به گزارش خبرگزاری به گزارش میهن تجارت، دیگر نمی توان انگیزه تحصیلی را در دنیای امروز تنها یک ویژگی فردی یا یک احساس گذرا دانست. دانش آموزان در محیطی زندگی می کنند که مملو از محرک های بیرونی، رقابت های آموزشی، فشارهای اجتماعی و حتی تأثیرات رسانه ای است. بنابراین نگاه به انگیزه باید چند لایه باشد و به نیازهای روانی فرد و شرایط محیطی و فرهنگی توجه شود. اگر نظام آموزشی انگیزه را فقط به نمرات یا موفقیت در امتحانات محدود کند، بخش بزرگی از ظرفیت های دانش آموزان نادیده گرفته می شود و بازاندیشی در این مفهوم به معنای ایجاد رویکردی جامع است که انگیزه را نیرویی پایدار و چند بعدی در فرآیند یادگیری تعریف می کند.
در این راستا، مدرسه و کلاس درس باید از شکل سنتی انتقال دانش فراتر رفته و به محیطی برای تجربه، کشف و رشد تبدیل شود و دانش آموزان زمانی که احساس کنند مدرسه فرصتی برای آزمایش توانایی ها، خلاقیت ها و علایق شخصی آنها فراهم می کند، انگیزه بیشتری برای یادگیری پیدا می کند. این تغییر دیدگاه، مدرسه را به یک آزمایشگاه اجتماعی و روانشناختی تبدیل میکند که دانشآموزان نه تنها یاد میگیرند، بلکه نحوه رویارویی با چالشها، مدیریت شکست و جشن گرفتن موفقیتهای کوچک را نیز میآموزند و چنین فضایی انگیزه را از یک کار به یک تجربه داوطلبانه و لذتبخش تبدیل میکند.
انگیزه زمانی پایدار می شود که با هویت دانش آموز گره بخورد و اگر دانش آموزان بتوانند خود را در فرآیند یادگیری ببینند، یعنی احساس کنند درس ها بخشی از داستان زندگی و آینده آنهاست، اشتیاق بیشتری برای ادامه مسیر خواهند داشت. این ارتباط بین تحصیلات و هویت به آنها احساس معنا و تعلق می دهد، مثلاً دانش آموزی که به هنر علاقه دارد، وقتی ریاضی یا علوم را در ارتباط با طراحی یا موسیقی تجربه می کند، انگیزه بیشتری برای یادگیری پیدا می کند و در واقع آموزش باید به زبان هویت دانش آموزان ترجمه شود تا احساس کنند یادگیری بخشی از شخصیت و مسیر رشد آنهاست.
فرهنگ جامعه می تواند انگیزه تحصیلی را تقویت یا تضعیف کند و در جوامعی که موفقیت تحصیلی از ارزش اجتماعی بالایی برخوردار است و به عنوان راهی برای پیشرفت فردی و جمعی شناخته می شود، دانش آموزان اشتیاق بیشتری برای یادگیری دارند. رسانه ها، خانواده ها و نهادهای اجتماعی نقش مهمی در ساختن این روایت دارند و اگر آموزش و پرورش به عنوان ابزاری برای تغییر مثبت در جامعه ارائه شود، دانش آموزان انگیزه عمیق تری پیدا می کنند، اما اگر فرهنگ عمومی یادگیری را بی اهمیت یا فقط ابزاری برای رقابت بداند، انگیزه به سرعت فرسوده می شود.
انگیزه تحصیلی یکی از مهم ترین عوامل موفقیت دانش آموزان است/ انگیزه در محیطی که ترس و اضطراب کم است شکوفا می شود.
مائده سلیمی، روانشناس بالینی کودکان و نوجوانان به خبرنگار به گزارش میهن تجارت با اشاره به اهمیت انگیزه در فرآیند یادگیری می گوید: انگیزه تحصیلی یکی از مهمترین عوامل موفقیت دانش آموزان است و بدون انگیزه حتی بهترین برنامه های آموزشی و منابع آموزشی نیز نمی تواند تاثیر مثبتی داشته باشد. در واقع انگیزه مانند یک موتور محرکه عمل می کند و مسیر یادگیری را از یک کار خشک به یک تجربه معنادار و لذت بخش تبدیل می کند.
وی با بیان اینکه خانواده اولین محیطی است که می تواند انگیزه تحصیلی را شکل دهد، می افزاید: حمایت عاطفی والدین، تشویق های کوچک و ایجاد فضای امن برای پرسش و آزمایش به دانش آموزان کمک می کند تا احساس ارزشمندی کنند. وقتی کودک ببیند که زحماتش دیده می شود و قدردانی می شود، اشتیاق بیشتری برای ادامه راه پیدا می کند و اعتماد به نفسش افزایش می یابد.
