سریال سال های دور از خانه شب گذشته از شبکه تماشا پخش شد. شبکه تماشا هفته گذشته نظرسنجی را برای جایگزینی باکس آفیس سریال های شرق برگزار کرد و از مخاطبان خود خواست که بین سریال های «سال های دور از خانه»، «تاجر پوسان»، «امپراطور دریا» و «اوکی نیو» یکی را انتخاب کنند.
به گزارش دنیای اقتصاد، 27 هزار نفر در این زمینه پیام ارسال کردند که 51 درصد از آنها درخواست پخش سریال «سال های دور از خانه» که در ایران با نام «اوشین» شناخته می شود را داشته اند. اگرچه این نظرسنجی با مشارکت طیف وسیعی از مخاطبان انجام نشده است، اما می توان از نتایج آن به درک دقیق تری از مخاطبان دست یافت.
اوشین کی بود؟
«سال‌های دور از خانه» به نویسندگی هاشیدا سوگاکو و کارگردانی گروهی از سینماگران، سریالی ژاپنی بود که از ۱۳ فروردین ۱۳۶۲ تا ۱۱ اسفند ۱۳۶۳ تولید و در دهه ۶۰ در قالب ۷۷ ۵۰ دقیقه پخش شد. قسمت ها در سیمای ارکستر ایران. این سریال با استقبال زیادی در بین مخاطبان ایرانی مواجه شد. این مجموعه داستان زندگی دختر فقیری را روایت می کند که روزی صاحب بزرگترین فروشگاه های زنجیره ای در ژاپن می شود و مشکلات و سختی های ژاپن در زمان جنگ جهانی دوم را به تصویر می کشد.
چه کسی می خواهد اقیانوس را ببیند؟
سریال های اقیانوس یا «سال های دور از خانه» را کسانی که 40 سال یا بیشتر دارند به یاد می آورند. سریالی که در اواسط دهه 60 در ایران پخش شد، یکی از اولین و معدود سریال های خارجی بود که پس از انقلاب از رادیو و تلویزیون ایران برای عموم پخش شد و بسیار مورد توجه قرار گرفت و محبوب شد. ضرب المثل ها و ضرب المثل های زیادی پیرامون این سریال در فرهنگ عامه ایران شکل گرفت و پس از انقلاب، جامعه ایرانی یکی از اولین سریال های خارجی این دوره را پیگیر تماشا کرد و در گفت و گوها و مراودات روزمره شهروندان جدای از موضوع تلخ و شکننده جنگ تحمیلی، حرف ها و تحلیل ها درباره داستان این سریال زیاد شنیده شد.
این سریال در دهه 60 بیشتر توسط قشر جوان و متوسط ایران دنبال شد. خانواده ها و زوج های جوانی که بچه های زیر 10 سال داشتند و شاید تنها تفریح این نسل و این قشر از شهروندان در سال های جنگ بود.
اما اکنون نسل اول بینندگان این سریال حداقل بیش از 40 سال سن دارند و به نظر می رسد نظرسنجی سیما به نوعی مکمل این فرضیه باشد.
27000 نفر در نظرسنجی مذکور شرکت کردند و 51 درصد از آنها اعلام کردند که دوست دارند سریال اوشن را ببینند. این بدان معناست که احتمالاً بیش از 13000 نفر از این پاسخ دهندگان حداقل بالای 40 سال سن دارند. این نشانه ای برای تحلیل مخاطبان تلویزیون است. مخاطبان سیما بیشتر شهروندان متولد دهه شصت، پنجاه، چهل، سی و… هستند که با توجه به این اعتبار، نسل جوان و نوجوان امروز کمتر رسانه ملی را می بینند و احتمالا ارتباط چندانی با آن ندارند.
تایید
آیا این ادعا درست است؟ خبرگزاری های ایران در سال ۱۳۹۸ گزارشی از وضعیت مخاطبان رادیو و تلویزیون منتشر کردند که توسط شورای عالی انقلاب فرهنگی بر اساس نظرسنجی انجام شد. آن پژوهش با حضور 15606 نفر نمونه به صورت مصاحبه حضوری در 31 استان کشور انجام شد.
در این نظرسنجی آمده است که افراد در سطح تحصیلات ابتدایی و متوسطه از تلویزیون بیشتر از افراد بی سواد یا دارای تحصیلات عالی، زنان خانه دار بیشتر از سایر گروه های فعال این نظرسنجی استفاده می کنند و همچنین افرادی که در پایین ترین رتبه شغلی و شغلی قرار دارند. قشر متوسط اقتصادی بیش از دیگران از تلویزیون استفاده می کنند.
همچنین بر اساس داده های نظرسنجی، افراد 41 تا 64 ساله بیشتر از سایر گروه های سنی (15 تا 25 سال و 26 تا 40 سال) از برنامه های رادیویی استفاده کردند. این شاخص صحت فرض اول را تقویت می کند که مخاطبان برنامه های سیما از نسل 40 سال به بعد هستند. نکته دیگر اینکه نظرسنجی فوق در سال 2019 یعنی 4 سال پیش منتشر شده است. بنابراین احتمالا با توجه به اتفاقات این دوره و افزایش سن پاسخگویان می توان گفت که سن مخاطبان رسانه ملی افزایش یافته و نسل جوان کمتر رغبتی به تماشای برنامه های این رسانه دارند. به نظر می رسد تلویزیون در سال های اخیر در وضعیت بسیار عجیبی قرار دارد و نتوانسته مخاطبان زیادی از نسل جوان را به خود جذب کند. آمارها این نکته را نشان می دهد و اگر روند فعلی ادامه پیدا کند، قطعا وضعیت از این هم عجیب تر خواهد شد. صداوسیما در این سال ها با بودجه کلان نتوانسته پاسخگوی نیاز مردم باشد و بارها رسانه ها گزارش های مهمی از کاهش اختیارات رسانه ای خود منتشر کرده اند.
