به گزارش اختاز نیوز به نقل از دنیای اقتصاد، امسال سرعت ورود خودروها به کشور نسبت به سال گذشته افزایش یافته است، اما واردکنندگان می گویند از ابتدای سال تاکنون سفارش جدیدی ثبت نشده است. بر اساس آخرین آمار اعلام شده از سوی گمرک، واردات در پنج ماهه نخست امسال از مرز 15 هزار دستگاه عبور کرده است، در حالی که در کل سال گذشته کمتر از 12 هزار دستگاه خودرو وارد شده است. این آمار نشان می دهد که سرعت ورود خودروها به کشور در سال جاری افزایش چشمگیری داشته است و به نظر می رسد دلیل اصلی این امر تخصیص ارز بیشتر به واردات باشد. گفته می شود امسال سیاست گذار بخشی از ارز مونتاژی را به سمت واردات سوق داده است و این دلیل اصلی افزایش سرعت ورود خودروها به کشور است. با توجه به افزایش سرعت واردات خودرو تصور می شد روند ثبت سفارش خودرو به روال عادی پیش برود اما آن طور که برخی واردکنندگان به «دنیای اقتصاد» گفتند، اینطور نیست.
به گفته واردکنندگان، از ابتدای سال جاری تا به امروز هیچ گونه سفارش جدیدی برای خودرو ثبت نشده است و این امر به این دلیل است که محدودیت و ممنوعیت خاصی (به جز مواردی که در مقررات مشخص شده) در مسیر واردات وجود ندارد. واردکنندگان می گویند هر تعداد خودروی وارد شده به کشور در سال جاری مربوط به ثبت سفارش های قبلی (قبل از سال 1403) است. به گفته واردکنندگان، اگرچه ثبت سفارش خودرو در ظاهر و روی کاغذ باز است، اما به صورت رسمی و عملی، ثبت سفارش انجام نمی شود. حتی آن طور که واردکنندگان می گویند، سازمان توسعه تجارت به درخواست ثبت سفارش آنها پاسخی نمی دهد و به آنها می گوید صبر کنید. مشکل بسته شدن ثبت سفارش واردات خودرو پیش از این و در این دور جدید واردات (بعد از رفع ممنوعیت پنج ساله) اتفاق افتاده است، اما معمولاً یک مورد بود نه کلی.
به عبارت دیگر گاهی پیش آمده است که ثبت سفارش یک برند خاص یا ثبت سفارش از یک کشور خاص به طور موقت بسته می شود، اما هیچ گاه به طور رسمی اعلام نشده است که سایت ثبت سفارش عموما برای عموم بسته است. اما اتفاقی که اکنون در حال رخ دادن است این است که با وجود باز و مجاز بودن ثبت سفارش واردات خودرو، هیچ ثبت سفارشی پذیرفته نمی شود. یکی از واردکنندگان خودرو به کشور که نخواست نامش فاش شود، در این باره به «دنیای اکونومیست» گفت: هر خودرویی که امسال وارد می شود متعلق به سفارش های قبل از امسال است و امسال حتی یک سفارش هم ثبت نشده است. جدید هم انجام نشده است. به گفته وی، روند درخواست سفارش از واردکنندگان همچنان ادامه دارد، اما سازمان توسعه تجارت مجوز ثبت سفارش جدید را نمی دهد و از اپراتورهای واردات خودرو خواست فعلا صبور باشند.
اما چرا ثبت سفارش جدید واردات خودرو از سوی سازمان توسعه تجارت در سال جاری پذیرفته نمی شود؟ آیا واردات باید دوباره به تدریج ممنوع شود؟ آیا عدم صدور مجوز ثبت سفارش خودرو در سال جاری به دلیل کمبود ارز است؟ هر دوی این دلایل به نوبه خود می تواند به توقف سفارش واردات خودرو در سال جاری کمک کند، اما بر اساس آنچه واردکنندگان به «دنیای اقتصاد» گفتند، موضوع اصلی چیز دیگری است. یکی از واردکنندگان که نخواست نامش فاش شود به «دنیای اقتصاد» گفت: دلیل اصلی توقف ثبت سفارش واردات خودرو در سال جاری ترس سیاستمداران از عدم فروش خودروهای سفارش داده شده یا وارداتی قبلی است. وی می افزاید: در ابتدای آزادسازی واردات، بیشتر برندهای چینی و کمتر پرطرفدار وارد می شد و از آنجایی که واردات به مدت پنج سال ممنوع بود و چشم انداز روشنی از آینده بازار خودروهای خارجی کشور وجود نداشت، خودروهای موجود در سوال مورد استقبال قرار گرفت
این واردکننده خودرو تاکید می کند: در ادامه با توجه به اینکه تنوع خودروهای وارداتی افزایش یافت و برندهای پرطرفدار نیز آمدند، بازار از خودروهای وارداتی اولیه به ویژه چینی ها فاصله گرفت. بسیاری از کسانی که مشتریان اولیه خودروهای چینی یا برندهای کمتر محبوب بودند، از خودروهای اولیه استقبال نکردند و این سیگنال را گرفتند که خودروهای بهتر و برندهای قابل اعتمادتری در راه بازار کشور هستند. وی می‌گوید: سیاستگذار پس از درک اتفاقات رخ داده و با توجه به اینکه می‌داند ثبت سفارش جدید، فروش خودروهای وارداتی یا سفارش‌داده‌شده قبلی را با ریسک بیشتری مواجه می‌کند، سیاست توقف غیررسمی سفارش را در پیش گرفته است.
