آینده همه اخبار تایید نشده در حوزه نظامی نشان می دهد که ایران پس از جنگ 12 روزه به دنبال بازسازی نیروی هوایی و دفاعی خود است.
بر اساس گزارش فردا، نیروی هوایی ایران یکی از اولین حوزههایی بود که در پنج دهه اخیر به دلایلی بهویژه تحریمهای خارجی با چالشهای جدی مواجه شد. قدمت این قسمت از قدرت نظامی کشور در جنگ 12 روزه نیز خود را نشان داد. همچنین در جریان این جنگ، ضعف پدافندی ایران نیز از نقاط آسیبی بود که مورد توجه قرار گرفت و مقامات رسمی کشور نیز در این باره صحبت کردند. جدای از مشکلات عملکردی، اخباری نیز حاکی از هدف قرار گرفتن برخی تجهیزات تهاجمی و پدافندی ایران در جنگ اخیر است. اکنون اخباری از منابع داخلی و خارجی به گوش می رسد که در صورت تایید، حاکی از تلاش برای بازسازی توانمندی ها در این دو حوزه است.
نیروی هوایی با چین و روسیه
در میان این اخبار، تشخیص اخبار صحیح از پروژه های راه اندازی شده در فضای مجازی دشوار است. خبری که پیشتر به صورت رسمی منتشر شده بود حاکی از خرید 48 فروند جنگنده سوخو 35 توسط ایران بود که هنوز آنها را دریافت نکرده است. حضور رزمی کاران آموزشی یاک در ایران نیز قطعی شده است. اما پس از گذراندن این خبر، بقیه مطالب رنگ ادعایی دارند. به عنوان مثال چندی پیش یکی از نمایندگان مجلس مدعی شد تعدادی میگ 29 دست دوم در اختیار ایران قرار گرفته است. در حال حاضر موج جدید اخبار و تحلیل ها بر این اساس است که ایران علاوه بر روسیه به دنبال خرید جنگنده از چین نیز است. نکته مهم این است که فرآیند سفارش، تولید و آموزش خلبانان در این زمینه فرآیندی زمان بر است.
جنگنده J-20 چین
این در حالی است که برخی از کاربران شناخته شده در توییتر مدعی شدند که جنگنده های نسل پنجم و ششم چین به زودی به ایران می آیند. این ادعاها مبتنی بر این واقعیت است که چین قصد دارد جنگندههای رادارگریز نسل پنجم خود، J-20 را به ایران بفروشد. در حالی که پیش از این اخبار حول محور فروش جنگنده J-10 (نسل 4.5) می چرخید. چین هنوز جنگنده J-20 را به هیچ کشوری صادر نکرده است. جنگنده نسل ششم چین هنوز در مرحله آزمایش است. تحلیلگران معتقدند اگر موضوع خرید جنگنده از چین جدی باشد، جنگنده های J-10 به واقعیت نزدیکتر می شوند.
نوسازی دفاعی با بلاروس و چین
با توجه به اتفاقات جنگ 12 روزه، بخشی از اخبار نیز به نوسازی توان دفاعی ایران با خرید تجهیزات از چین و بلاروس می پردازد. این خبر به ویژه با انتشار اطلاعات پرواز هواپیماهای ترابری از بلاروس به ایران با استفاده از منابع داده باز موجود در اینترنت تقویت می شود. دقیقاً مشخص نیست که تجهیزات مورد ادعا از بلاروس کدام نوع سیستم دفاعی است. اما در مورد چین، اخبار حاکی از خرید سامانه دفاعی HQ9 (که بر اساس سامانه اس-300 روسی ساخته شده است) و رادارهای دوربرد (احتمالاً مدل jy-14) است. یک فعال رسانه ای آمریکایی حامی ایران مدعی شد که خریدهای ایران از چین در ازای فروش دو میلیارد دلار نفت انجام شده است.
سیستم دفاعی ستاد فرماندهی 9
توان دفاعی ایران با همه تحولات داخلی و همچنین در اختیار داشتن سامانه های پیشرفته اس-300 پس از برجام، در طول جنگ 12 روزه به صورت عملی و جدی مورد آزمایش قرار گرفت. ایران در زمینه پدافندی از مجموعه ای از سامانه های داخلی توسعه یافته بر اساس تسلیحات آمریکایی و روسی (شوروی) و برخی سامانه های خریداری شده در دهه 80 خورشیدی مانند Tor Defense در بردهای مختلف استفاده می کند. سامانه های برد بلند بومی و روسی نیز در ایران فعال هستند. بخشی از سامانه های دفاعی ایران در دو حمله اسرائیل در آبان 1403 و جنگ 12 روزه منهدم شد.
موزه ای از هواپیماهای قدیمی
نیروی هوایی کشورمان مجموعه ای از هواپیماهای قدیمی دارد که چندین بار به این نیرو اضافه شدند. ستون فقرات این نیرو را جنگنده های آمریکایی خریداری شده قبل از انقلاب یعنی F4، F5 و F14 تشکیل می دهند. اولین هواپیماهای F-14 در سال 1354 وارد ایران شدند که این تاریخ برای هواپیمای F4 سال 1347 و برای F5 سال 1344 است.
هواپیمای اف-4 نیروی هوایی ایران
قسمت دیگری از هواپیماهایی که طول عمر کمتری نسبت به جنگنده های آمریکایی دارند، جنگنده های سوخو 24 هستند. برخی از این هواپیماهایی که در ایران خدمت می کنند متعلق به ناوگانی هستند که در جنگ خلیج فارس و حمله عراق به کویت برای جلوگیری از تخریب در بمباران های آمریکایی به ایران اعزام شدند. در آن زمان ایران نیز با قراردادی با روس ها تعدادی از این جنگنده ها را خریداری کرد. بنابراین ورود اولین هواپیمای سوخو 24 فنسر به سال 1369 یعنی حدود 35 سال پیش برمی گردد.
سوخو 24 شمشیرباز – معروف به شمشیرزن
ایران همچنین در سال 1998 برای تقویت و نوسازی ناوگان هوایی خود تعدادی میگ 29 جنگی و آموزشی از شوروی خریداری کرد که امروزه نیز فعال هستند و باز هم با توقیف هواپیماهای عراقی به ایران، تعدادی از آنها افزایش یافت. ایران در این مدت جنگنده چنگدو-جی 7 را نیز از چین خریداری کرد که بر پایه میگ 21 شوروی ساخته شد و قطعات غربی آن با قطعات چینی جایگزین شد. در سال 1369 و فرار هواپیماهای عراقی به ایران، هواپیماهای میراژ نیز توقیف شدند و در حال حاضر در ناوگان ایران هستند. برخی هواپیماهای سوخو 20 بودند که در نیروی هوافضای سپاه خدمت می کردند. با توجه به تحریمهای ایران، اخبار رسمی همواره بر این اساس منتشر میشود که هواپیماهای ایرانی بهویژه آمریکاییها با اورهال و اقدامات فنی داخلی بهروز و عملیاتی میشوند. در این چند دهه تلاش هایی نیز از سوی ایران برای ساخت جنگنده هایی صورت گرفت که صاعقه آخرین جنگنده آن است و از وضعیت عملیاتی آن اطلاعی در دست نیست.
