الجزیره نوشت: یکی از عجیب ترین روابط بین دولت ها، رابطه واشنگتن و تل آویو است. رابطه ای که به دلیل عجیب بودنش همیشه کنجکاو و سوال برانگیز بوده است، به ویژه اینکه دو کشور هیچ پیمان دفاعی مشترکی با هم ندارند. برخلاف روابط ایالات متحده با متحدانی مانند ژاپن، فیلیپین، کره جنوبی و اعضای پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو با 32 عضو).
بر اساس گزارش میهن تجارت، اسرائیل در صدر فهرست “محدود” از متحدان اصلی و “ارزشمند” خارج از ناتو قرار دارد. متفقینی که نه تنها به پیشرفتهترین سیستمها و فناوریهای نظامی آمریکا دسترسی دارند، بلکه از «فضل مالی» نیز بهره میبرند و این امتیاز توسط قوانین و مقررات آمریکا محفوظ است. بر اساس آخرین گزارش های شورای روابط خارجی آمریکا (CFR)، مجموع این کمک ها به حدود 310 میلیارد دلار رسیده است.
برخلاف کسانی که به عنوان «دشمنان اسرائیل» طبقه بندی می شوند و می توانند بدون محدودیت های سیاسی قابل توجه از منابع مختلف سلاح تهیه کنند، وابستگی اسرائیل به ایالات متحده مطلق است. به طوری که جایگزینی آن با گزینه های دیگر تقریبا غیرممکن به نظر می رسد. هیچ یک از سکوهای اصلی سازندگان تسلیحات در جهان امروز – مانند بریتانیا، فرانسه، روسیه یا چین – نمی تواند جایگزین ایالات متحده به عنوان منبع ضروری و غیرقابل جایگزین تسلیحات ارتش اسرائیل شود.
از نظر سیاسی، حمایت آمریکا همیشه “هدیه ای همیشگی” برای جناح راست اسرائیل بوده است. دانیل لوی، مشاور سابق دولت اسرائیل می گوید: اگر حمایت آمریکا نبود، جناح راست مشروعیتی نداشت.
جسی هولمز، سناتور فقید ایالات متحده، پیش از مرگش در سال 2008، استدلال کرد که جای پای نظامی اسرائیل در منطقه ای بسیار شکننده از نظر امنیتی برای واشنگتن، هزینه کمک نظامی ایالات متحده به آن را توجیه می کند. او آشکارا گفت که اسرائیل در واقع “ناو هواپیمابر آمریکا در خاورمیانه” است.
نظرسنجی ها نشان می دهد که حمایت مردم آمریکا از اسرائیل در حال کاهش است. در این زمینه، نظرسنجی موسسه گالوپ در ماه مارس سال جاری نشان داد که تنها 46 درصد از آمریکایی ها از اسرائیل حمایت می کنند. پایین ترین سطح در 25 سال نظارت سالانه گالوپ.
قوانین آمریکا و استثناء اسرائیل
واشنگتن بارها اجرای قوانین و مقررات را به دلیل تل آویو مختل یا تعلیق کرده است. به خصوص اگر اجرای آنها باعث اختلال در انتقال تسلیحات به اسرائیل شود، جریانی که عملاً عاری از هرگونه محدودیت سیاسی و اخلاقی بوده است.
قانون معروف “لیهی” که به دو ماده قانونی اشاره دارد – یکی توسط وزارت خارجه و دیگری توسط وزارت دفاع ایالات متحده – کمک های امنیتی ایالات متحده را به نیروهای امنیتی خارجی مظنون به ارتکاب نقض جدی حقوق بشر محدود می کند. هدف این دو قانون اطمینان از عدم مشارکت غیرمستقیم ایالات متحده در نقض حقوق بشر و اطمینان از عدم ارائه کمک به واحدهایی است که سابقه چنین نقض هایی را دارند.
برخی از اساتید و منتقدان حقوق می گویند که ایالات متحده قانون لیهی را در مورد اسراییل اعمال نکرده است، همانطور که در مورد سایر کشورهای خاورمیانه اعمال شده است.
پاتریک لیهی، سناتور ایالت ورمونت، که این قانون برای او نامگذاری شده است، در مصاحبه با NPR اظهار داشت که ایالات متحده با ادامه کمک های نظامی به اسرائیل در طول جنگ غزه، این قانون را نقض می کند.
برای چندین دهه، اصل “برتری نظامی کیفی” ستون فقرات کمک های نظامی ایالات متحده به اسرائیل بوده است. این اصل به طور رسمی در حقوق آمریکا در سال 2008 نهادینه شد. قانونی که دولت ایالات متحده را ملزم به حفظ توانایی اسرائیل برای “شکست دادن هرگونه تهدید نظامی متعارف معتبر از سوی هر کشور واحد یا ائتلاف بالقوه ای از دولت ها یا بازیگران غیردولتی” می کند.
