حبیب محبیان از آن دسته خوانندگانی بود که سرانجام در سال 1387 با چراغ سبز دولت احمدی نژاد به ایران بازگشت، اما نه تنها نتوانست به فعالیت حرفه ای خود ادامه دهد، حتی یک بار در حین ساخت یک موزیک ویدیو دستگیر شد و با وجود اینکه آزاد شد. به زودی اما داستان ناکامی ها ادامه یافت و در نهایت از دنیا رفت. احتمالاً به همین دلیل، هر بار که دولت های مختلف از جمله احمدی نژاد، رئیسی و روحانی، موضوع بازگشت هنرمندان خارج از ایران را مطرح می کردند، مرور تجربه ناکامی های حبیب، موضوع را از جدیت خارج می کرد. هنرمندان ایرانی خارج از کشور نه تنها به ایران بازنگشتند، بلکه بسیاری از آنها که پس از انقلاب فعالیت خود را در ایران آغاز کردند، از کشور خارج شدند مانند شادمهر عقیلی، محسن نامجو، حمید طالب زاده و برخی دیگر.
به گزارش سازندگی، در این مطلب به مناسبت زادروز حبیب خواننده ایرانی در 13 مهر 1326 به این موضوع و حواشی آن پرداخته است.
«شارلاتانیزم» بزرگترین مانع حبیب است
زمانی که حبیب محبیان به ایران بازگشت، امیدوار بود در بازار موسیقی داخلی حضور داشته باشد، اما همیشه دو لیبل مانع فعالیت او می شد: «خواننده لس آنجلسی» و «خواننده پیش از انقلاب». محمد محبیان پسر حبیب معتقد بود پدرش به دلیل وجود پدیده ای به نام «شارلاتانیسم» در ایران نمی تواند کار کند. او می گوید: «در اطراف حبیب افرادی بودند که او را از انجام مراحل رسمی فعالیتش باز می داشتند، قطعاً افراد زیادی از کار حبیب در ایران متضرر می شدند و همین باعث شد تا از همه چیز برای تخریب حبیب استفاده کنند. حبیب فردی ساده و درستکار بود و خیلی ها خود را به پدرم چسباندند تا از او سوء استفاده کنند و به خود اجازه دادند که سخنگوي او باشند، آنقدر فضاي هولناکي براي او ايجاد شد که ماجراي فعاليت او در زير داستان قرار گرفت از این سوء استفاده ها»؛ از این رو با وجود رویکرد دولتمردان مانند اسفندیار رحیم مشایی و وعده های مختلف و حتی امضای نامه احمدی نژاد در خصوص مجوز، گرهی باز نشد و سرانجام در بهار ۱۳۹۵ بر اثر ایست قلبی درگذشت.
محرومیت 10 ساله سامان
سامان خواننده دیگری بود که در دوره احمدی نژاد به امید فعالیت هنری به ایران بازگشت اما پس از مدتی دوباره ایران را ترک کرد و برای گرفتن مجوز به درهای بسته برخورد کرد. او با کم اهمیت جلوه دادن فعالیت های خود در خارج از کشور، سعی کرد خود را برای کارهای هنری خود در ایران آماده کند، از این رو در سال 1391 توانست کنسرتی را در جزیره قشم برگزار کند. اما تلاش او برای گرفتن مجوز برای آثارش تا سال 1376 بی نتیجه ماند و سرانجام در مهر ماه 1400 پس از یک دهه بلاتکلیفی دوباره ایران را ترک کرد. امیررجنگ کاظمی که با نام هنری سامان شناخته می شود، در اولین اظهارات خود پس از خروج از ایران گفت: به خاطر اینکه چندین سال در صف مجوز ماندم و به من مجوز ندادند، شاکی هستم. اوایل گفته بود اجازه نمی گیرید تا لااقل زودتر از ایران بروم و ضرر مالی نداشته باشم، سه بار درخواست دادم تا مجوز بگیرم، اما هر سه بار رد شدم و گفتند اگر بخواهیم. به شما مجوز بدهید، ما باید به همه خواننده های لس آنجلسی مجوز بدهیم و وقتی همه خواننده های آن طرف مجوز می گیرند، شما هم مجازی هستید!
سیاوش قمیشی، بهروز ووشقی و دیگران
بیژن مرتضوی، سیاوش قمیشی و معین از دیگر خوانندگانی بودند که در دولت های مختلف از جمله دولت احمدی نژاد بحث بازگشت آنها مطرح شد و حتی داستان هایی از علاقه محمود احمدی نژاد به این خواننده ایرانی و اینکه در یکی از سفرهایش به نیویورک برنامه ریزی کرده بود، وجود داشت. او در هواپیما به ایران برگشت! با این حال، آنچه در دل وقایع رخ داد، متفاوت بود. بیژن مرتضوی در دوران خاتمی به دنبال دریافت مجوز برای آثارش در ایران بود، حتی رفت و آمد و با یک شرکت معروف انتشارات موسیقی مذاکره کرد، اما در نهایت نتوانست به خواسته‌اش برسد. صحبت درباره بازگشت چهره های هنری خارج از ایران که قبل از انقلاب فعالیت هنری داشتند در دولت رئیسی ادامه یافت و اسماعیلی وزیر ارشاد از حضور معین در ایران استقبال کرد و گفت: آقای معین هم ایرانی است و می تواند وارد شود. هر وقت که بخواهند.» ایران شوند و عملکرد آنها تابع قوانین کشور باشد. اما از طرفی مثلا یکی از بازیگرانی که قرار بود به ایران برگردد شکایت خصوصی داشت و این موضوع ربطی به دولت ندارد».
همچنین محمد خزایی، رئیس وقت سازمان سینمایی کشور درباره احتمال حضور بهروز ووشقی در ایران گفت: واقعیت این است که ما چنین محدودیتی نداریم و می توانند به کشور برگردند و در چارچوب کار کنند. مثلاً آقای بهروز و توقی می توانند به ایران برگردند و کار کنند، مانعی ندارد که نتوانیم آثار این افراد را ببینیم، اما تجربه حضور حبیب و سامان در دهه های گذشته نشان داد که خواننده ها. تلاش ها برای بازگشت به کشور موفقیت آمیز نیست و مسئولانی که در این باره صحبت می کنند قدرت و عزم راسخ دارند که پای این حرف ها بایستند.
