میهن تجارت-در روزی که نرخ دلار به ریال بازار آزاد وارد کانال جدید 75 هزار تومانی شد، بازار سرمایه نیز سرانجام از وقایع و حواشی سال 1403 گذشت و شاخص کل به اوج رسید که در آن زیان کرده بود. یکشنبه سیاه، 16 می سال گذشته. و به شنبه سبز رسید. در ابتدای آخرین هفته پاییز 1403، شاخص کل بورس با رشد قوی 58 هزار واحدی وارد کانال 2.6 میلیون واحدی شد و همه شاخص های بورسی و غیر بورسی یکنواخت سبز شدند.
دیروز ارزش صف های فروش 57 درصد افت را تجربه کرد و از سوی دیگر ارزش صف های خرید 292 درصد رشد کرد. به طوری که ارزش صف های خرید نزدیک به 5 هزار میلیارد تومان بود. این در حالی است که ارزش معاملات عمده و خرده فروشی به ترتیب 27 و 30 درصد نسبت به روز چهارشنبه کاهش داشته است.
همچنین دیروز بیش از 2800 میلیارد تومان وارد بازار شد که از ابتدای سال تاکنون رکورد جدیدی در این زمینه محسوب می شود. البته ارزش معاملات خرد نیز حدود 8500 میلیارد تومان بوده که نسبت به هفته گذشته کاهش داشته است. دلیل اصلی این امر نبود فروشنده و قفل شدن نمادها در صف خرید بوده است. با وجود اینکه طی سه هفته اخیر بازار از 2 میلیون واحد به 2.6 میلیون واحد افزایش یافته است، اما هیجان خرید در بازار بسیار بالاست و امید بیشتری برای رسیدن شاخص به اعداد بالاتر وجود دارد.
یکی از مهمترین اخباری که در روزهای اخیر بازار را تحت تاثیر قرار داده، پایان سامانه ارزی نیمایی و آغاز به کار سامانه ارزی توافقی است. همچنین بانک مرکزی در اطلاعیه ای اعلام کرده است که از این پس ارز شرکت های صادرکننده در بازار توافقی معامله می شود که محرک جدیدی برای رشد کل بازار و همچنین رشد بازار است. سودآوری شرکت های صادرات محور؛ همچنین مبنای قیمت گذاری محصولات در بورس کالا نیز شامل تغییرات خواهد بود و قیمت ها بر اساس ارز توافقی تعیین می شود که این نیز از دیگر محرک های اساسی رشد بازار خواهد بود. این تحلیلگر بازار سرمایه خاطرنشان کرد: خبر مثبت دیگر کاهش مالیات بر تولید در لایحه جدید از 25 درصد به 15 درصد است. همچنین نباید از سیاست دولت در خصوص حذف قیمت گذاری دستوری در صنایع مختلف غافل شد که اجرای این موضوع می تواند محرک جدیدی برای رشد بازار در آینده و به ویژه رشد سودآوری شرکت های دارای فروش داخلی باشد. از یک ماه قبل، بازار سرمایه با سه چالش بزرگ مواجه بود. اول اینکه نرخ دلار و چند نرخی بودن آن باعث ایجاد مشکلات زیادی در مشاغل و صنایع کشور شده است. مورد دوم چالش ریسک های سیاسی و تحولات منطقه ای است که با سقوط رژیم بشار اسد در سوریه به اوج خود رسیده است. اما چالش سوم که به نوعی «سنگین ترین وزن» را در میان آنها دارد. ترامپ به کاخ سفید بازگشته است.
بازگشت ترامپ
اگر از حالت سوم شروع کنیم; باید گفت تغییر سیاست های آمریکا در قبال ایران به ویژه در حوزه فروش نفت مشکل ساز خواهد بود. به عنوان مثال، بر اساس اطلاعات موسسه کپلر، صادرات نفت ایران به چین در ماه گذشته 524 هزار بشکه کاهش یافت و به 1.31 میلیون بشکه در روز رسید. به گفته کپلر، کاهش 524 هزار بشکه ای صادرات ایران به دلیل اختلال در فعالیت 147 نفتکش این کشور است که اخیرا تحت تاثیر تحریم های آمریکا قرار گرفتند. این امر منجر به ایجاد انبارهای شناور، عمدتاً در نزدیکی مالزی و سنگاپور شده است. چین نیز به محموله های نفت آفریقا روی آورده است.
اما به نظر می رسد کاهش تخفیف نفت ایران به حدود 2 دلار در هر بشکه و همچنین افزایش ریسک همکاری با ایران به دلیل تحریم های جدید دلیل اصلی این اتفاق باشد. بر اساس بودجه پیشنهادی دولت، بیش از یک میلیون و 50 هزار میلیارد تومان از درآمدهای دولت در بودجه امسال شامل 509 هزار میلیارد تومان سهم دولت از صادرات نفت و 541 هزار میلیارد تومان منابع استقراضی از سهم صادرات نفت صندوق توسعه ملی است.
