علی نصیریان، خاطرات جوانی خود را در سنگلج زنده کرد

به گزارش به گزارش میهن تجارت، روز پنجشنبه 3 مهرماه، گروه کوچک و صمیمی از هنرمندان تئاتر به مناسبت شصتمین سالگرد تأسیس تماشاخانه سنگلج به این تماشاخانه دعوت شدند. افرادی که دور علی نصیریان نشسته بودند خاطرات شیرین خود را روایت کردند و درخواست های خود را از شهرداری و وزارت ارشاد بیان کردند.

علی نصیریان که همواره علاقه خود را به تماشاخانه قدیمی سنگلج نشان داده است، با نگاهی به پوسترهای تئاترهای قدیمی این تئاتر که برخی از آنها را خودش کارگردانی کرده بود، خاطرات خود را مرور کرد. او با حوصله به داخل این تئاتر قدیمی رفت. او برای تکمیل این نمایش خاطره بر روی صندلی ها نشست و لحظاتی روی صحنه رفت.

در این برنامه که با حضور هنرمندانی چون سعید امیرسلیمانی، اکبر زنجانپور، هادی مرزبان، فرهاد آییش، مائده طهماسبی، آتش تقی پور، اکبر رحمتی، فرزانه کابلی، محمدرضا خاکی، عبدالرضا اکبری، اردشیر صالح پور و هنرمندان حوزه هنری برگزار شد. نسلی چون اتابک نادری، کورش سلیمانی، سیروس همتی، هادی عامل و… کیک تولد 60 سالگی علی نصیریان بود. او تئاتر «سونگلاج» را افتتاح کرد و آهنگی از یکی از نمایش های خود را به یاد دوران جوانی اجرا کرد.

وی خطاب به مدیران هنری کشور تاکید کرد: شناسنامه و هویت هر ملتی فرهنگ آن است. هر چقدر هم که سخنرانی کنیم و روزنامه و غیره منتشر کنیم، هیچ کدام به اندازه فرهنگ تاثیرگذار نیست که بخش بسیار ظریف و زیبایی از آن هنر است. بنابراین نادیده گرفتن فرهنگ و هنر اشتباه بزرگی است.

نصیریان در ادامه توصیه خود به مدیران هنری را اینگونه بیان کرد: به مسئولان هنرهای نمایشی تذکر می دهم که تقویت و حمایت از هنر نمایش بهترین راه برای معرفی یک ملت است. الان دنیا ما را تروریست می نامد در حالی که با ابزار هنر می توانیم ملت خود را به دنیا معرفی کنیم. برای این کار باید گروه های هنری را به کشورهای دیگر بفرستید تا هنر و هویت ملت ایران را به نمایش بگذارند و چه امکانی بهتر از این.

وی که از درگذشت ناصر تقوایی ناراحت بود، تسلیت گفت و افزود: ناصر تقوایی نگین بی نظیری بود. در فیلم «ناخدا خورشید» تنها یک تجربه همکاری با هم داشتیم و چند ماه در خدمت او بودم. رفتن هنرمندانی مانند داریوش مهرجویی و ناصر تقوایی غم انگیز است، اما نسل جوانی داریم که در عرصه هنر به ویژه هنرهای نمایشی بسیار فعال هستند و می توانند جایگزین شایسته ای برای آنها باشند.

وی خاطرنشان کرد: هنرمندان ما درجه یک هستند و بازیگران ما چیزی از دیگران کم ندارند، تنها تفاوت آنها با بازیگران حرفه ای کشورهای دیگر در بحث روانشناسی رفتاری و زبان است. همانطور که ثابت شده نه تنها سینمای ما در دنیا موفق بوده، بلکه تئاتر ما در جشنواره های بین المللی هم در گذشته و هم اکنون موفق بوده است.

نصیریان با یادآوری اجرای نمایش «خانه برناردا آلبا» ساخته روبرتو چولی کارگردان آلمانی که با حضور بازیگران ایرانی در ایران و آلمان روی صحنه رفت، افزود: همزمان با اجرای این نمایش از من خواستند که همراه گروه به آلمان بروم. این نمایش در آلمان به زیبایی اجرا شد. همه بازیگران دختر ایرانی بودند. آلمانی ها باور نمی کردند که دختران ما چنین هنرمندانی باشند. آنها فکر می کردند که ما هنوز با شتر سفر می کنیم در حالی که بهترین شاخص یک ملت فرهنگ آن است.

وی افزود: سنم بالاست و ذی نفع نیستم اما می خواهم برای جوانان امروز بستر کار فراهم کنم تا بتوانند کار کنند و ما با آثار هنری آنها کشورمان را به دنیا معرفی کنیم.

