میهن تجارت- پس از تنها یک روز قرار گرفتن در کانال تاریخی 3.3 میلیون واحدی، شاخص کل بورس تحت فشار شدید عرضه به کانال پایینی عقب نشینی کرد. افت دیروز در حالی رخ داد که ارزش معاملات برای سومین روز متوالی در سطح قابل قبولی باقی ماند و بخش قابل توجهی از نمادها از صف های سنگین فروش دور ماندند. در عین حال، داده های معاملات حاکی از توجه مداوم فعالان بازار به صنایع بزرگ بود.
هر گاه شاخص ها از سقف تاریخی عبور کنند، به ویژه اگر این سقف در نقش «قله اصلی بازار» باشد، طبیعی است که با موج سنگین عرضه مواجه می شود. اتفاقی که روز گذشته افتاد در سالن شیشه ای تکرار شد. فشار فروش به گونه ای ادامه یافت که محدوده مهم 3.3 میلیون واحدی که بازار تنها یک روز از آن دم زده بود به سرعت از دست رفت و شاخص کل هفته را زیر این سطح به پایان رساند. با این حال، تحلیلگران معتقدند که این عقب نشینی لزوما به معنای خروج سرمایه گذاران نیست. آنها با اشاره به مجموعه ای از داده های معاملاتی، این افت را بیشتر در چارچوب «پس انداز سود پس از فتح قله» تفسیر می کنند. روند را تغییر نمی دهد. تداوم ارزش معاملات بالای 10 همت برای سومین روز متوالی نیز گواه حفظ جریان نقدینگی و حضور فعال خریداران در بازار است.
اگرچه در آخرین روز کاری هفته همه شاخص ها قرمز شدند، اما نگاه هفتگی به شاخص ها داستان کاملا متفاوتی را ارائه می دهد. شاخص اصلی بورس در هفته اول آذرماه توانست 3.59 درصد رشد کند و بیشترین افزایش را در بین شاخص ها به ثبت برساند. پس از آن، شاخص متوازن با رشد 1.87 درصدی و شاخص کل فرابورس با افزایش 0.96 درصدی عملکرد مثبت هفتگی خود را تثبیت کردند. این ارقام نشان می دهد که علیرغم نوسانات اخیر، بازار یک هفته آینده را تجربه کرده است.
این هفته در بورس چه گذشت؟
شاخص کل بورس که در نتایج هفتگی عملکرد بهتری نسبت به سایر شاخص ها به ثبت رسانده بود، در معاملات روز چهارشنبه فشار فروش بیشتری را تجربه کرد. این شاخص با افت 0.65 درصدی بخشی از ارتفاع به دست آمده در روزهای گذشته را برگرداند و در نهایت در محدوده سه میلیون و 282 هزار واحد قرار گرفت. شاخص کل متعادل با وجود اینکه شرایط بهتری داشت، هفته را با افت 0.5 درصدی در سطح 941 هزار واحد به پایان رساند. موضوعی که نشان می دهد فشار عرضه در نمادهای بزرگ بیشتر از کل بازار بوده است.
بیشتر بخوانید: چرخش ناگهانی بورس در هفته اول آذرماه
در بین نمادهای تاثیرگذار، سه نماد فملی، فارس و فولاد بیشترین نقش را در منفی شدن شاخص کل داشتند. از سوی دیگر نمادهای خودرو، وبملت و مهرگان پرمعامله ترین روز را به خود اختصاص دادند و بیشترین توجه معامله گران را به خود جلب کردند. شاخص کل فرابورس نیز روز آرام تری را پشت سر گذاشت و با افت 0.14 درصدی در ارتفاع 28 هزار و 705 واحدی به کار خود پایان داد.
از منظر جریان نقدی، بازار روز چهارشنبه با خروج 1187 میلیارد تومان سرمایه واقعی به پایان رسید. عددی که در جمع بندی هفتگی به منفی 693 میلیارد تومان رسید و حاکی از برتری طرف عرضه در بخشی از معاملات هفته است. با این حال ارزش معاملات خرد در روز چهارشنبه به 11 هزار و 970 میلیارد تومان رسید که نسبت به روز گذشته 10 درصد افزایش نشان می دهد. میانگین ارزش معاملات هفتگی نیز با رشد قابل توجه 28 درصدی نسبت به هفته قبل، 9 هزار و 918 میلیارد تومان را به ثبت رساند. موضوعی که نشان می دهد با وجود نوسانات قیمتی همچنان میزان مشارکت و فعالیت معامله گران رو به افزایش است.
