شاخه زیتون ترامپ یا در باغ سبزی برای تهدید

به گزارش به گزارش میهن تجارت، نشست صلح خاورمیانه در شرم الشیخ مصر برگزار شد و دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا به عنوان یکی از میانجیگران توافق اسرائیل و حماس در آن حضور داشت. وی در این اجلاس با تکرار اتهامات گذشته خود در رابطه با ایران، با بیان اینکه «ما فرصتی برای دستیابی به توافق صلح با ایران داریم»، خاطرنشان کرد که آمریکا تا زمانی که تهران آماده باشد، آماده توافق با ایران است. وب سایت الجزیره در گزارشی با عنوان «احیای دیپلماسی ایران و آمریکا با وجود «دست دوستی» ترامپ دشوار است، زوایای پیشنهاد جدید رئیس جمهور آمریکا به تهران را بررسی کرده است.

رئیس‌جمهور آمریکا در سفر به خاورمیانه به مناسبت پایان جنگ اسرائیل علیه غزه، به یکی دیگر از حوزه‌های درگیری در منطقه پرداخت: تنش‌ها بین تهران و واشنگتن. دونالد ترامپ که در بحبوحه جنگ 12 روزه تل آویو و تهران، پیش از حضور در شرم الشیخ، گامی بی سابقه در بمباران تاسیسات هسته ای ایران برداشته بود، در سخنرانی خود در کنست اسرائیل مدعی شد که «دست دوستی» خود را به سوی تهران دراز کرده است.

وی با بیان اینکه وقتی شما (ایران) آماده باشید، (ما) آماده هستیم و این بهترین تصمیمی است که ایران گرفته است، اظهار داشت: دست دوستی و همکاری باز است، به شما می‌گویم که آنها (ایران) می‌خواهند موافقت کنند. روابط بهتر بین دو کشور هنوز پر از موانع است.

تریتا پارسی، معاون اجرایی موسسه کوئینسی برای دولت مسئول، یک اندیشکده مستقر در آمریکا، گفت: “حملات اسرائیل و ایالات متحده در ماه ژوئن که مصادف با مذاکرات هسته ای بین واشنگتن و تهران بود، حمایت از دیپلماسی در ایران را تضعیف کرد؛ این تصور وجود دارد که ایالات متحده از دیپلماسی برای القای احساس امنیت کاذب در ایران استفاده می کند.”

اما و اگر برای انجام یک مذاکره

در بخشی دیگر از این گزارش، الجزیره به اظهارات مقامات سطح اول ایران اشاره کرد که گفتند: «درهای کشور را به روی دیپلماسی نبسته‌اند، اما برای از سرگیری مذاکرات با آمریکا عجله ندارند». عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران اخیرا در یک مصاحبه تلویزیونی گفت: اگر پیشنهاد منطقی، متعادل و منصفانه ای از سوی آمریکایی ها برای مذاکره دریافت کنیم، حتما آن را بررسی خواهیم کرد. اما وی با اشاره به حملات و تحریم های آمریکا، دعوت مصر برای شرکت در اجلاس سران درباره جنگ غزه در شرم الشیخ را رد کرد.

مذاکرات درباره برنامه هسته ای ایران پس از بمباران تاسیسات هسته ای ایران توسط دولت ترامپ به حالت تعلیق درآمده است. طبق برنامه ریزی های انجام شده قرار بود تهران و واشنگتن دور جدید مذاکرات هسته ای را در 25 ژوئن 1404 برگزار کنند، اما با حملات اسرائیل به ایران تنها دو روز مانده به مذاکرات، این روند برای مدت نامعلومی به تعویق افتاد.

ایالات متحده که در اولین دوره ریاست جمهوری ترامپ در سال 2018 از برجام – توافق جامع برنامه هسته ای ایران – خارج شد، همچنین اصرار دارد که هرگونه توافق جدید شامل ممنوعیت کامل غنی سازی اورانیوم ایران باشد. این درخواست فراتر از توافق اولیه موسوم به برنامه جامع اقدام مشترک است که تنها برنامه غنی‌سازی اورانیوم ایران را تحت یک سیستم بازرسی بین‌المللی محدود می‌کرد. ایران این درخواست جدید را انکار حقوق خود به عنوان یک کشور مستقل توصیف کرده و خاطرنشان کرد که معاهده منع گسترش تسلیحات هسته ای (NPT) غنی سازی اورانیوم را ممنوع نمی کند.

تریتا پارسی در این خصوص خاطرنشان می کند: ایران آماده توافق است اما صرف نظر از لحن مثبت و سخنان محبت آمیز ترامپ، آنچه او به دنبال آن است تسلیم شدن ایران است و تا زمانی که بر غنی سازی صفر اصرار دارد، فکر نمی کنم به توافق برسد.

به گفته نویسنده این گزارش، جنگ اسرائیل با ایران که شامل ترور شخصیت‌های بلندپایه نظامی و دانشمندان غیرنظامی هسته‌ای توسط اسرائیل و همچنین حملات هوایی که منجر به کشته شدن صدها نفر شده است نیز تردیدهایی را در مورد چشم‌انداز توافق پایدار با آمریکا ایجاد کرده است. با این حال، بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، در سخنرانی اخیر خود در کنست از تصمیم آمریکا برای بمباران ایران در طول جنگ به عنوان یک “معجزه کتاب مقدس” استقبال کرد.