وی خطاب به مهدی احمدی سرپرست معاونت هنری رئیس جمهور که در برنامه حضور داشت گفت: اینها را به مدیران وزارت آموزش و پرورش برسانید و البته آقای صالحی وزیر فرهنگ هم هنرمند هستند. ما هم نمی‌خواهیم قلع و قمع شود، اما باید تا حد امکان بستری برای فعالیت‌های جوانان باشد تا دنیا هنر جوانان ما را ببیند.

نصیریان که به گفته خودش تک تک خشت های تماشاخانه سنگله را به یاد می آورد، خاطراتی از شکل گیری این تماشاخانه بیان کرد و افزود: ریشه تئاتر ما در همین تئاتر است و اگر این تئاتر رونق گرفت، اول به خاطر اجرای نمایش های ایرانی بود و بعد به خاطر این بود که برنامه های زنده از تلویزیون پخش می شد و مردم چهارشنبه شب ما را در سراسر کشور می شناختند.

وی با تشریح وضعیت تئاتر در دهه های گذشته و در آغاز فعالیت های هنری خود یادآور شد: در آن زمان اصلا فرهنگ، هنر و تئاتر وجود نداشت. شروع به کار کردیم و با کار ما بود که مهرداد پهلبد، رئیس وقت فرهنگ و هنر، اداره تئاتر و تئاتر «سنگلج» را ساخت. در آن زمان در رشته هنرهای زیبا فقط آقای ابوالحسن صبا ارکستر ملی را ایجاد کرده بود، اما گروه تئاتر وجود نداشت تا اینکه شاهین سرکیسیان – هنرمند ارمنی و از اولین معلمان تئاتر که نصیریان با او همکاری داشت – از طریق تماسی برای تئاتر کمک خواست و پهلبد گفت باید کارهای شما را ببینم. چند برنامه را در سالن تمرین آقای صبا اجرا کردیم و ایشان پسندیدند و پرسیدند چه می خواهی؟

نصیریان با اشاره به شرایط ساخت تماشاخانه سنگلج ادامه داد: زمین اینجا متعلق به شهرداری بود که آن را تحویل گرفت. معمار آن یک ارمنی به نام بابایان بود که بدون دستمزد آن را ساخت. در واقع این تئاتر به صورت رایگان ساخته شده است. ما یتیم بودیم و تئاتر ما با حمایت و کمک ساخته شد.

وی همچنین به بیان خاطراتی از راه اندازی گروه هنرهای دراماتیک پرداخت و افزود: پهلبد وقتی نمایش ما را دید از ما پرسید که مشغول چه کاری هستیم، عباس جوانمرد در مرکز تازه تاسیس سمعی و بصری مشغول به کار بود اما من بیکار بودم و پهلبد گفت من را هم استخدام کنید و به عنوان استادیار استخدام شدم. مرا به حسن شیرازی سپرد که مجله نمایش را بیرون می آورد. ما جا نداشتیم و من در اتاق آقای گرمسیری نشسته بودم و افراد زیادی را در این اتاق دیدم. سهراب سپهری و ابوالحسن صبا و… پس از آن، پهلبد به دکتر مهدی فروغ دستور داد که اداره هنرهای دراماتیک را بسازند و ما را جمع کنند. در آن زمان تالار رودکی را می ساختند.

وی که نمایش های مختلفی را در «سنگلج» اجرا کرده و زمانی مدیریت آن را بر عهده داشته است، افزود: نمایش «امیر ارسلان» را کار کردم و نمایش «چوب در دستان ورزیل» ساعدی در اینجا اجرا شد. عباس جوانمرد همچنین در نمایش «پهلان اکبر» بیضایی کار کرد. این تئاتر از نظر صدا و بصر تئاتر بسیار خوبی است. وقتی شروع کردیم، زمستان ها بخاری های خیلی ابتدایی داشت، اما به هر حال اینجا ساخته شد و رونق گرفت.

نصیریان با یادآوری دوران مدیریت خود در مدیریت تئاتر افزود: در آن زمان قصد داشتم سالن ها را به گروه ها بسپارم تا دولت و اداره تئاتر در دست دولت نباشد. بهترین راه این بود که هنرمندان بزرگ ما مدیریت هنری تئاترها را بر عهده بگیرند. تئاتر یک هنر فردی نیست بلکه یک هنر جمعی است و تداوم آن به گروه بستگی دارد. اما بعد از انقلاب خیلی از گروه های تئاتری ما از بین رفتند.

وی با اشاره به حضور بازیگران درخشان تئاتر در فیلم های موج نو، تاکید کرد: تماشاخانه سنگل زادگاه ساعدی بود و برکات بسیاری داشت که از جمله آنها می توان به فیلم های «آرامش در حضور دیگران»، «گاو»، «بهترین بابای دنیا» و… اشاره کرد.