هر چند در پایان روز چهارشنبه 63 درصد تابلو قرمز شد، اما نکته حائز اهمیت این بود که بخش قابل توجهی از نمادها در وضعیت «صف فروش قفل شده» قرار نگرفتند. مشکلی که نشان می دهد فشار فروش گسترده بیشتر در قالب پیشنهادات عادی و نه احساسی رخ داده است. در همین روز ارزش سفارش های خرید به 1.4 همت رسید در حالی که ارزش سفارش های فروش 807 میلیارد تومان بود. نسبت قابل قبولی که نشان دهنده حفظ تعادل نسبی در سمت سفارشات است. ارزش صف های خرید 738 میلیارد تومان و ارزش صف های فروش 437 میلیارد تومان بوده که نشان می دهد همچنان تقاضای موثر در بازار وجود دارد.
با این حال صف های فروش در آخرین ساعات معاملات و تحت تاثیر فروش نماد ایران خودرو به یکباره افزایش یافت. این اتفاق باعث شد تعداد نمادهای موجود در صف فروش به 144 نماد برسد; در حالی که تنها 69 نماد در صف خرید بودند. رشد ناگهانی صف ها ناشی از تبعیت سایر سهم ها از وضعیت ایران خودرو بود و ریشه اساسی نداشت.
در تحلیل ورودی و خروجی پول واقعی در بین صنایع، گروه قند و شکر با 47 میلیارد تومان ورود پول در صدر صنایع با بیشترین جذب نقدینگی قرار گرفت. پس از آن استخراج سنگ های فلزی با 40 میلیارد تومان و محصولات شیمیایی با 32 میلیارد تومان در جایگاه های بعدی قرار گرفتند. جالب اینجاست که محصولات شیمیایی در اکثر روزهای هفته جزو صنایع پرطرفدار و سودآور از نظر ورود پول بوده است.
از سوی دیگر، برداشت پول واقعی در گروه های بزرگ بازار شدیدتر بود. به طوری که فلزات اساسی با 209 میلیارد تومان خروج پول، بانک ها با 134 میلیارد تومان و پالایشگاه ها با 116 میلیارد تومان بیشترین خروج سرمایه را ثبت کردند و جزو گروه های بازنده هفته قرار گرفتند.
در حوزه صندوق نیز روند مشابهی مشاهده شد. صندوق های سهامی با برداشت 318 میلیارد تومان بیشترین فشار برداشت و صندوق های اهرمی با 145 میلیارد تومان را تجربه کردند. در مقابل، صندوق های دارای ریسک کمتر مورد توجه بیشتری قرار گرفتند. به طوری که تا لحظه نگارش این گزارش، صندوق های با درآمد ثابت 773 میلیارد تومان و صندوق های طلا و سکه 419 میلیارد تومان جذب شدند. این انتقال قابل توجه نقدینگی بین صنایع و صندوقها نشاندهنده تغییر موقت ترجیحات سرمایهگذاران به سمت داراییهای کمریسک و صنایع با چشمانداز کوتاهمدت روشنتر است.
بورس، بین امید و احتیاط
بهنام علیخانی، تحلیلگر بازار سرمایه درباره روند معاملات گفت: بورس از روز گذشته در حالی کار خود را آغاز کرد که تنها یک روز از عبور شاخص کل از بالاترین سطح تاریخی گذشته بود؛ سقفی که بسیاری از تحلیلگران آن را نشانه ورود بورس به فاز جدیدی از تحرکات مثبت می دانستند، اما روز چهارشنبه برخلاف روز گذشته، با فضای محتاطانه و بازگشت زمزمه های تنش آفرینی که در بازار دیروز بود، خوشحال کننده بود. دیروز موضع محافظه کارانه ای داشت و بخش قابل توجهی از انرژی مثبت خود را از دست داد.”
وی ادامه داد: شاخص کل که روز سه شنبه رشد شدیدی داشت، از دیروز با کاهش محدود آغاز شد و نشانه هایی از فشار عرضه در بازار مشاهده شد و از سوی دیگر با وجود اینکه تقاضا نسبت به روز گذشته از شدت کمتری برخوردار بود، همچنان در بخش هایی از بازار خودنمایی کرد و همین امر باعث شد تا معاملات دیروز بیشتر در قالب تضاد امیدهای اقتصادی و هراس های سیاسی پیش برود.
علیخانی گفت: بازار به خوبی نشان داده است که همچنان به نقدینگی تازه نیاز دارد و بدون آن مسیر صعودی پایدار دشوار خواهد بود و ارزش معاملات خرد همچنان با اوج خود فاصله دارد و به همین دلیل فعالان بازار در هر اخبار ناگهانی سیاسی با احتیاط بیشتری رفتار می کنند. این رفتار معمولاً پس از عبور از مقاومت های تاریخی مشاهده می شود که بازار به طور طبیعی نیاز به نفس کشیدن دارد تا موقعیت جدید خود را تثبیت کند.
