خبر تخریب سینما نادر (رویال) با مجوز اداره کل میراث فرهنگی استان تهران در آستانه روز سینما در فضای مجازی منتشر شده است و پیگیری ها تایید می کند که کمیسیون ماده پنج شهرداری تهران با تخریب و احداث مجتمع تجاری-فرهنگی به جای این سینما موافقت کرد. صادر شده در ژوئن 1403.
به گزارش ایسنا، مسئولان میراث فرهنگی هنوز نسبت به خبر تخریب سینما «نادر» در حوالی «گرند هتل» و «تئاتر نصر» در خیابان لاله زار که یکی از اولین خیابان های تهران است واکنشی نشان نداده اند. ایسنا تلاش کرد از اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان تهران توضیحی دریافت کند اما هنوز پاسخی نداده است.
سینما «نادر» با نام «رویال» در سال 1312 در خیابان لاله زار ساخته شد. در سال 1342 زنده یاد «ناصر مجدبیگدلی» این سینما را خرید و تا اوایل دهه 90 مالک آن بود. استودیوی فیلمسازی سینما نادر یکی از قدیمی ترین استودیوهای فیلمسازی دهه 40 و 50 ایران است. این سینما لوکیشن فیلم های پرفروش «عروس روستا»، «چهار راه واقعه»، «گنج قارون» و «عقاب ها»، «گاو» و «قیصر» و دفتر گروه سینماهای متحد تهران در طبقه دوم فعال بود. آثاری چون «شبح عقرب»، «شکار خاموش»، «لنگرگاه»، «ویزا» و «حادثه» در این دفتر تعطیل شد.
سینما نادر قبل از تعطیلی عکس از سایت سفرنویس
ناصر مجدبیگدلی، مالک سابق سینما نادر، در اوایل دهه 90 و نزدیک به دو سال پس از آن که وزارت ارشاد در نامه ای نوشت دیگر اجازه فیلمبرداری در این سینما را ندارند، به فکر نجات سینما نادر افتاد. وی گفت: صحبت از بازسازی لاله زار توسط شهرداری برای تبدیل آن به یک جاذبه گردشگری بود که به یکباره منصرف شدند.
اکنون به جای اینکه سینما نادر یکی از آخرین بازماندگان سینماهای لاله زار تبدیل به یک جاذبه گردشگری شود، تایید شده است که بر اساس مصوبه کمیسیون ماده 5 و به درخواست شهرداری منطقه 12 تهران و با مجوز شهرداری تهران اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان تهران، این سینما تخریب و یک مجتمع تجاری-فرهنگی جای آن را می گیرد.
این تخریب و جایگزینی همانطور که در مصوبه کمیسیون در ماده 5 آمده است به درخواست شهرداری منطقه 12 صورت می گیرد که طی نامه ای مورخ 17 دی ماه 1402 در گزارشی مبنی بر امکان سنجی احداث ساختمان تجاری-فرهنگی. با دو طبقه در طبقه همکف تجاری و سه طبقه در زیرزمین و با تراکم 240 درصد به شرح زیر درخواست کرده بود:
زیرزمین اول تا سوم برای پارکینگ و انباری در سطح اشغال 80 تا 100 درصد، طبقه همکف 62 واحد تجاری در سطح اشغال 80 درصد و طبقه دوم 49 واحد مسکونی. واحدهای تجاری و 3 واحد فرهنگی در سطح اشغال 80 درصد تجاری و 40 درصد فرهنگی).
سینما نادر به ثبت ملی نمی رسد اما از آنجایی که در مجاورت دو بنای تاریخی «گرند هتل» و «تئاتر نصر» قرار دارد، اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان تهران طی نامه ای به تاریخ تصویب ماده 5. کمیسیون 7 دی ماه 1402 مذکر شده، نظر داده است: نقشه های معماری ممهور به مهر اداره کل و با تاکید بر ایجاد فرهنگسرا در پروژه مذکور حداکثر تا ارتفاع 9 متر از سطح مجاز می باشد. جاده مجاور و با عنایت به تعهدنامه شماره 51907 مورخ 13 اسفند 1401 دفتر اسناد رسمی 1022 تهران مالک موظف به رعایت کلیه موارد فنی و ایمنی جهت احداث زیرزمین از جمله احداث زیرزمین می باشد. یک دیوار حائل در محدوده شرقی ملک مشرف به ساختمان ثبت شده هتل بزرگ، قبل از هرگونه اقدام اجرایی و ساخت زیرزمین با روش فنی بالا به پایین، طبق پیشنهاد فنی ارائه می گردد. گفتنی است نقشه های نما پس از تایید در کمیته نما شهرداری جهت تایید نهایی به این اداره کل ارسال شود.