این فعال واردکننده تاکید می کند: در برخی موارد به واردکننده خاصی که برای مثال برای واردات خودروی خاصی اقدام کرده بود، گفته می شد که اگر این خودرو در مرحله فعلی وارد شود، باعث می شود خودروی وارداتی قبلی به فروش نرسد. به گفته وی، اتفاقی که در واقع رخ داده این است که سیاست گذار می خواهد خودروهای وارداتی فعلی یا حتی خودروهای ثبت نامی قبل از سال 1403 را نقد و پس از آن مجوز ثبت سفارش جدید بدهد. سیاستی که برای اجرای این هدف اتخاذ شده است به نوعی هوشمندانه است، به گونه ای که سیاست گذار به صورت رسمی سایت ثبت سفارش را نبست، اما در عمل این رویه را متوقف کرد، زیرا به درخواست واردکنندگان پاسخ نمی دهد. به نظر می رسد سیاستگذار به دلیل ترس از عواقب منفی اعلام این خبر در بازار، سایت ثبت سفارش را تا تعیین تکلیف خودروهای سفارش قبلی بسته نشده است. در واقع اگر سیاستگذار اعلام می کرد که سایت ثبت سفارش تا اطلاع ثانوی حتی به صورت موقت بسته خواهد شد، این اقدام تاثیر منفی زیادی بر بازار خودرو خواهد داشت و قیمت را بالا می برد، زیرا بازار سیگنال واردات مجدد را دریافت می کرد. منع از این اقدام
بنابراین سیاستگذار روشی هوشمندانه در نظر گرفته و به جای بستن رسمی سایت ثبت سفارش، به درخواست واردکنندگان پاسخی نمی دهد و به اصطلاح آنها را در کیف خود قرار می دهد تا در صورت فراهم شدن شرایط، درخواستی را قرار دهد. دستورات در دستور کار
تعلیق ثبت سفارش تا زمستان 1404؟
بر اساس آخرین آمار رسمی اعلام شده از سوی وزارت امنیت، تا پایان سال 1401 حدود 80 هزار سفارش خودرو ثبت شده و قرار بود این میزان به 100 هزار دستگاه برسد. اگر همان 80 هزار دستگاه خودرو را ملاک قرار دهیم، تعلیق سفارش واردات خودرو به این زودی ها حل نمی شود، زیرا از ابتدای آزادسازی واردات تاکنون کمتر از 30 هزار خودرو به طور قطع وارد کشور شده است. بنابراین با توجه به سیاست اتخاذ شده – توقف ثبت سفارش واردات خودرو – ابتدا باید تکلیف 50 هزار ثبت سفارش قبلی مشخص و پس از آن به درخواست های ثبت سفارش جدید پاسخ داده شود.
در پنج ماهه امسال بیش از 15 هزار خودرو به کشور وارد شده است که در صورت ادامه واردات با همین روند، تکمیل 50 هزار سفارش باقی مانده 17 ماه دیگر زمان می برد. با این حساب ثبت سفارش خودرو تا زمستان سال آینده عملا متوقف می شود. البته با توجه به سیاست فعلی -سیاستی که ریشه در دولت قبل دارد- این تنها یک فرضیه است و ممکن است دولت فعلی خیلی زودتر به اصطلاح فردا تعلیق ثبت نام خودرو را لغو کند. مسعود بیزیکیان رئیس جمهور و محمد اتابک وزیر امنیت در اظهارات خود بر واردات خودرو به عنوان ابزاری برای ایجاد رقابت در بازار تاکید کرده اند. بنابراین، سیاست تعلیق ثبت سفارش خودرو ممکن است در آینده نزدیک حذف شود.
لغو ممنوعیت خودروهای کره ای
اما زمانی که خبر می رسد ممنوعیت ورود خودروهای کره ای که چندی پیش اجرایی شده بود لغو شده عملا ثبت سفارش واردات خودرو متوقف شده است. به دلایل مختلف به ویژه همکاری نکردن کره ای ها در آزادسازی پول نفت ایران، مدتی پس از آزادسازی واردات، ثبت سفارش خودروهای کره ای متوقف شد و این در حالی است که بخشی از خودروهای وارداتی متعلق به این کشور بود.
اکنون به گفته واردکنندگان ممنوعیت ثبت سفارش خودروهای کره ای از حدود یک ماه پیش برداشته شده است. بنابراین واردکنندگان می توانند برای ثبت واردات خودروهای برندهای کره ای به سازمان توسعه تجارت مراجعه کنند. این در حالی است که بر اساس قاعده کلی تشریح شده در این گزارش، سازمان توسعه تجارت به درخواست ثبت سفارش خودروهای کره ای پاسخی نمی دهد. در واقع با وجود اینکه دیگر ممنوعیت سفارش خودروهای کره ای وجود ندارد، تا زمانی که سیاست فعلی تعلیق سفارش تا تکمیل سفارش های قبلی ادامه دارد، امکان سفارش گذاری وجود ندارد. به هر حال باید منتظر ماند و دید وزیر صمت دولت چهاردهم که در اظهارات خود از واردات خودرو دفاع می کرد، در این حوزه چه سیاست و برنامه ای پیش خواهد برد و آیا تعلیق ثبت سفارش خودرو را لغو خواهد کرد یا آن را تمدید خواهد کرد. ?
