میهن تجارت– هر فرد در هر کشور دارای شناسه منحصر به فرد برای استفاده از خدمات رسمی و قانونی است. این شناسه در ایران با نام «کد ملی» شناخته می شود و مبنای شناسایی افراد در اکثر فعالیت های اداری، مالی و اقتصادی است. بازار سرمایه نیز از این قاعده مستثنی نیست و ورود به بورس نیازمند شناسه خاصی به نام «کد بورسی» است. کد بورسی در واقع هویت رسمی هر سرمایه گذار در بازار سرمایه است و بدون آن هیچ گونه فعالیت معاملاتی امکان پذیر نیست.
کد بورس چیست و چه کاربردی دارد؟
کد بورسی که به «کد سهامداری» نیز معروف است، کدی منحصر به فرد و غیر تکراری است که به هر شخص حقیقی یا حقوقی برای شناسایی در بورس اختصاص می یابد. این کد توسط نهادهای رسمی بازار سرمایه صادر میشود و کلیه معاملات انفرادی در بورس، فرابورس و سایر ابزارهای مالی تحت این شناسه ثبت و پیگیری میشود.
ساختار کد بورس معمولاً از ترکیب سه حرف اول نام خانوادگی شخص (یا نام شرکت در اشخاص حقوقی) و یک عدد تصادفی پنج رقمی تشکیل شده است. برای مثال ممکن است فردی با نام خانوادگی «رحیمی» کدی شبیه به «راهی12345» داشته باشد. این کد مانند اثر انگشت کاملا منحصر به فرد است و هر فرد تنها یک بار در طول عمر خود آن را دریافت می کند.
با داشتن کد بورسی امکان خرید و فروش انواع اوراق بهادار اعم از سهام شرکت، اوراق مشارکت، اوراق اجاره، اوراق اختیار فروش ثانویه، اوراق تسهیلات مسکن و سایر ابزارهای مالی وجود دارد. به زبان ساده کد بورسی کلید ورود رسمی به بازار سرمایه است.
تفاوت کد بورسی با کد معاملات آنلاین
یکی از نکات مهمی که بسیاری از افراد در ابتدای ورود به بورس با آن مواجه می شوند، تفاوت «کد صرافی» و «کد معاملات آنلاین» است. کد بورسی توسط شرکت سپرده گذاری مرکزی صادر می شود و در سراسر بازار سرمایه ثابت و یکسان می باشد. این کد هویت اصلی سرمایه گذار در بورس است.
بیشتر بخوانید: چگونه سرمایه گذاری در بورس را شروع کنیم؟
از طرفی کد معاملات آنلاین توسط هر کارگزار به صورت جداگانه صادر می شود. یعنی شخص می تواند در چند کارگزار مختلف با کد مبادله ای ثابت حساب داشته باشد و از هر کدام یک کد آنلاین جداگانه دریافت کند. درست مثل کد ملی که تغییر نمی کند اما می توانید در چندین بانک مختلف حساب بانکی داشته باشید.
تفاوت کد سهام و کد آتی
کد بورسی فقط برای فعالیت در بازار سهام و اوراق بهادار استفاده می شود. اگر فردی قصد معامله در بازار آتی کالا را داشته باشد، باید کد مخصوص آن بازار را دریافت کند که به «کد آتی» معروف است. داشتن کد صرافی به تنهایی برای انجام معاملات آتی کافی نیست و این دو کد عملکرد متفاوتی دارند.
مدارک لازم جهت دریافت کد صرافی اشخاص حقیقی
افراد حقیقی برای دریافت کد صرافی نیاز به ارائه مجموعه ای از مدارک هویتی و بانکی دارند. این مدارک شامل اصل و عکس کارت ملی، اصل و عکس شناسنامه (صفحه اول و توضیحات)، اطلاعات کامل حساب بانکی به نام شخص، تکمیل فرم مشخصات مشتری واقعی و امضای قراردادهای مربوط به تراکنش های اینترنتی می باشد. هدف از این اسناد احراز دقیق هویت سرمایه گذار و جلوگیری از سوء استفاده های احتمالی در بازار سرمایه است.
مدارک مورد نیاز برای اشخاص حقوقی
اشخاص حقوقی مانند شرکت ها، مؤسسات و سازمان ها نیز می توانند در بازار سرمایه فعالیت کنند، اما اسناد آنها گسترده تر است. از جمله این اسناد می توان به روزنامه رسمی اعلام تاسیس و تغییرات، اساسنامه شرکت، مدارک شناسایی اعضای هیئت مدیره، معرفی نماینده رسمی برای انجام معاملات، تکمیل فرم های تعهد و مشخصات مشتریان حقوقی و ارائه درخواست رسمی برای دریافت کد بورسی به کارگزاری اشاره کرد. این سخت گیری ها به دلیل حجم بیشتر معاملات و مسئولیت قانونی شرکت ها در بازار سرمایه است.
شرایط سنی برای دریافت کد بورسیه
برای دریافت کد بورسی محدودیت سنی خاصی وجود ندارد و افراد در هر سنی می توانند کد بورسی داشته باشند. افراد زیر 18 سال نیز می توانند این کد را دریافت کنند، اما این روند باید از طریق قیم یا قیم قانونی آنها انجام شود. در حال حاضر حتی افراد زیر 18 سال نیز می توانند به سامانه های معاملات آنلاین دسترسی داشته باشند، مشروط بر اینکه سوگندنامه های لازم توسط ولی قانونی امضا شده باشد.
امکان دریافت کد بورسی برای اتباع خارجی و ایرانیان خارج از کشور
اتباع خارجی نیز می توانند با داشتن گذرنامه معتبر و حساب بانکی در ایران کد بورسی دریافت کرده و در بازار سرمایه ایران فعالیت کنند. همچنین ایرانیان مقیم خارج از کشور این امکان را دارند که بدون حضور فیزیکی در ایران، کد بورسی دریافت کنند و معاملات خود را به صورت آنلاین انجام دهند.
نکات امنیتی مهم در مورد کد سهام
کد بورس و اطلاعات کاربر معاملاتی امضای دیجیتال سرمایه گذار است. تمامی مسئولیت تراکنش های انجام شده با این کد به عهده صاحب آن خواهد بود. به همین دلیل توصیه می شود از دادن کد صرافی یا اطلاعات ورود به سامانه های معاملاتی به دیگران حتی افراد نزدیک خودداری شود.
