به گزارش اختزند نیوز به نقل از دنیای اقتصاد، زمان انتظار برای خرید «اولین خودرو» از سال 89 تاکنون رشد 100 درصدی داشته است.«دنیای اقتصاد» مدت زمان انتظار برای خرید «اولین خودرو» را سنجیده است. خودرو» با بررسی قیمت 15 خودروی داخلی و مونتاژی از سال 1377 و با احتساب حقوق پایه در این مدت. بررسی ها حاکی از آن است که در سال 89، میانگین زمان انتظار برای خرید خودروی ارزان قیمتی مانند پراید با تخصیص کلیه حقوق (بدون صرفه جویی) 25 ماه بوده است. اما امسال این رقم برای خودروی ساینا به 50 ماه رسیده است. این بدان معناست که اگر «مالکان خودرو» با فرض رشد یکسان قیمت و دستمزد خودرو، تمام حقوق خود را برای خرید خودرو پس انداز کنند، پس از گذشت بیش از چهار سال، می توانند این محصول ارزان بازار را خریداری کنند.
نکته بارز در نقدهای «دنیای اقتصاد» این است که توانایی خرید خودرو در این سال ها به شدت با وضعیت تحریم های بین المللی علیه کشور گره خورده است. اما در کنار تحریم، موضوع دیگری که بحران بازار خودرو را به شکل دومینویی تقویت کرده، سیاست های اجرایی نادرست در این سال هاست. به ویژه توقف واردات خودرو از پنج سال پیش و همچنین تشدید قیمت گذاری سفارشی که خودرو را وارد فاز بحران کرده و تولیدکنندگان و مصرف کنندگان بازنده اصلی بوده اند.
همانطور که اشاره شد در این زمینه «دنیای اقتصاد» مدت انتظار خرید خودرو را با در نظر گرفتن کل حقوق پایه (بدون احتساب مزایای جانبی) محاسبه کرده است که مدت این انتظار در سال 92 با تشدید تحریم ها افزایش چشمگیری پیدا کرد. اما با انعقاد برجام و کاهش تدریجی فشارهای خارجی، مدت انتظار برای خرید خودرو نیز کاهش یافته است.
اما با خروج دونالد ترامپ از برجام و آغاز دور دوم تحریم ها، توانایی خرید خودرو به میزان قابل توجهی کاهش یافت و خریداران خودرو مجبور به صرفه جویی در زمان بیشتری برای خرید شدند. پس از آن با اشتباه سیاست گذار در قیمت گذاری خودرو و شکافی که این سیاست ها بین قیمت کارخانه و بازار خودرو ایجاد کرد، این وضعیت پیچیده تر شد. به طوری که اکنون اگر فردی با حقوق پایه (هشت میلیون و 500 هزار تومان) کل درآمد خود را پس انداز کند و هزینه دیگری برای مسکن، پوشاک، خوراک و … نداشته باشد، باید 50 ماه معادل چهار سال را صرف کند. ارزان ترین محصول بازار را بخرید. یعنی ساینا ربابی صبر کن.
کاهش قابل توجه قدرت خرید خودرو در 24 سال گذشته علاوه بر تحریم های بین المللی، تحت تاثیر عوامل مختلف دیگری نیز بوده است. یکی از این عوامل تورم عمومی حاکم بر کشور در این سال ها است که تحت تاثیر تحریم ها قرار گرفته و با برخی تصمیمات تورمی مانند استقراض از بانک مرکزی که به طور مستمر با آن مواجه بوده ایم تشدید شده است.
همچنین درآمد سرانه در کشور رو به کاهش بوده است. این عامل تا حد زیادی تحت تاثیر کاهش ارزش پول ملی در سال های گذشته بوده است. اگرچه محاسبات انجام شده در این گزارش بر اساس پس انداز کل حقوق دریافتی بوده است. البته باید توجه داشت که با توجه به تورم در سایر اقلام بودجه مردم مانند مسکن و خوراک و همچنین افت درآمد سرانه، شاخص پس انداز نیز کاهش چشمگیری داشته است.
بنابراین مردم نسبت به گذشته درصد بسیار کمتری از درآمد خود را برای خرید خودرو پس انداز می کنند. اما برای سادگی در محاسبات، پس انداز کل پایه حقوق را فرض کرده ایم و از آنجایی که سایر مزایا از جمله حقوق فرزند و … بین افراد متفاوت است، بدون در نظر گرفتن این مزایا، محاسبات را مبنای محاسبه قرار داده ایم.
