بانک مرکزی ایران برای بازگرداندن تعادل به بازار با افزایش عرضه، سکه‌های جدیدی به تاریخ ۱۴۰۳ ضرب کرد. بانک مرکزی با ضرب سکه ۱۴۰۳ درصدد تعادل در بازار طلا و سکه با کنترل تقاضا و کاهش حباب های قیمتی است.
در ماه های اخیر شاهد افزایش شدید قیمت طلا و سکه در بازار ایران بوده ایم که این امر موجب تشدید تورم و فعالیت های سفته بازی شده است. در واکنش به این وضعیت، بانک مرکزی ایران سکه‌های جدیدی به تاریخ ۱۴۰۳ ضرب کرد تا با افزایش عرضه، تعادل را به بازار بازگرداند. بانک مرکزی با ضرب سکه ۱۴۰۳ درصدد تعادل در بازار طلا و سکه با کنترل تقاضا و کاهش حباب های قیمتی است. اگرچه این سیاست در کوتاه مدت اثرات مثبتی دارد، اما برای دستیابی به نتایج پایدار نیازمند همراهی سایر ابزارهای اقتصادی و مدیریتی است. در این یادداشت به ابعاد مختلف این سیاست، اثرات آن بر بازار و تجربیات بین المللی مشابه پرداخته می شود. بانک مرکزی از این اقدام اهداف متعددی را دنبال می کند. کنترل قیمت، کاهش حباب قیمت و محدود کردن فعالیت‌های سفته‌بازی در بازار سکه از مهم‌ترین اهداف این سیاست است. با توجه به وضعیت فعلی بازار و تمایل سرمایه گذاران به استفاده از طلا به عنوان سرمایه گذاری مطمئن، افزایش عرضه می تواند تا حدودی تقاضا را تعدیل کند. در مورد مزایا و چالش های ضرب سکه جدید می توان به چند نکته اشاره کرد.
کاهش حباب های قیمتی و تثبیت بازار: در این صورت افزایش عرضه امکان تعدیل تقاضا و کاهش حباب های قیمتی را فراهم می کند که به تعادل بیشتر قیمت ها کمک می کند.
تقویت ارزش پول ملی: با معرفی سکه های جدید، بخشی از نقدینگی به سمت بازار طلا هدایت می شود که باعث کاهش فشارهای تورمی بر سایر بازارها می شود.
شفافیت بیشتر: کنترل گمانه زنی ها مبنی بر اینکه بانک مرکزی با نظارت بر عرضه و برگزاری مزایده رسمی به شفاف سازی بازار و جلوگیری از معاملات سوداگرانه کمک می کند.
افزایش تقاضای سفته بازی: یک سکه جدید، اگر به درستی مدیریت نشود، می تواند تقاضای سفته بازانه بیشتری را به بازار جذب کند.
اثربخشی موقت در کنترل قیمت: این اقدام ممکن است اثر موقتی داشته باشد و بدون همراهی سایر سیاست‌های پولی و مالی نمی‌تواند حباب را به‌طور پایدار کاهش دهد.
امکان انتقال فشار تقاضا به سایر بازارها: در صورت کنترل نسبی بازار سکه، این امکان وجود دارد که فشار تقاضا به سمت سایر دارایی ها مانند ارز نیز حرکت کند.
در کشورهایی که تورم بالایی دارند، بانک های مرکزی از روش هایی مانند افزایش ذخایر طلا، اخذ مالیات بر سود معاملات و حتی محدود کردن معاملات نقدی برای کنترل بازار طلا استفاده کرده اند. برای مثال، علاوه بر افزایش عرضه، بانک مرکزی آفریقای جنوبی برای جلوگیری از سفته بازی، مالیات بر معاملات طلا وضع کرده است. بررسی این تجربیات می تواند به بانک مرکزی ایران در اتخاذ سیاست های باثبات و کارآمدتر برای تنظیم بازار کمک کند. ضرب سکه جدید در کنار سیاست هایی مانند کنترل نرخ بهره و مدیریت نقدینگی می تواند کارایی بهتری داشته باشد. بانک مرکزی با اطلاع رسانی شفاف از اهداف و شرایط عرضه سکه جدید می تواند از رفتار هیجانی خریداران و سفته بازان جلوگیری کند. مقرراتی که دسترسی سفته بازان به سکه های جدید را محدود می کند و معاملات غیرمجاز را کاهش می دهد، می تواند نوسانات بازار را به حداقل برساند.
منبع:
دنیای اقتصاد