در بخشی از این برنامه اتابک نادری مدیر سابق تماشاخانه «سنگلج» که در دوران مدیریت خود پیگیری های زیادی برای اجرای طرح توسعه تماشاخانه و تصاحب ساختمان مجاور انجام داده بود، گفت: در حین بازسازی تماشاخانه متوجه مدارک مربوط به خرید ساختمان مجاور شدم. از استاد شهربانی راهنمایی خواستم و ایشان پیشنهاد کردند که با آقای نصیریان که مدیریت تئاتر را بر عهده داشتند صحبت کنم. متوجه شدیم که در دهه 60 و در زمان مدیریت دکتر منتظری، اقدام قانونی برای تصرف این ساختمان انجام شد، اما دادگاه آن را رد کرد، زیرا به دلیل انقلاب، استشهادیه رسمی نداشتیم و صاحب ساختمان فوت کرده بود و وراث آن را فروخته بودند. بنابراین پرونده بسته شد، اما من مجدداً نزد آقای تعظمی رفتم و از شهرداری خواستم این ساختمان را به ما اهدا کند. با پیگیری های ما و حمایت بزرگان تئاتر کشور، آقای قالیباف شهردار وقت دستور این کار را دادند اما بعد از رفتن ایشان این موضوع اجرایی نشد.

نادری افزود: این تماشاخانه تنها مکانی است که می تواند بافت فرهنگی را به این منطقه بازگرداند. ما به شهرداری گفتیم این ساختمان متعلق به شماست اما اجازه دهید از آن استفاده کنیم. ما می توانیم در اینجا چند سالن جعبه سیاه برای فعالیت های جوانان بسازیم. اگر به موقع این کار را نکنیم دومین لاله زار در خیابان بهشت ​​اتفاق می افتد. یعنی سیستم شهری بافت فرهنگی را خفه می کند در حالی که در همه جای دنیا در کنار یک ساختمان قدیمی ساختمان جدیدی ساخته می شود تا آن را احیا کند.

همچنین مهدی احمدی سرپرست معاونت هنری نیز حضور خود در این مراسم را موفقیت آمیز دانست و رحمت خدا بر روح استاد ناصر تقوایی که یکی از استوانه های هنر کشور بود، گفت. در همه جای دنیا به خاطر حضور بزرگترها جاهایی ثبت شده است. در واقع شخصیت ها به مکان ها احترام و قداست می دهند و هنرمندان بزرگی که در این تئاتر کار کرده اند به آن احترام و قداست بخشیده اند.

هنرمندان حاضر در برنامه هرکدام خاطرات کوتاهی از سنگلج و نصیریان روایت کردند و اردشیر صالح پور پژوهشگر و نمایشنامه نویس نیز نکاتی را درباره تئاتر سنگلج و وضعیت تئاتر در سال های قبل از انقلاب بیان کرد.

در قسمت پایانی برنامه نشان شصتمین سالگرد تئاتر سنگلج به دلیل سال ها فعالیت هادی مرزبان در عرصه اجرای نمایش های ایرانی به این هنرمند اهدا شد.

پریسا مقتدی مدیر تماشاخانه سنگلج با قرائت یادداشتی به مناسبت شصتمین سالگرد تاسیس آن به هنرمندان پیشکسوت حاضر در برنامه هدایایی اهدا کرد.

در این برنامه محمد احمدی سیاه پوست 20 ساله که دانشجوی تئاتر است با اجازه علی نصیریان نمایش کوتاه سیاهی اجرا کرد و نصیریان نیز او را همراهی کرد.

او در بخشی از اجرای خود اجازه داد دست نصیریان را ببوسد اما نصیریان گفت: هرگز دست کسی را نبوسید زیرا باعث گسترش فرهنگ بد چاپلوسی می شود.

رضا مردانی مدیرکل هنرهای نمایشی، نیکنام حسینی پور رئیس مرکز روابط عمومی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، کورش سلیمانی کارگردان، بازیگر و مدیر گروه تئاتر شهر، سید وحید فخر موسوی دبیر چهل و چهارمین جشنواره تئاتر فجر و وحید لک نیز حضور داشتند.

در قسمت پایانی این برنامه علی نصیریان علیرغم خستگی به داخل سالن رفت، روی صحنه سنگلج که در این سال ها بارها اجرا کرده بود، رفت، لحظاتی را روی صحنه ماند و از نزدیک وضعیت صندلی ها، صحنه و پرده آن را مشاهده کرد و نکاتی را در مورد نگهداری سالن و تغییرات آن مطرح کرد.

منبع: ایسنا