اما خودرو نسبت به تورم عمومی با رشد بیشتری قیمت مواجه بوده و به اصطلاح جهش قیمتی داشته است. به عنوان مثال، تحلیل قیمت انواع خودروهای داخلی، مونتاژی و وارداتی از سال 1395 تا سال جاری نشان می دهد که اگرچه نرخ دلار در هفت سال گذشته 1452 درصد رشد داشته است، اما قیمت خودرو در این مدت به طور متوسط 1848 درصد رشد داشته است. دوره زمانی
به عبارتی تورم در بازار خودرو از تورم عمومی فراتر رفته است. این موضوع را می توان متاثر از سیاست هایی دانست که دسترسی شهروندان به خرید خودرو را محدود کرده است. ممنوعیت واردات و قیمت گذاری خودرو یکی از اشتباهات سیاستی بود که منجر به حباب شدن قیمت خودرو و کاهش قدرت خرید خودرو شد.
به عنوان مثال، قیمت گذاری اجباری در برخی موارد باعث ایجاد اختلاف 100 درصدی بین قیمت کارخانه و بازار خودرو می شود. بستری بسیار آماده و سودآور که سیاستمدار با دستان خود برای دلالان و واسطه ها ایجاد کرد. فقط خرید و فروش خودرو بین کارخانه و بازار می توانست سود کلانی نصیب دلالان کند، بنابراین تقاضا افزایش یافت. تقاضای کاذبی که می تواند به طور خودکار در هر بازاری حباب قیمتی ایجاد کند.
بنابراین توانایی خرید خودرو به دلیل برخورداری از حقوق اولیه تحت سه عامل مشکلات کلان اقتصادی، تحریم های بین المللی و سیاست های غلط داخلی تا حد زیادی کاهش یافته است.
چهار سال برای خرید ارزان ترین خودرو در بازار
«دنیای اقتصاد» به منظور بررسی توانایی خرید خودرو در سال های 89، 92، 96، 1400 و امسال، مدت انتظار خرید خودرو را با احتساب کل حقوق پایه (بدون مزایا) سه نفر محاسبه کرد. دسته بندی قیمت (ارزان، میان رده و گران). انجام داده است
بر این اساس در سال 89 که حقوق پایه کارگران 303 هزار تومان بود، ارزان ترین خودروی بازار یعنی پراید صبا هفت میلیون و 700 هزار تومان قیمت داشت. بنابراین اگر فردی کل درآمد خود را صرف خرید خودرو پس انداز کرده باشد، ۲۵ ماه معادل دو سال و یک ماه طول می کشد تا بتواند این محصول را خریداری کند. همچنین در همان سال قیمت پژو پارس 17 میلیون و 200 هزار تومان بود و مدت انتظار خرید آن برای فردی با درآمد پایه حقوق به 56 ماه معادل 4.5 سال رسید. برای خودرویی با رده قیمتی بالا امسال ماکسیما اتوماتیک را انتخاب کردیم. این محصول در سال 89 حدود 39 میلیون تومان قیمت داشت و برای خرید آن باید 128 ماه معادل 10 سال و 8 ماه حقوق پایه اخذ می شد.
در سال 92 اما با تشدید تحریم های بین المللی علیه اقتصاد ایران، توانایی خرید خودرو به میزان قابل توجهی کاهش یافت. حداقل حقوق امسال 487 هزار و 125 تومان و پراید LE به عنوان ارزان ترین خودروی بازار قیمتی معادل 16 میلیون تومان دارد. بنابراین مدت انتظار برای خرید ارزان ترین خودروی بازار با کل پس انداز پایه حقوق به 33 ماه معادل دو سال و 9 ماه رسید.
پژو پارس سال به عنوان خودروی میان رده در سال 92 حدود 37 میلیون و 500 هزار تومان قیمت داشت. بنابراین در شرایط ذکر شده مدت انتظار خرید آن 77 ماه یا به عبارتی 6 سال و 5 ماه بوده است. در همین سال قیمت هیوندای i20 90 میلیون تومان بود. بنابراین خرید این خودرو برای فردی با حقوق پایه و بدون هیچ هزینه دیگری به ۱۸۵ ماه معادل ۱۵ سال و ۵ ماه می رسد. در سال 1996 اما شرایط متفاوت بود. دو سال از امضای برجام بین ایران و کشورهای 1+5 گذشته بود و آثار اقتصادی آن به تدریج نمایان شد. قابلیت خرید خودرو در سال جاری افزایش یافته و مدت انتظار برای آن کاهش چشمگیری داشته است.
در این سال ارزان ترین محصول بازار پراید 111 بود که با قیمتی معادل 22 میلیون و 100 هزار تومان خرید و فروش شد. در این سال پایه حقوق 930 هزار تومان تعیین شد.
بنابراین خرید این خودرو 23 ماه یعنی یک سال و 11 ماه زمان می برد. پژو پارس در سال 92 36 میلیون و 400 هزار تومان قیمت داشت که برای خرید آن 39 ماه (سه سال و سه ماه) پس انداز کل پایه حقوق لازم بود.
