میهن تجارت- در سالهای اخیر، احتمالاً با صحنهای تکراری در سیستم کارگزاری مواجه شدهاید: نمادهای قرمز رنگ، صفهای فروش سنگین و سقوط اندیکاتورها یکی پس از دیگری. این وضعیت مانند سقوط بورس است. اما سوال اصلی اینجاست که علت سقوط بورس چیست؟ آیا تنها یک خبر منفی می تواند باعث چنین واکنشی شود یا ترکیبی از عوامل اساسی، روانی و اقتصادی وجود دارد؟ در این مقاله از Charisma Learning به بررسی تمامی دلایل سقوط بازار سهام می پردازیم تا در افت های بعدی بازار غافلگیر نشوید.
مهمترین دلایل سقوط سهام
سقوط بازار سهام بخشی طبیعی از چرخه بازار مالی است. پیتر لینچ، مدیر اجرایی افسانه ای وال استریت می گوید: “کسانی که در بازار سهام موفق می شوند، رکودهای دوره ای را بخشی از سفر می بینند.” با این حال، درک عوامل موثر بر قیمت سهام برای هر سرمایهگذاری ضروری است. دلایل اصلی ریزش را می توان به چهار دسته کلی طبقه بندی کرد:
- عوامل بنیادی و مالی شرکت ها
- رفتارهای روانی سرمایه گذاران و جو عاطفی بازار
- تحولات کلان اقتصادی و سیاسی
- نقش رسانه ها و شبکه های اجتماعی در جهت دهی احساسات بازار
عوامل اساسی موثر بر سقوط بورس
عوامل بنیادی شامل وضعیت مالی شرکت ها، سیاست های اقتصادی و متغیرهای کلان اقتصادی است که بر ارزش واقعی سهام تأثیر می گذارد. ضعف در هر یک از این شاخص ها می تواند باعث کاهش قیمت ها شود.
کاهش سودآوری شرکت ها
زمانی که شرکتها پیشبینیهای خود را کمتر انجام میدهند، سرمایهگذاران نگران آینده میشوند و شروع به فروش سهام میکنند. کاهش سود یکی از واضح ترین نشانه های روند نزولی است.
افزایش نرخ بهره و سیاست های پولی انقباضی
افزایش نرخ سود توسط بانک مرکزی باعث افزایش هزینه های تامین مالی شرکت ها و کاهش جذابیت سرمایه گذاری در بورس می شود. سرمایه گذاران در چنین شرایطی ترجیح می دهند پول خود را به بازارهای امن تری مانند سپرده های بانکی منتقل کنند.
خروج نقدینگی از بازار
زمانی که جریان سرمایه از بازار سهام به سمت بازارهایی مانند طلا، ارز یا مستغلات حرکت می کند، حجم معاملات کاهش می یابد و قیمت ها کاهش می یابد. این خروج نقدینگی یکی از نشانه های مهم کاهش است.
تشکیل حباب قیمت
اگر قیمت سهام بدون پشتوانه بنیادی و صرفا بر اساس هیجان رشد کند، دیر یا زود حباب می ترکد و بازار دچار ریزش شدید می شود.
بیشتر بخوانید:
تورم چه تاثیری بر بورس دارد؟
مفهوم بازده در سرمایه گذاری در سهام چیست؟
نقش رفتار سرمایه گذاران در سقوط بازار سهام
رفتار انسان در بازارهای مالی همیشه منطقی نیست و عواملی مانند ترس، طمع و رفتار جمعی می تواند باعث نوسانات شدید شود. در طول بحران، بسیاری از سرمایه گذاران سهام را بدون تحلیل مستقل و صرفاً با تقلید از دیگران می فروشند. این رفتار که در روانشناسی بازار به رفتار گله ای معروف است، معمولاً شدت نزول ها را افزایش می دهد. علاوه بر این، سوگیری های ذهنی مانند «امید به برگشت قیمت» یا «انکار ضرر» باعث می شود معامله گران دیر واکنش نشان دهند و زیان بیشتری را تجربه کنند. به خصوص سرمایه گذاران مبتدی در مواجهه با کاهش قیمت ها، از ترس ضرر بیشتر، به سرعت سهام خود را می فروشند و این فروش های شتابان می تواند موج دوم کاهش را ایجاد کند.
تاثیر مسائل اقتصادی و سیاسی بر ریزش بورس
رویدادهای اقتصادی و سیاسی در سطح کلان از مهم ترین عوامل ریزش بورس تلقی می شوند که حتی با ایجاد تنوع در سبد سرمایه گذاری نمی توان این ریسک ها را برطرف کرد. تحریم ها، ناآرامی های داخلی و درگیری های بین المللی اعتماد سرمایه گذاران را کاهش می دهد. به عنوان مثال، پس از تنش های نظامی خرداد و تیر 1404، خروج پول زیادی از بورس و ورود آن به بازار طلا و صندوق های با درآمد ثابت صورت گرفت. همچنین کاهش رشد تولید ناخالص داخلی (GDP) و رکود اقتصادی باعث کاهش سودآوری شرکت ها و تورم بالا باعث افزایش هزینه تولید و کاهش ارزش پول ملی می شود. علاوه بر این، تصمیمات ناگهانی مانند تغییر دامنه نوسان یا اعمال مالیات های جدید بر معاملات سهام می تواند اعتماد عمومی را تضعیف کند و باعث فروش سهام شود.
نقش شبکه های اجتماعی در سقوط بورس
امروزه شبکه های اجتماعی نقش مهمی در شکل گیری احساسات بازار دارند و گاهی انتشار یک خبر یا تحلیل اشتباه در فضای مجازی می تواند باعث سقوط شاخص ها شود. رسانه ها با برجسته کردن اخبار منفی مانند افت شاخص یا بحران اقتصادی، فضای عدم اطمینان را تشدید می کنند و حتی سرمایه گذاران منطقی را به فروش تشویق می کنند. علاوه بر رسانه ها، تحلیل های غیر کارشناسی و شایعات منتشر شده از سوی اینفلوئنسرها مبنی بر توقف نماد یا ورشکستگی شرکت ها می تواند موج های فروش گسترده ای را در بازار ایجاد کند و روند نزولی را تشدید کند.
تفاوت بین اصلاح قیمت و سقوط واقعی در بازار سهام
درک تفاوت بین “اصلاح قیمت” و “کاهش واقعی” بسیار مهم است. اصلاحات معمولاً پس از یک دوره رشد قوی رخ می دهد و موقتی است، در حالی که کاهش شدید نتیجه مشکلات اساسی و ساختاری است. به عنوان مثال، سقوط بازار سهام در ایران در سال 2019 یا بحران مالی سال 2008 نمونههایی از ریزشهای عمیق و سیستماتیک هستند که بهبود آنها زمان بر است.
چگونه از سقوط بورس سود ببریم؟
اگرچه سقوط بازار برای بسیاری از سرمایه گذاران ترسناک است، اما در بازارهای پیشرفته ابزارهایی برای سود بردن از کاهش قیمت ها وجود دارد. یکی از این ابزارها بازار آپشن است که به معامله گر امکان می دهد در صورت پیش بینی درست افت بازار، سود قابل توجهی کسب کند. با این حال، فعالیت در این بازار نیاز به آموزش تخصصی دارد و باید با استراتژیهای پوشش ریسک ترکیب شود تا عملکرد مؤثری داشته باشد.