بر اساس این قانون، آمریکا موظف است برتری نظامی مطلق اسرائیل را تضمین کند. به طوری که هیچ سلاحی که واشنگتن به سایر کشورهای خاورمیانه می فروشد، این برتری کیفی را به نفع تهدید بالقوه علیه اسرائیل برهم نزند.
در موارد متعدد، این امر آمریکا را ملزم کرده است که به عنوان بخشی از فروش گستردهتر تسلیحات منطقهای، تسلیحات «غرامت» به اسرائیل ارائه کند. همچنین این اصل تضمین کرده است که اسرائیل اولین کشور در منطقه خواهد بود که به پیشرفته ترین تسلیحات و سکوهای نظامی آمریکایی دست می یابد. از جمله جنگنده رادارگریز F-35 که تعداد آن در نیروی هوایی اسرائیل از مجموع 50 فروند توافق شده به 42 فروند رسیده است.
اسرائیل تحویل F-35 را در سال 2017 آغاز کرد و این جنگنده در سال 2018 وارد خدمت عملیاتی شد. بر اساس آخرین گزارش «شبکه دفاع» در ماه می 2025.
دولت بایدن همچنین پس از درخواست دادستان های دیوان کیفری بین المللی برای صدور حکم بازداشت برای بنیامین نتانیاهو و یوآو گالانت متهم به ارتکاب جنایات جنگی در سرزمین های فلسطینی در جریان جنگ اخیر غزه، از دولت اسرائیل حمایت کرد. در آن زمان، کاخ سفید تصمیم دیوان کیفری بینالمللی را «شرمآور» و «کاملاً اشتباه» توصیف کرد.
در سالهای اخیر، بحثهای فزایندهای در میان بخش قابل توجهی از نخبگان سیاسی و آیندهنگران در مورد اینکه آیا زمان «از شیر گرفتن» فرزند عزیز آمریکا، اسرائیل، رسیده است. این بحث تا آنجا پیش رفت که برخی خواستار بازنگری در کمک های آمریکا به تل آویو شدند. با این استدلال که اسرائیل اکنون یک “کشور ثروتمند” با رتبه چهاردهم بالاترین درآمد سرانه در جهان و یکی از پیشرفته ترین ارتش ها در خاورمیانه است. بر خلاف اسرائیل در طول جنگ سرد در دهه 1970، که به شدت توسط آمریکا کمک می شد، اسرائیل امروزی توانایی تامین امنیت خود را دارد.
شورای روابط خارجی آمریکا، به نقل از استیون ا. کوک، محقق ارشد این شورا، در ماه می 2024 نوشت که “کمک های نظامی ایالات متحده باید طی ده سال حذف شود و مجموعه ای از توافق نامه های همکاری امنیتی دوجانبه جایگزین شود”. به گفته وی، این اقدام به نفع دو کشور است و به عادی سازی روابط آنها کمک می کند.
مارتین اس ایندیک، سفیر فقید آمریکا در اسرائیل در کانال “X” نوشت: زمان آن فرا رسیده است که اسرائیل در هفتاد و پنجمین سال فعالیت خود روی پای خود بایستد. برخی دیگر معتقدند که کمک های آمریکا در واقع پایگاه دفاعی صنعتی اسرائیل را تضعیف می کند و در درجه اول منبع درآمد تضمینی برای شرکت های پیمانکاری دفاعی آمریکایی است.
در حالی که برخی از کارشناسان اسرائیلی بر این باورند که اسرائیل گاهی – شاید بیش از حد انتظار در یک رابطه کاملاً نامتعادل – مستقل عمل می کند، اما با استثناهایی که خود اسرائیلی ها آن را «عدد» توصیف می کنند، سیاست آمریکا از زمان شکل گیری این رابطه ویژه در دهه های 1970 و 1980، عامل اصلی تعیین کننده تقریباً در تمام تصمیمات کلان امنیت ملی اسرائیل بوده است. و در بسیاری از موارد حتی قبل از آن.
تغییر در افکار عمومی آمریکا و کاهش حمایت از اسرائیل
تحلیلگران سیاسی نشانه های جدی کاهش حمایت از اسرائیل در میان جوانان آمریکایی را ثبت کرده اند. این گروه اکنون نسبت به کل جامعه آمریکا نسبت به اسرائیل کمتر دلسوزی دارند که دلیل اصلی آن مسئله فلسطین است. پیامدهای این روند در میان مدت و بلندمدت می تواند وخیم باشد، زیرا این جوانان – که دارای اهمیت میهن تجارتاتی هستند – به تدریج به مناصب تأثیرگذار می رسند.
روند مشابهی در میان جوانان یهودی آمریکایی در حال وقوع است. جایی که حس هویت یهودی و همدردی آنها با اسرائیل بسیار ضعیف تر از نسل های قدیمی شده است. در عین حال، نرخ پایین زاد و ولد، ازدواج های مختلط و ادغام اجتماعی، قدرت و انسجام جامعه یهودی و حمایتی را که ستون فقرات حمایت از اسرائیل در آمریکا به حساب می آمد، تضعیف کرده است. موضوعی که چارلز دی. «چاک» فریلیش، معاون سابق مشاور امنیت ملی اسرائیل در مجله نیوزویک به تفصیل شرح داده است.