در خصوص خودروهای مدل بالا، امسال هیوندای سوناتا را در نظر گرفتیم که 132 میلیون تومان قیمت داشت. بنابراین با شرایط ذکر شده 142 ماه یعنی 11 سال و 9 ماه زمان می برد.
اما آنچه در سال 1996 اتفاق افتاد نوعی آرامش قبل از طوفان بود. سال بعد از آن، با روی کار آمدن دونالد ترامپ به عنوان رئیس جمهور ایالات متحده، همه چیز تغییر کرد. ترامپ از برجام خارج شد و دور دوم تحریم ها آغاز شد. قیمت ها افزایش یافت و در نتیجه توانایی خرید خودرو نیز کاهش یافت. در سال 1400 یعنی سه سال بعد از این ماجرا پایه حقوق دو میلیون و 655 هزار تومان تعیین شد. ارزان ترین خودروی بازار تیبا بود که جایگزین پراید شد. بر این اساس خرید تیبا با قیمت 125 میلیون تومان به مدت 47 ماه معادل سه سال و 11 ماه پایه حقوق شد.
سمند را امسال خودروی میان رده می دانیم. این محصول در سال 1400 حدود 248 میلیون تومان قیمت داشت که خرید سمباده 93 ماه (8 سال و 9 ماه) زمان برد.
همچنین فیدلیتی نیز امسال 929 میلیون تومان خرید و فروش شد. بنابراین با حقوق پایه 350 ماه یعنی 29 سال می شد دستگاه فیدلیتی خرید.
امسال اما زمان خرید خودرو با صرفه جویی در کل پایه حقوق به اوج خود رسیده است. ارزان ترین خودروی بازار ساینا دنده ای است که دیروز 430 میلیون تومان قیمت داشت. با احتساب حقوق پایه 8 میلیون و 500 هزار تومانی، 50 ماه (4 سال و دو ماه) پس انداز حداقل حقوق برای خرید ارزان ترین خودروی بازار بدون هیچ هزینه دیگری لازم است. پژو 207 سرعته دیروز در بازار 755 میلیون تومان قیمت داشت.
بنابراین این زمان برای خرید 207 دنده به 89 ماه معادل هفت سال و پنج ماه می رسد. تیگو 7 خودرویی در رأس هرم قیمتی است که قیمت آن به یک میلیارد و 910 میلیون تومان می رسد; بنابراین خرید آن بر اساس حقوق 224 ماه (18 سال و 8 ماه) زمان می برد.
همانطور که مشخص است زمان لازم برای پس انداز حقوق پایه برای خرید ارزان ترین محصول بازار در سال جاری نسبت به سال 89 و یا حتی 96 دو برابر شده است که به وضوح کاهش قدرت خرید خودرو را نشان می دهد. اگرچه عوامل بین المللی در این مورد تاثیرگذار بوده است، اما نمی توان اشتباهات سیاست گذار را در رسیدن به چنین نقطه ای نادیده گرفت.
در انتظار خرید ماشین در آمریکا و اروپا
اگر فردی در آمریکا یا اروپا تمام حقوق خود را برای خرید خودرو پس انداز کند، یعنی از کل درآمد ماهانه خود صرف نظر کند، می تواند در مدت زمان کوتاهی خودرویی را با قیمت متوسط خریداری کند.
بر این اساس فرض کنید درآمد سالانه یک فرد در آمریکا حدود 60 هزار دلار و قیمت یک خودروی جدید اقتصادی بین 25 هزار تا 30 هزار دلار (مثلا تویوتا کرولا یا هوندا سیویک) باشد.
اگر این فرد تمام حقوق ماهیانه خود را پس انداز کند برای یک خودروی 25 هزار دلاری باید حدود 5 ماه حقوق خود را بدون پس انداز پرداخت کند و برای خودروی 30 هزار دلاری حدود 6 ماه حقوق لازم است.
در اروپا، اگر درآمد سالانه حدود 30000 یورو (بسته به کشور؛ یا حدود 2500 تا 3333 یورو در ماه) باشد، زمان لازم برای قیمت یک خودروی جدید اقتصادی بین 20000 تا 25000 یورو (مثلاً یک خودرو اقتصادی) است. مانند یک فولکس واگن گلف). بود برای خودروی 20 هزار یورویی حدود 8 ماه پس انداز و برای خودروی 25 هزار یورویی حدود 10 ماه پس انداز لازم است.
بنابراین اگر فردی در آمریکا یا اروپا از تمام حقوق خود برای خرید یک خودروی اقتصادی جدید صرف نظر کند، می تواند در عرض 5 تا 10 ماه (بسته به قیمت خودرو و درآمد) به هدف خود برسد. برای خرید خودروی دست دوم این زمان به حدود 2 تا 5 ماه کاهش می یابد.
