میهن تجارت- ریسک از دست دادن کانال دو میلیون واحدی در بورس تهران روز گذشته تا حدودی تعدیل شد و بورس شنبه جذابی را آغاز کرد. به طوری که شاخص کل یکی از چهار رشد قابل توجه خود را از ابتدای سال تاکنون با جهش 1.80 درصدی به ثبت رساند. برخی کارشناسان، دورنمای غبارآلود از وضعیت سیاسی کشور ناشی از خطر تنش میان تهران و واشنگتن را یکی از متغیرهای اصلی تأثیرگذار بر «غیرقابل پیش بینی بودن» وضعیت بورس می دانند. از سوی دیگر، تحلیلگران بیم آن دارند که با تشدید زیاده خواهی های تل آویو، ریسک آمریکای ترامپ برای بازارهای مالی به ویژه بورس تهران به حداقل برسد.
بسیاری از کارشناسان بر این باورند که سایه جنگ احتمالی و عدم اطمینان نسبت به آینده اقتصاد از عوامل اصلی جلوگیری از ورود پول به بازار است. البته باید توجه داشت که علاوه بر این دو عامل، متغیری که در حال حاضر مانع از ورود پول به بازار می شود، بی اعتمادی سرمایه گذاران به دولت و وعده های حمایتی است. از این رو با توجه به تعقیب و گریز بازار در ماه های گذشته، صعود بورس و حرکت در این مسیر ممکن است چندان دوام نیاورد و شاهد بازگشت بازار و شکل گیری روند منفی باشیم.
در ارزیابی وضعیت بورس پس از ۱۴ آبان به دو نکته مهم باید توجه کرد. اول اینکه علیرغم تایید شدن نتیجه انتخابات آمریکا، هنوز ۷۱ روز تا ادای سوگند ریاست جمهوری دونالد ترامپ برای دومین بار باقی مانده است. در این مدت بورس علاوه بر اینکه توانسته زیان 8 ماهه خود را از ابتدای سال جبران کند، حتی می تواند هم تراز با بازارهای رقیب وارد رالی بازار شود. البته، این سناریو به چندین متغیر کلیدی گره خورده است. بنابراین اولین گام بورس برای صعود و جذب نقدینگی قوی را باید در سیاست های اقتصادی دولت پزشکی و دوری از اتخاذ سیاست های تنش زا و غیرکارشناسانه جست.
آیا وضعیت به نفع بورس است؟
بورس تهران پس از چند ماه کشمکش بر سر انتخابات ریاست جمهوری آمریکا از روز شنبه آغاز به کار کرد. به همین دلیل، در بازار دیروز، معامله گران شروع متعادلی را تحت تأثیر ریسک ها فروکش کردند. اگرچه بازارهای مالی همچنان با “ابهامات” دست و پنجه نرم می کنند، اما سایه یکی از عدم قطعیت های سرمایه گذاری از بازارها برداشته شده است. علاوه بر این، اکنون می توان گفت که بازارها با سناریوی احتمالی در راستای «عدم توافق در کوتاه مدت» مواجه هستند. با توجه به سیاست‌های سخت‌گیرانه‌تر دولت ترامپ نسبت به دموکرات‌ها در مقابل ایران، انتظار می‌رود سناریوی توسل به پایه پولی برای جبران کسری بودجه با فرض کاهش بخشی از بودجه توسط سیاست‌گذار اقتصادی برجسته شود. درآمدهای نفتی در کوتاه مدت که در نتیجه اقبال با اهرم کاهش به سمت سهام می رود. علاقه به شرکت های بزرگ و به اصطلاح کالا محور خواهد بود.
البته به دلیل غیرقابل پیش بینی بودن ترامپ در سیاست خارجی، این موضوع نامشخص است. ضمن اینکه سرعت تحولات و اتفاقات منفی از ابتدای سال به قدری بالا بوده که معلوم نیست تحولات منطقه به چه سمتی خواهد رفت. به این ترتیب ریسک سیستماتیک قوی در بورس اوراق بهادار تهران باقی می ماند. اما آیا تا زمان حضور رسمی دونالد ترامپ در کاخ سفید، بازار سهام می تواند روند صعودی داشته باشد؟
در همین راستا فردین آقابوزوری، کارشناس بازار سرمایه در گفت و گو با «دنیای اقتصاد» گفت: تا زمان باقی مانده برای رهبری ترامپ، همه بازارها فراز و نشیب های موقتی خواهند داشت. رفتار بازار ارز نیز نقش مهمی در جهت گیری بازار سهام دارد. با توجه به حجم نقدینگی باید گفت که ارزش دلار نسبت به ریال در سطوح بالاتری سنجیده می شود. اگر این را یکی از عوامل هدایت بورس به سطوح بالاتر بدانیم، می توان به صعود بورس در این مدت امیدوار بود. بورس دارای رکود 4 ساله در پرتفوی خود است. بنابراین، فرصت بسیار خوبی برای بورس است تا به بقای بازارهای رقیب و تورم پس از سال 2019 پایان دهد.