در نظر کارگروه فنی نیز آمده است که «این موضوع در جلسه بیست و هشتم فروردین ماه 1403 کمیسیون ماده 5 و پس از توضیح مشاور و شهرداری منطقه با درخواست مطرح شد. مشروط به تامین کلیه فضاهای پارکینگ تجاری و فرهنگی مورد نیاز طبق ضوابط و مقررات در این ملک و همچنین با حفظ کاربری و میراث فرهنگی ملک موافقت شده است.
بنابراین زیرزمین اول با 80 درصد اشغال و زیرزمین دوم و سوم با 100 درصد اشغال برای پارکینگ و انباری، طبقات همکف و اول با 80 درصد اشغال تجاری می باشد، طبق طرح ثبتی طبقه دوم دارای کاربری فرهنگی کامل می باشد. در سطح اشغال 80 درصد در نظر گرفته شود.
همچنین خاطرنشان می شود: «ملاحظات و اقدامات ایمنی و فنی اعلام شده در نامه اداره کل میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی استان تهران الزامی است و نقشه های معماری باید قبل از صدور مجوز به تأیید آن اداره کل برسد».
در نهایت بر اساس این نظرات کمیسیون ماده 5 بنا به نظر کارگروه فنی در تاریخ 7 خرداد 1403 احداث مجتمع تجاری-فرهنگی در محل سینما نادر را تصویب کرد.
تخریب سینما نادر (رویال) در حالی اتفاق می افتد که در سال 1396 طرح ساماندهی و بهسازی خیابان لاله زار با هدف شناسایی و احیای بناهای ارزشمند در محدوده این طرح از جمله خانه اتحادیه، خانه پیرنیا، متروپل انجام شد. موزه سینما، هتل لاله و کافه پارس و تماشاخانه نصر پیشنهاد و قرار بود توسط شهرداری منطقه 12 اجرا شود.
شهرداری تهران در دهه 90 با علم به اینکه لاله زار خیابانی قاجاری است که در شمال باروهای صفوی ساخته شده است و پس از انتخاب تهران به عنوان پایتخت (دارالخلافه) با نقشه سیاسی و اداری، نقشه اقتصادی و اجتماعی تهران نیز برجسته تر شد. و توسعه شهر از حصار صفوی فراتر رفت و در کنار جاده لاله زار و شمیران کاخ ها و خانه های اعیانی شکل گرفت. در اسفند 1396 که اجرای این پروژه رنگ جدی تری به خود گرفته بود، علی محمد سعادتی شهردار وقت منطقه 12 گفت: با کمک کسبه و صنف فعال، بهسازی خیابان لاله زار آغاز می شود. از نوروز سال آینده (1397)»، اما پس از گذشت پنج سال از آن وعده، نه تنها خبری از اجرای آن طرح ها و وعده ها نیست و تغییری در وضعیت خیابان لاله زار که در آن قرار دارد، به وجود نیامده است. بناهای تاریخی آن رفته رفته هویت خود را از دست می‌دهند، در حالی که می‌توانستند همان مسیر «خانه اتحادیه» باشند که این ملک توسط شهرداری تهران خریداری و به موزه تبدیل شد و جاذبه‌ای به جاذبه‌های تهران اضافه کرد.
مالک سابق سینما نادر 13 سال پیش گفت: در لاله زار 20 سینما وجود داشت که 6 تای آن در همان کوچه باربد بود که به خاطر سینمای ملی به آن کوچه ملی می گفتند اما متاسفانه هیچ کدام از این سینماها باقی نمانده است. و برخی از آنها به وسایل برقی مجهز شده است از 700 نفر اگر در طول روز کمتر از 3000 نفر می آمدند، فیلم را عوض می کردیم. حالا کدام سینما چنین مخاطبی دارد؟»
