقات جدید دانشگاه راتگرز زنگ خطری جدی برای جهان است. افزایش سطح دریا دیگر یک پیش بینی دور نیست. بلکه پدیده ای است که هم اکنون در حال وقوع است و هر سال در حال شتاب گرفتن است. اگرچه مقابله با این بحران به اقدامات جهانی مانند کاهش انتشار گازهای گلخانه ای نیاز دارد، در عین حال، راه حل های محلی مانند ایجاد موانع ساحلی، احیای جنگل های حرا و برنامه ریزی شهری مقاوم در برابر سیل نیز حیاتی است.
امروزه افزایش هر سانتی متر از سطح دریا به این معنی است که میلیون ها نفر در معرض خطر هستند. آینده شهرهای ساحلی و امنیت غذایی جهان به تصمیمات امروز ما بستگی دارد.