بیشتر بخوانید: مقاومت تاریخی بورس شکست
اگر شرایط فروش نفت به دلیل سخت گیری های احتمالی ترامپ مانند دوره دوم ریاست جمهوری روحانی منجر به کاهش چشمگیر صادرات و درآمدهای نفتی شود، در چنین شرایطی هرگونه کاهش 1.050 میلیارد تومانی در درآمدهای دولت منجر به کاهش قابل توجهی خواهد شد. کسری بودجه قابل توجه
این می تواند دولت را وادار کند تا سال آینده اوراق قرضه منتشر کند تا بخشی از کسری بودجه خود را پوشش دهد. در بودجه سال آینده 230 هزار میلیارد تومان اوراق پیش بینی شده است. اگر دولت بخواهد این رقم را از بازار سرمایه تامین کند، تکلیف سایر شرکت هایی که نیاز به انتشار اوراق دارند چه می شود؟ برای تامین مالی با چه نرخی باید اوراق را منتشر کنند؟ اگر قرار باشد صندوق ها بیشتر اوراق خزانه دولت را بخرند، تکلیف منابع آن چه می شود؟ آیا سهام این صندوق ها فروخته شده و عواید آن صرف خرید اوراق قرضه دولتی می شود؟ سرنوشت بورس چه خواهد شد؟
پیشبرد تحولات منطقه ای
ریسک های سیاسی شامل تغییراتی می شود که بر اقتصاد کشور به دلیل تصمیمات دولت یا تحولات بین المللی تأثیر می گذارد. این تغییرات می تواند شامل اعمال یا لغو تحریم ها، تغییر در سیاست های اقتصادی، تغییر در قوانین مالیاتی و مقررات جدید تجاری باشد. در ایران به دلیل تحریم های بین المللی و تغییر سیاست های داخلی، ریسک های سیاسی نقش مهمی در تصمیم گیری های سرمایه گذاری ایفا می کنند. چرا این خطرات مهم هستند؟ زیرا یکی از اولین بخش هایی که تحت تاثیر ریسک های سیاسی قرار می گیرد، بازار سهام است. تغییرات ناگهانی در سیاست های دولت یا تحریم های جدید می تواند بر عملکرد شرکت های بورسی تأثیر بگذارد. به عنوان مثال، شرکت هایی که به واردات وابسته هستند ممکن است با افزایش هزینه های تامین مواد اولیه و کاهش سودآوری مواجه شوند. بنابراین در هر تنش منطقه ای و با افزایش ریسک های سیاسی، معامله گران به طور موقت راه ورود به بازار را می بندند.
نرخ دلار
بانک مرکزی اعلام کرده است که نرخ دلار نیما حذف و تمامی مبادلات ارزی کشور به تدریج به بازار ارز تجاری منتقل می شود. همچنین کلیه صادرکنندگان موظفند از فردا ارز حاصل از صادرات را برای مبادله با نرخ توافقی در بازار ارز تجاری مرکز مبادلات ارز و طلای ایران عرضه کنند.
بورس تهران در سه هفته گذشته با صحبت ها و حمایت های وزیر اقتصاد مسیر صعودی را در پیش گرفت و امروز وزیر اقتصاد در صفحه شخصی خود توییت دیگری منتشر کرد. عبدالناصر همتی، وزیر اقتصاد در توییتی نوشت: قیمت گذاری دستوری در بازارها از جمله بازار ارز نتیجه ای جز توزیع رانت، ایجاد فساد و تشدید سفته بازی و التهاب در بازار ارز ندارد. ” بر اساس یافته‌های علم اقتصاد و تجربه‌ای که در این سال‌ها داشتم، می‌گویم بدون مهار تورم، دفاع از نرخ‌های غیرواقعی ارز، حتی اگر در کوتاه‌مدت سود ناچیزی برای آن تصور کنیم، قابل دوام نیست، اما با تخریب ذخایر ارزی امنیت اقتصادی کشور آسیب خواهد دید. باعث آسیب جدی می شود.»
به گفته فعالان بازار سرمایه، بازار بورس تهران در مسیر خوبی قرار دارد و تعداد زیادی از شرکت های بورسی می توانند از زیان سال های گذشته خود بکاهند و در مسیر صعود قرار گیرند. شرکت های بسیار بزرگ و تأثیرگذار در بورس عمدتاً صادرات محور هستند که در نتیجه تغییر سیاست های ارزی بر آنها تأثیر می گذارد. به همین دلیل با استقرار سامانه یکپارچه بازار توافقی ارز و حذف نرخ نیم بها، این دسته از شرکت های بورسی از دایره مشکلات ارزی رهایی خواهند یافت.
منبع: روزنامه اعتماد
