یورونیوز: جوزپ بورل، مقام اسپانیایی سیاست خارجی اروپا، کمتر از 3 ماه دیگر جای خود را به کایا کالاس، نخست وزیر سابق استونی خواهد داد. از دیدگاه فردی خانم کالاس در مورد ایران، اسرائیل، روسیه و چین چه می دانیم؟
خانم کالاس 47 ساله و یک سیاستمدار لیبرال است، در حالی که آقای بورل یک سوسیالیست کهنه کار 77 ساله بود. بر این اساس در نگاه اول بسیاری از تحلیلگران معتقدند که سیاست خارجی اتحادیه اروپا از ابتدای دسامبر 2024 با چابکی بیشتری دنبال می شود اما این تمام ماجرا نیست.
خانم کالاس که در سال 2021 به عنوان اولین نخست وزیر زن استونی روی کار خواهد آمد، یکی از اولین رهبران اتحادیه اروپا بود که زنگ خطر را در مورد برنامه های توسعه طلبانه ولادیمیر پوتین به صدا درآورد. او بارها به رهبران اروپایی به ویژه کشورهای شرقی درباره افتادن در «تله» روابط تجاری خوب با روسیه هشدار داد.
بنابراین گروهی از کارشناسان معتقدند خانم کالاس گزینه مناسبی برای رهبری سیاست خارجی اتحادیه اروپا است، به ویژه در دوره ای که تمرکز اتحادیه بر تقویت دفاعی خود در برابر روسیه خواهد بود. بنابراین، به نظر می رسد اولویت اصلی خانم کالاس به عنوان دیپلمات ارشد اتحادیه اروپا، اطمینان از آمادگی اروپایی ها برای جلوگیری از پیشروی های آینده روسیه باشد.
او حامی پیشنهادی برای اعطای وام اتحادیه اروپا به کشورهای عضو برای تقویت قابلیت‌های دفاعی آنها است، طرحی که علی‌رغم حمایت فرانسه از نهایی‌شدن آن با مخالفت آلمان روبرو می‌شود.
البته خانم کالا در حوزه سیاست خارجی اتحادیه اروپا با چالش های بزرگ دیگری نیز روبرو خواهد بود: پیگیری رویکرد جدید اتحادیه اروپا در قبال چین و تقویت نقش میانجی اتحادیه اروپا در مواجهه با چالش ایران و بحران خاورمیانه با محوریت اسرائیل.
نخست وزیر سابق استونی زاویه خاصی نسبت به رویکرد اخیر اتحادیه اروپا در قبال ایران ندارد. او بارها از این کشور به دلیل حمایت از روسیه در جریان حمله به اوکراین انتقاد کرده و از اعمال تحریم ها علیه این «رژیم استبدادی» حمایت کرده است.
با وجود اینکه خانم کالاس شخصا از ایده دو کشور برای حل بحران در سرزمین های فلسطین حمایت می کند، اما او را حامی جدی اسرائیل می دانند. همانطور که از حمله موشکی و پهپادی ایران به اسرائیل انتقاد کرد و از حمایت نظامی کشورهای غربی برای سرنگونی موشک ها و پهپادهای شلیک شده به سوی اسرائیل ابراز خرسندی کرد.
او همواره از سیاست اتحادیه اروپا مبنی بر حمایت قاطعانه از حق اسرائیل برای دفاع از خود پیروی کرده و در عین حال خواستار احترام به قوانین بین المللی بشردوستانه در غزه بوده است. خانم کالا همیشه حملات “گروه تروریستی حماس” را محکوم کرده است.
او همچنین در خط مقدم آن دسته از رهبران اتحادیه اروپا قرار دارد که از همراهی چین با روسیه شکایت دارند و از طرح اتحادیه برای ایجاد تعادل جدید در روابط سیاسی و اقتصادی با چین حمایت می کنند.
نخست وزیر سابق استونی به عنوان یک سیاستمدار فمینیست بارها از لزوم برخورداری زنان و دختران ایرانی و افغان از آزادی های اساسی صحبت کرده و خواستار تشدید تلاش های بین المللی در این زمینه شده است.
خانم کالا از سوی منتقدان خود تحت فشار است که جدا از تجربه بالایش در زمینه روابط سیاسی با کشورهای اروپای شرقی، توانایی لازم برای ایجاد تعامل لازم در خاورمیانه، آفریقا، آسیا و اقیانوسیه را ندارد.
به گفته آنها، آقای بورل بر اساس یک اعتقاد شخصی نقش بسیار فعالی به ویژه در مسئله اسرائیل و فلسطینی ها داشت و تلاش می کرد فشارها را بر اسرائیل افزایش دهد. وی همچنین در آخرین تلاش های خود از تمایل اتحادیه اروپا برای به دست گرفتن کنترل مجدد مرز غزه و مصر خبر داد. آقای بورل نیز بر اساس رویکرد سوسیالیستی خود معتقد به ایجاد توازن جدی میان خواسته‌های متقابل آمریکا و جمهوری اسلامی بود و تا حد امکان در برابر تلاش‌های جناح‌های رادیکال اروپایی علیه ایران مقاومت می‌کرد.
به عنوان مثال، اوین اینگر، نماینده سوسیالیست پارلمان اروپا به یورونیوز گفت: «از آنجایی که او (کالاس) چندان درگیر این مسائل نبوده است، من کمی نگران هستم که جنگ غزه در راس برنامه او نباشد».
اما از سوی دیگر، میکا آلتولا، نماینده میانه رو پارلمان اروپا در گفتگو با یورونیوز اشاره کرد که استونی تحت رهبری کالاس همواره رویکردی عمل گرایانه به مسائل نوار غزه داشته است.