این تحلیلگر معتقد است در چند روز اخیر دو پالس مهم اقتصادی در کشور فعال شده است که می تواند مسیر میان مدت بازار را مشخص کند. اصلاح قیمت بنزین و تغییرات احتمالی در نظام ارزی. وی گفت: بسیاری از تحلیلگران معتقدند این دو اتفاق آغاز مرحله جدیدی از اصلاحات اقتصادی است؛ اصلاحاتی که سال ها درباره آن صحبت می شد، اما هیچ گاه با جسارت اجرایی نشد، شاید افزایش قیمت بنزین از نظر عددی تاثیر چندانی بر بودجه نداشته باشد، اما پیام مهمی به اقتصاد می دهد: دولت قصد دارد با اصلاح ساختارهای معیوب تر، همان مسیر را اصلاح کند. بازار سهام، زیرا بخش بزرگی از فشارهای وارد شده بر بورس در چند سال اخیر ناشی از کسری بودجه و انتشار سنگین اوراق بهادار بوده است.
بیشتر بخوانید: عرضه و تقاضا در بورس چیست؟
علیخانی ادامه داد: در کنار موضوع بنزین، بحث حذف یا تعدیل نرخ ارز ترجیحی یکی دیگر از اتفاقات مهم روزهای اخیر بوده است که بازار مدت هاست منتظر تحول ساختاری در این بخش بوده است؛ زیرا اختلاف عمیق نرخ رسمی و آزاد نه تنها زمینه رانت های کلان را ایجاد کرده، بلکه سیاست اقتصادی را نیز مخدوش کرده است. بازگرداندن منابع بودجه تا حدودی، تاثیر دیگر این سیاستها بر انتظارات تورمی و نرخهای سود است.
این تحلیلگر تصریح کرد: در هفته آتی بازار سهام تحت تاثیر سه متغیر اول میزان ثبات در فضای سیاسی، دوم سیگنال های بودجه سال آینده و سوم رفتار نقدینگی و ارزش معاملات حرکت بیشتری خواهد کرد، در صورتی که فضای سیاسی آرام بماند و اخبار جدیدی از تشدید آن منتشر نشود، بازار می تواند بخشی از انرژی امروز را بازیابی کند و احتمالاً بار دیگر در محدوده معاملاتی جدید شاخص در تثبیت دامنه معاملاتی جدید تلاش خواهد کرد. با نوسانات مثبت و فرسایش همراه باشد، اما سناریوی محتاطانه تر این است که بازار وارد یک الگوی نوسانی محدود شود تا زمانی که وضعیت بودجه و نرخ ارز روشن تر شود اصلاح عمیق تر، اگرچه با توجه به شکست مقاومت تاریخی، احتمال ورود سریع بازار به یک روند نزولی سنگین زیاد نیست.
علیخانی تصریح کرد: در بعد فنی، شاخص کل پس از عبور از مقاومت تاریخی اکنون نیاز به تثبیت در محدوده سه میلیون و 300 هزار واحدی دارد که تثبیت چند روزه در این محدوده میتواند زمینه ساز ورود موج جدید نقدینگی و حرکت به سمت سقفهای بالاتر باشد، اما اگر شاخص نتواند در این محدوده باقی بماند و فشار عرضه از محدوده قبلی تشدید شود و فشار عرضه به عقب تشدید شود. از نظر رفتار معاملات در روزهای شنبه و یکشنبه بسیار مهم است اگر بازار با تقاضای مناسب کار خود را آغاز کند، مسیر هفته آینده می تواند مثبت و باثبات باشد.
وی افزود: در مجموع دیروز بازار نشان داد که همچنان بین امید به اصلاحات اقتصادی و ترس از ریسک های سیاسی در نوسان است. نکات مثبت همچنان در میان مدت سنگین تر می شوند، اما تا زمانی که علائم واضحی از کاهش ریسک سیاسی و ثبات اصلاحات اقتصادی دریافت نکند، بازار محتاطانه حرکت خواهد کرد. هفته آینده می تواند آغاز یک دوره پرنوسان اما رو به جلو برای بازار سهام باشد. دوره ای که در صورت تقویت جریان نقدی و شفاف شدن اخبار اقتصادی، مستعد تبدیل شدن به یک روند صعودی تدریجی است. بازار برای پرواز به آرامش سیاسی و انضباط اقتصادی نیاز دارد. اگر این دو به هم برسند، آنچه فقط یک ترس لحظهای بود، به سرعت جای خود را به اعتماد دوباره خواهد داد.»
منبع: دنیای اقتصاد