سطح ارزشی بورس حتی در کوتاه مدت و تا پایان سال از جمله متغیرهایی است که شرایط را برای رشد بورس فراهم می کند. با توجه به موارد ذکر شده باید گفت بورس تهران تا پایان سال وارد روندی باثبات خواهد شد. مسیری که به رشد منتهی می شود. این سناریو با این فرض محقق خواهد شد که وضعیت متغیرهای تأثیرگذار سیاسی بر روند معاملات بورس تهران ثابت است. اگر تلاش برای رفع تحریم ها در این مدت تکمیل شود، طبیعتا شاهد افزایش چشمگیر صادرات نفت خواهیم بود و همچنین رونق بورس را خواهیم داشت.
بیشتر بخوانید: آیا انتخابات آمریکا بر بازار سهام تاثیر می گذارد؟
به گفته فردین آقابزرگی، به نظر می رسد در ماه های آینده مختصات درگیری های تهران و تل آویو نسبت به زمان دولت بایدن با تغییراتی همراه باشد. به این ترتیب سیاست های ترامپ به سمتی خواهد رفت که اجازه تشدید درگیری ها و سردرگمی در منطقه را نخواهد داد. این به نوبه خود به نفع بازار سهام خواهد بود. ترامپ بارها تمایل و آمادگی خود را برای یک توافق بزرگ با ایران اعلام کرده است. اما اینکه آیا تیم سیاسی-امنیتی وی و همچنین مقامات ایرانی هر دو حاضرند اقدامات لازم برای چنین توافقی را انجام دهند یا خیر، موضوع مبهمی است که بر توانایی ترامپ برای تغییر وضعیت و مواضع احتمالی ایران تأثیر خواهد گذاشت.
به همین دلیل بورس بدون توجه به ریسک های جدید سیاسی با دریافت سیگنال مثبت به راحتی وارد مسیر صعودی خواهد شد و در این راستا رفتار باثبات تری از خود نشان خواهد داد. اگرچه چشم‌انداز روشنی برای بازارهای مالی به‌طور قاطع ترسیم نشده است، اما از شدت ریسک‌های هفته‌های گذشته تا حدودی کاسته شده است. یکی از محتمل ترین سناریوهای بورس این است که اهالی بورس تا شروع رسمی فعالیت ترامپ، معاملات را با احتیاط دنبال کنند و پس از آن پا را فراتر گذاشته و اقدام به خرید سهام کنند.
قدم های محتاطانه
از سوی دیگر، سناریوهای محتاطانه تر، توالی دیگری از بازار سهام را نشان می دهد. در این سناریو، شاخص بازار انگیزه ای برای قرار گرفتن در محدوده بالای کانال 2.2 میلیون واحدی ندارد. در این میان نمادها بازده خوبی خواهند داشت که ریسک بسیار پایین سبد سبز بنیادی و رشد سودآوری مناسب را نسبت به کل بازار برای اهالی بازار فراهم می کند.
حامیان این سناریو از وخامت اوضاع بورس خبر می دهند. ارزش دلاری بورس در حالی به پایین ترین رقم تاریخی 100 میلیارد دلاری نزدیک شده است که فضای بازار سرمایه از نظر تعداد و فعالیت شرکت های بزرگ انتظار چنین افت ارزشی را نداشت. بررسی های آماری حاکی از آن است که P/E بورس اوراق بهادار تهران طی سه هفته به طور پایدار زیر مرز حساس 6 واحد قرار دارد و به نظر می رسد در این محدوده تثبیت شده است. این در حالی است که صندوق های با درآمد ثابت میزبان خوبی برای پول واقعی مردم بوده و هر هفته به طور متوسط هزار میلیارد تومان وارد این ابزار کم ریسک بازار می شود. صندوق‌های طلا به‌عنوان پناهگاه امنی برای پول‌های خارج‌شده از بورس، تنها ۲۲ روز از میزبانی پول واقعی را از دست داده‌اند.
منبع: دنیای اقتصاد