این روانشناس بالینی کودک و نوجوان با بیان اینکه الهام بخشی به معلمان می تواند انگیزه دانش آموزان را به میزان قابل توجهی تقویت کند، بیان می کند: استفاده از روش های تدریس خلاقانه، ارتباط گرم انسانی و ارائه بازخورد مثبت دانش آموزان را به یادگیری علاقه مند می کند، همچنین محیط مدرسه باید محیطی باشد که دانش آموزان در آن احساس تعلق و امنیت کنند، زیرا انگیزه در شرایطی شکوفا می شود که ترس و اضطراب کم است.
تقویت انگیزه تحصیلی باید با نگاه بلندمدت انجام شود/ هدف فقط کسب نمرات بالا نیست
سلیمی با اشاره به راهکارهای روانشناختی برای افزایش انگیزه دانش آموزان ادامه می دهد: یکی از راهکارهای موثر، تعیین اهداف کوچک و دست یافتنی است. وقتی دانش آموزان موفقیت های کوچکی را تجربه می کنند، انگیزه آنها برای رسیدن به اهداف بزرگتر افزایش می یابد. همچنین آموزش مهارت های خودتنظیمی مانند مدیریت زمان و برنامه ریزی درسی به آنها کمک می کند تا مسیر یادگیری را بهتر کنترل کنند و احساس استقلال بیشتری کنند.
وی با بیان اینکه فعالیت های هنری، ورزشی و گروهی می تواند انگیزه تحصیلی را تقویت کند، می گوید: این فعالیت ها نه تنها به رشد مهارت های اجتماعی کمک می کند، بلکه احساس شادی و انرژی مثبت را در دانش آموزان افزایش می دهد و زمانی که دانش آموزان تجربه موفقیت در زمینه های مختلف را داشته باشند، این حس موفقیت به حوزه آموزشی نیز منتقل می شود و اشتیاق آنها به یادگیری افزایش می یابد.
این روانشناس بالینی کودک و نوجوان با بیان اینکه تقویت انگیزه تحصیلی باید با نگاه بلندمدت صورت گیرد، اضافه می کند: هدف تنها کسب نمرات بالا نیست، بلکه تربیت نسلی است که یادگیری را جزئی از زندگی و مسیر رشد فردی بدانند و ترکیب حمایت خانواده، راهنمایی معلمان، استفاده از فناوری های نوین و توجه به نیازهای روانشناختی دانش آموزان می تواند آنها را برای دستیابی به موفقیت های پایدار آماده کند.
معنی سوخت پایدار انگیزه است/ یکی از راه های جدید تقویت انگیزه دادن اختیار و مسئولیت به دانش آموزان است.
فاطمه رضازاده، روانشناس و مشاور کودک و نوجوان به خبرنگار به گزارش میهن تجارت با بیان اینکه یکی از مهمترین عوامل تقویت انگیزه تحصیلی ایجاد حس معنا در یادگیری است، گفت: وقتی دانش آموزان بفهمند که درس ها فقط برای نمرات نیست، بلکه با آینده شغلی، رشد فردی و توانایی تغییر جامعه مرتبط است، انگیزه آنها عمیق می شود و معنا سوخت پایدار انگیزه است و باید در برنامه های آموزشی برجسته شود.
وی با بیان اینکه دانش آموزان به شدت تحت تاثیر الگو قرار می گیرند، می افزاید: معرفی داستان های واقعی فارغ التحصیلان یا افراد موفقی که مسیر تحصیلی خود را با تلاش و پشتکار طی کرده اند، می تواند انگیزه قدرتمندی ایجاد کند و این روایت ها نشان می دهد که موفقیت دست یافتنی است و دانش آموزان با تلاش مستمر می توانند به اهداف عالی دست یابند.
این روانشناس و مشاور کودک و نوجوان با اشاره به اینکه یکی از راه های جدید تقویت انگیزه، اختیار و مسئولیت بخشیدن به دانش آموزان است، بیان می کند: زمانی که در انتخاب پروژه ها، موضوعات پژوهشی یا روش های یادگیری نقش داشته باشند، احساس مالکیت پیدا می کنند و این حس مالکیت یادگیری را برای دانش آموزان شخصی و جذاب می کند و انگیزه آنها را برای ادامه مسیر افزایش می دهد.
فناوری می تواند انگیزه تحصیلی را به میزان قابل توجهی افزایش دهد / دانش آموزان زمانی بیشترین انگیزه را پیدا می کنند که بتوانند ارتباط مستقیمی بین تحصیلات خود و آینده خود ببینند.
