میهن تجارت- بازار سهام در ماه های اخیر چهره ای دوگانه نشان داده است. شاخص کل بورس از یک سو با شتاب نسبتا قابل توجهی از انتهای شهریورماه فاصله گرفته و تا نوک 21 آبان ماه امسال بازدهی 36 درصدی را به ثبت رسانده است، اما از سوی دیگر همچنان بخش عمده ای از سهام در بازار با تاخیر، نقدینگی ضعیف و بی اعتمادی سرمایه گذاران مواجه هستند.
داده های جدید آماری نشان می دهد که تنها حدود 20 درصد از نمادهای بورسی توانسته اند عملکرد بهتری نسبت به شاخص کل داشته باشند، در حالی که 45 درصد نمادها بازدهی کمتر از شاخص و حدود 35 درصد از کل شرکت ها بازدهی منفی داشته اند. بیش از نیمی از ارزش بازار در اختیار همان اقلیت نمادهایی است که عملکرد بهتری نسبت به شاخص کل داشته اند.
یکی از متغیرهای کلیدی در شکل گیری این تمرکز، محدودیت دامنه نوسان قیمت سهام به حدود سه درصد است که در عمل کاهش دامنه نوسان باعث خروج جریان نقدی از سهام کوچکتر شده است. محدوده نوسان محدود نیز منجر به صف های پایدار در بازار شده است. پدیده ای که در نمادهای کوچکتر شدت بیشتری دارد.
زمانی که تنها 20 درصد از شرکت ها از شاخص عملکرد بهتری داشته باشند، شاخص کل دیگر نشان دهنده میانگین عملکرد بازار نیست، بلکه وضعیت چند شرکت بزرگ را نشان می دهد. رشد شاخص به معنای سودآوری همه نیست و بسیاری از سرمایه گذاران کوچک شاهد رشد شاخص هستند در حالی که پرتفوی آنها کاهش یافته است. این تناقض یکی از عوامل اصلی عدم اعتماد فعلی به بازار است.
کاهش دامنه نوسانات و سایر محدودیت های معاملاتی، اگرچه با هدف حفظ ثبات اعمال می شود، اما هزینه های سنگینی دارد. یکی از مهمترین این هزینه ها کاهش عمق بازار و تضعیف نقش کشف قیمت است. در چنین فضایی، سرمایه گذاران حقوقی و صندوق های بزرگ می توانند روند قیمت نمادهای سنگین تر با حجم محدود را هدایت کنند. نتیجه بازاری است که مثبت به نظر می رسد، اما بدنه آن راکد است.
بیشتر بخوانید: اختلاف بین خریداران و فروشندگان در بورس
بازگرداندن اعتماد عمومی به بازار بدون اصلاح سیاستهای ساختاری دشوار است. مهمترین اقدام در این راستا بررسی دامنه نوسانات و حجم مبنا است.
این بازار اکنون با دو سرعت کار می کند. در یک طرف شرکت های بزرگ و صادرات محور با نقدینگی بالا قرار دارند و در طرف دیگر انبوه سهام خرد که در صف های فروش قفل شده اند. در چنین شرایطی حفظ نقدینگی، مدیریت ریسک و پرهیز از معاملات هیجانی می تواند راهبرد مناسبی برای غلبه بر شرایط موجود باشد.