نظرسنجی های گالوپ نشان می دهد که تنها 46 درصد از آمریکایی ها از اسرائیل حمایت می کنند، در حالی که 33 درصد اکنون با فلسطینی ها همدردی می کنند. بالاترین رقم ثبت شده برای این شاخص. سایر نظرسنجی ها به نتایج مشابهی رسیده اند.
این تغییر نگرش عمدتاً در میان دموکراتها و جوانان متمرکز است، اگرچه منحصر به آنها نیست. مرکز تحقیقات پیو دریافت که بین سالهای 2022 تا 2025، سهم جمهوریخواهانی که دیدگاه منفی نسبت به اسرائیل دارند از 27 درصد به 37 درصد افزایش یافته است. جمهوری خواهان زیر 49 سال محرک اصلی این تغییر بوده اند.
گزارش مفصل سه محقق بیبیسی در می 2025 نشان میدهد که برخی در داخل اسرائیل این را به شدت احساس میکنند. چند ماه قبل از 7 اکتبر 2023، ژنرال سابق اسرائیل و رئیس سابق اطلاعات نظامی، تامیر هیمن، نسبت به شکاف در روابط با ایالات متحده هشدار داد که بخشی از آن را ناشی از فاصله گرفتن تدریجی یهودیان آمریکایی از صهیونیسم دانست.
در ماه مارس سال جاری، موسسه مطالعات امنیت ملی در تل آویو – به ریاست هیمن – مقاله ای را منتشر کرد که در آن استدلال می کرد افکار عمومی آمریکا نسبت به اسرائیل وارد “منطقه خطر” شده است.
نویسنده مقاله، تئودور ساسون، نوشت: “خطرات ناشی از کاهش حمایت ایالات متحده را نمی توان دست کم گرفت، به خصوص که این روند منعکس کننده روندهای ریشه دار و طولانی مدت است.” وی افزود: اسرائیل برای آینده قابل پیش بینی نیاز به حمایت قدرت برتر جهان دارد.
این گزارش تاکید می کند که ناظران تنش در روابط به دیدگاه های جوانان آمریکایی توجه ویژه ای دارند. گروهی که از 16 مهر تاکنون بیشترین تغییر نگرش را نشان داده است. به عنوان “نسل TikTok”، بسیاری از جوانان اخبار جنگ خود را از رسانه های اجتماعی دریافت می کنند و به نظر می رسد افزایش تعداد تلفات غیرنظامی در حمله اسرائیل به غزه باعث کاهش حمایت از اسرائیل در میان دموکرات ها و لیبرال های آمریکایی جوان شده است.
سال گذشته، 33 درصد از آمریکایی های زیر 30 سال گفتند که به طور کامل یا تا حدودی با مردم فلسطین همدردی می کنند، در حالی که این رقم برای اسرائیلی ها تنها 14 درصد است.
در حال حاضر این تحولات هنوز به تغییر اساسی در سیاست خارجی آمریکا منجر نشده است. علیرغم برخی دوری مردم از اسرائیل، اکثر سیاستمداران منتخب از هر دو حزب در کنگره همچنان بر اهمیت اتحاد قوی با اسرائیل تأکید می کنند.
کارن فون هیپل، رئیس دپارتمان دفاعی و امنیتی شرکت آردن و یکی از مقامات سابق وزارت خارجه آمریکا، در مصاحبه با بیبیسی، وجود شکاف جمعیتی در جامعه آمریکا در مورد اسرائیل حتی در کنگره را تأیید کرد، اما تردید داشت که این امر منجر به تغییر اساسی در سیاستها شود. او گفت که علیرغم تغییر دیدگاه های پایگاه رأی دهندگان، بسیاری از چهره های برجسته دموکرات که ممکن است در میهن تجارتات ریاست جمهوری 2028 نامزد شوند «به طور سنتی طرفدار اسرائیل هستند».
او گرچن ویتمر فرماندار میشیگان و پیت بوتیگیگ وزیر سابق حمل و نقل را به عنوان نمونه ذکر کرد. و هنگامی که از الکساندریا اوکاسیو-کورتز، فعال حقوق بشر شناخته شده فلسطینی و نماینده کنگره پرسیده شد، او به صراحت پاسخ داد: “فکر نمی کنم کسی مانند اوکاسیو-کورتز اکنون بتواند برنده شود.”
با این حال، دیدگاه غالب این است که تغییر پایدار و طولانی مدت در افکار عمومی آمریکا در نهایت می تواند منجر به کاهش حمایت عملی از “دولت یهود” شود. به طوری که روابط دیپلماتیک ضعیف شده و کمک های نظامی به تدریج به پایین ترین سطح خود می رسد.