رضازاده با بیان اینکه فناوری می تواند انگیزه تحصیلی را به میزان قابل توجهی تقویت کند، ادامه می دهد: کاربردهای آموزشی و سیستم های یادگیری تطبیقی با ارائه مسیرهای شخصی سازی شده به دانش آموزان کمک می کند تا پیشرفت خود را عینی ببینند و این تجربه موفقیت های کوچک و تدریجی انگیزه ای پایدار ایجاد می کند و حس توانمندی را در آنها تقویت می کند.
وی با اشاره به ضرورت توجه به هیجانات مثبت در کلاس می گوید: انگیزه نه تنها یک فرآیند شناختی است، بلکه به شدت با هیجانات مثبت گره خورده است و کلاس هایی که در آن فضای شاد، تعامل دوستانه و فعالیت های خلاقانه وجود دارد، محیطی را ایجاد می کند که دانش آموزان با اشتیاق بیشتر یاد بگیرند و هیجان مثبت، یادگیری را عمیق تر و پایدارتر به تجربه تبدیل کند.
این روانشناس و مشاور کودک و نوجوان با بیان اینکه دانش آموزان زمانی بیشترین انگیزه را پیدا می کنند که ارتباط مستقیم بین تحصیلات خود را با آینده خود ببینند و می افزاید: آگاهی از فرصت های شغلی، مهارت های مورد نیاز بازار کار و مسیرهای پیشرفت اجتماعی انگیزه ای قوی برای ادامه تحصیل ایجاد می کند و این دیدگاه روشن دانش آموزان را به تلاش بیشتر و واقعی تر برای موفقیت پایدارتر می رساند.
در عصر دیجیتال، فناوری میتواند انگیزه تحصیلی را به شکلی بیسابقه افزایش دهد و ابزارهای هوشمند، بازیهای آموزشی و سیستمهای یادگیری تطبیقی، تجربه یادگیری را جذابتر و ملموستر میکنند. وقتی دانشآموزان پیشرفت خود را در دادههای قابل مشاهده میبینند، انگیزه میشوند تا در مسیر باقی بمانند. فناوری همچنین امکان یادگیری شخصی را فراهم می کند و هر دانش آموز می تواند یک مسیر آموزشی متناسب با توانایی ها و علایق خود داشته باشد که تجربه فردی، احساس کنترل و استقلال را افزایش می دهد و انگیزه را به یک انتخاب درونی تبدیل می کند.
انگیزه نه تنها یک فرآیند عقلانی است، بلکه به شدت با هیجان و احساسات مرتبط است، و کلاس هایی که در آن شادی، خلاقیت و تعامل مثبت وجود دارد، محیطی را ایجاد می کند که دانش آموزان با اشتیاق بیشتری یاد می گیرند. روانشناسان تاکید می کنند که عاطفه مثبت می تواند یادگیری را عمیق تر و پایدارتر کند و زمانی که دانش آموزان در کلاس احساس امنیت روانی و عواطف مثبت داشته باشند، انگیزه آنها برای یادگیری افزایش می یابد و بنابراین در طراحی محیط های آموزشی باید به جنبه های عاطفی توجه کرد و یادگیری را به تجربه ای لذت بخش و انسانی تبدیل کرد.
یکی از زوایای جدید در بحث انگیزش این است که به موفقیت به عنوان یک فرآیند و نه مقصد نهایی نگاه کنیم و اگر دانش آموزان یاد بگیرند که موفقیت مجموعه ای از مراحل کوچک و مستمر است، انگیزه آنها برای تلاش پایدارتر می شود. این دیدگاه فرآیندی فشار روانی را کاهش می دهد و مسیر یادگیری را طبیعی تر می کند، موفقیت دیگر به معنای رسیدن به نقطه خاصی نیست، بلکه به معنای حرکت مستمر در مسیر رشد است و این تغییر نگرش می تواند انگیزه ای پایدار ایجاد کند و دانش آموزان را برای رویارویی با چالش های آینده آماده کند.
افزایش انگیزه تحصیلی باید با دیدگاه آینده و مسئولیت اجتماعی مرتبط باشد و دانش آموزان زمانی بیشترین انگیزه را پیدا می کنند که احساس کنند یادگیری آنها می تواند منجر به تغییر مثبت در جامعه شود. این دیدگاه فراتر از فرد، انگیزه ای عمیق و پایدار ایجاد می کند و آنها را برای موفقیت واقعی آماده می کند. آموزش باید به دانش آموزان نشان دهد که یادگیری نه تنها برای رشد فردی، بلکه برای ساختن جامعه ای بهتر ضروری است و این پیوند بین فرد و جامعه، انگیزه را از سطح فردی به سطح جمعی بالا می برد و آینده روشن تری را برای همگان رقم می زند.
منبع : به گزارش میهن تجارت