الجزیره در این گزارش با بیان اینکه اسرائیل از آغاز جنگ غزه به ایران و گروه های همپیمانش مانند حزب الله در سراسر خاورمیانه حمله کرده است، مدعی شد: حملات اسرائیل به طور قابل توجهی ایران را تضعیف کرده و انگیزه کمی به آمریکا برای دادن امتیاز در زمینه غنی سازی اورانیوم و سایر موضوعات داده است. ترامپ همچنین در بیشتر سخنرانی های خود تکرار می کند که برنامه هسته ای ایران با حملات آمریکا به تاسیسات کلیدی “محو” شده است، اما میزان خسارت هنوز مشخص نیست.

ادعاهای مربوط به یک قابلیت

در همین راستا، پس از حمله اسرائیل و آمریکا به ایران، پنتاگون اعلام کرد که برنامه هسته ای ایران یک تا دو سال به تعویق افتاده است. با این حال، رافائل گروسی، رئیس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، ناظر هسته‌ای سازمان ملل، معتقد است که ایران می‌تواند ظرف چند ماه دوباره غنی‌سازی اورانیوم را آغاز کند.

گرگوری برو، تحلیلگر ایران در گروه اوراسیا مستقر در آمریکا، معتقد است که زمان در رویارویی با ایران به نفع ترامپ است. رئیس جمهور آمریکا می تواند نسبت به دیپلماسی خوشبین به نظر برسد، اما می تواند صبر کند و بگذارد ایران روزهای سخت و دشواری را پشت سر بگذارد. الجزیره به مشکلات اقتصادی ایران و همچنین احتمال حمله مجدد اسرائیل به ایران و ادعای مقامات دولت تل آویو مبنی بر هدف قرار دادن برخی از مقامات عالی رتبه این کشور در جنگ بعدی اشاره می کند.

برو می‌گوید: «از سرگیری مذاکرات بدون امتیازات ایران هیچ سودی برای ترامپ نخواهد داشت و فعلاً افزایش فشار آسیب چندانی به ایالات متحده وارد نمی‌کند، زیرا ایران تا حدی ضعیف شده است که توانایی‌اش برای تهدید اسرائیل یا منافع آمریکا در منطقه نسبتاً محدود شده است». بنابراین، رئیس جمهور آمریکا ممکن است بخواهد چند ماه موضوع را به حال خود رها کند تا ببیند آیا افزایش فشار اقتصادی ایران را مجبور می کند با شرایط مساعد به میز مذاکره بازگردد یا خیر.

اول غزه بعد ایران

در گزارش دیگری با تیتر «ترامپ پس از ابراز خرسندی از پایان جنگ غزه، چشم به راه صلح با ایران است». ساعاتی پس از آزادی گروگان ها، رئیس جمهور آمریکا در سخنرانی خود در کنست اسرائیل از «طلوع تاریخی خاورمیانه جدید» صحبت کرد.

به گزارش گاردین، دونالد ترامپ وعده داده است که از قدرت ریاست جمهوری خود برای به رسمیت شناختن اسرائیل استفاده کند، زیرا دولت تل آویو “هر آنچه را که می توانست با زور اسلحه به دست آورده است” و (ترامپ) معتقد است که دوران همکاری در خاورمیانه را آغاز کرده است که ممکن است در نهایت به صلح با ایران نیز برسد.

این روزنامه به برخی از کلیدواژه های سخنان ترامپ و مواردی چون «طلوع تاریخی خاورمیانه جدید»، پایان «کابوس طولانی و دردناک» جنگ غزه و «پایان دوران ترور و مرگ» اشاره کرده و به این بخش از سخنان ترامپ در این زمینه پرداخته است. جایی که می گوید: اکنون زمان آن است که این پیروزی ها علیه تروریست ها در میدان نبرد را به جایزه نهایی صلح و رفاه برای کل خاورمیانه تبدیل کنیم.

رئیس جمهور آمریکا در سخنرانی خود در کنست به کشورهای عربی اطمینان داد که اجازه نخواهد داد اسرائیل درگیری با حماس را از سر بگیرد و همچنین اجازه نخواهد داد حماس خود را در غزه بازسازی کند. تعهداتی که به نظر می رسد هیچ عرب محلی نداشته باشد زیرا نه اسرائیل پایان جنگ غزه را پذیرفته است و نه همه جنگجویان حماس با زمین گذاشتن سلاح موافقت کرده اند.

اما موضوع این گزارش «ایران» است و سیاست‌های مبهم و بعضاً خصمانه آمریکا علیه تهران که با فعال‌سازی مکانیسم ماشه و فشار بر کشورهای جهان برای اجرای تحریم‌ها علیه ایران همراه است، نشان می‌دهد که حتی در صورت پابرجا ماندن جنگ غزه، ترامپ به دنبال ارتقای وضعیت مذاکرات هسته‌ای ایران در راستای اهداف خود و آوردن تهران به میز است. مذاکرات موشکی و منطقه ای مسائلی که مقامات ایرانی آن را خط قرمز جمهوری اسلامی ایران برای انجام هر گونه مذاکره نامیده اند.