میهن تجارت- بورس تهران که یکی از پرهیجان ترین ماه های خود را در مهرماه تجربه کرد، در آبان ماه در مسیر آرام تری قدم گذاشت. رفتار معاملاتی سرمایه گذاران و کاهش سرعت ورود پول به این بازار نشان می دهد که رشد قیمت سهام در مرحله فعلی از سرعت قبلی خود فاصله گرفته و شاخص ها به تدریج وارد فاز استراحت، ارزیابی مجدد و احتیاط شده اند. این تغییر جو نشان می دهد که پس از جهش های پاییزی، اکنون بورس نیاز به هضم سودهای قبلی و شکل گیری محرک های جدید برای ادامه مسیر صعودی دارد.
شاخص کل بورس اوراق بهادار تهران که در مهرماه بازدهی کم سابقه ۲۱ درصدی را به ثبت رساند، در آبان ماه تنها ۲.۸۸ درصد رشد کرد و در میانه کانال ۳.۱ میلیونی ایستاد. شاخص متوازن نیز عملکرد و بازدهی مشابهی در حدود 2.7 درصد نشان داد. این وضعیت در حالی است که دلار و طلا در برابر بازار سهام خودنمایی کردند. دلار در بازار آزاد با بازدهی حدود 5.50 درصدی در کانال 112 هزار تومان آرام گرفت. طلای 18 عیار پس از ربع سکه و سکه طرح جدید با رشد بیش از 4.49 درصدی همراه بود. این در حالی است که در 21 آبان ماه، بورس تهران موفق شد سقف تاریخی جدیدی را در شاخص کل ثبت کند. اتفاقی که در نگاه اول می تواند پیام جدیدی از آغاز موج جدیدی از صعود باشد.
مجموعه ای از ریسک های اقتصادی، سیاسی و ابهامات اساسی در مسیر بورس قرار گرفت و اجازه تداوم روند قوی مشابه مهرماه را نداد. در چنین شرایطی، بازار سهام بیش از هر چیز منتظر عوامل جدیدی برای تحریک تقاضا و بازگرداندن انرژی از دست رفته است. عواملی که در صورت ظهور می توانند پایان اصلاحات بورس را رقم بزنند. بورس تهران در هشتمین ماه سال با خروج بیش از 5 همات پول مواجه شد و میانگین ارزش معاملات در این ماه حدود 10 همات در نوسان بود.
اما از سوی دیگر شاخص کل فرابورس با بازدهی بیش از 5 درصد بسیار بهتر از شاخص کل ظاهر شد. این الگو بیانگر آن است که جریان پول در آبان ماه به سمت نمادهای کوچک و متوسط متمایل شده و از سهام بزرگ و شاخص ساز فاصله گرفته است. دلیل این تغییر را می توان در رفتار بازار در جریان موج صعودی اخیر جستجو کرد. در روند صعودی که از هشتم شهریور ماه آغاز شد و تا ابتدای آبان ماه ادامه داشت، بیشترین رشد قیمت در نمادهای عمده رخ داد؛ موضوعی که باعث شد شاخص کل از شاخص متعادل پیشی بگیرد. کارشناسان معتقدند پس از آن دوره صعودی، بازار در حال هضم سودهای شناسایی شده در نمادهای بزرگ است و در عوض طبیعتاً تقاضا به سمت نمادهایی رفته است که در موج قبلی رشد کمتری داشتند. این امر باعث شده تا عملکرد شاخص های اصلی غیرقابل قبول باشد.
در این میان سوالی که مطرح می شود این است که; چرا رشد شدید بورس به یکباره کاهش یافت؟ با توجه به اتفاقات رخ داده در معاملات این ماه، به وضوح می توان دریافت که افزایش فشار عرضه پس از لمس سقف قبلی شاخص کل تا حدودی طبیعی تلقی می شود. از نقطه نظر فنی، مقاومت های حساس معمولا منجر به افزایش عرضه و توقف موقت روند صعودی می شود. علاوه بر این، با نزدیک شدن شاخص ها به محدوده های مهم، برخی از معامله گران سود خود را پس انداز کرده و با رسیدن شاخص ها به قله های قبلی، سرمایه خود را موقتاً خارج می کنند.
بورس تهران طی دو ماه و نیم گذشته یکی از سریع ترین مراحل صعودی خود را از ابتدای سال تاکنون شاهد بود. حرکت صعودی شاخص کل از 17 شهریور از سطح 2 میلیون و 395 هزار واحد آغاز شد و به تدریج با عبور از مقاومت های متوالی، شاخص مذکور در 21 آبان به ارتفاع تاریخی 3 میلیون و 265 هزار واحدی رسید. این وضعیت در ماه نوامبر نمایان شد. حتی برخی از تحلیلگران معتقدند با توجه به وضعیت مبهم ریسک های تاثیرگذار بر بازارها، احتمال فرسایش معاملات سهام وجود دارد.
اکنون سرعت رشد قیمت ها کاهش یافته و میل به عرضه در برخی نمادها و گروه ها افزایش یافته و حتی انتشار اخبار مثبت نیز دیگر قدرت ایجاد امواج شدید تقاضا را ندارد. این مجموعه سیگنال ها نشان می دهد که پس از یک جهش سریع، اکنون بازار وارد فاز صرفه جویی در سود، ارزیابی مجدد ارزش ها و تنظیم مجدد نیروهای عرضه و تقاضا شده است. این مرحله معمولاً مقدمه ای برای تغییر ریتم و شکل گیری جریان های جدید در بازار محسوب می شود.
بیشتر بخوانید: دلار و طلا چه چیزی برای بورس به ارمغان آورد؟
ارزیابی عملکرد بازارهای ملک در آبان ماه نشان می دهد؛ اکثر دارایی های مالی رشد قابل توجهی را تجربه نکرده اند. مطالعات آماری نشان می دهد؛ بورس در این ماه رتبه پنجم جدول کارایی بازار را به خود اختصاص داده است. بر اساس اطلاعات موجود، دلار آزاد در ماه گذشته تنها حدود 5.50 درصد افزایش داشته است. ربع دوم سکه با 4.88 درصد افزایش گام دوم را برداشت. سکه طرح جدید نیز 4.64 درصد رشد کرد و طلای 18 عیار نیز 4.49 درصد رشد کرد. در این بین نیم سکه رشد 4.45 درصدی را ثبت کرد.
در سوی دیگر بازارها، شاخص کل بورس طی دوره 30 روزه حدود 2.88 درصد افزایش را تجربه کرد. با کنار هم گذاشتن این ارقام مشخص می شود که در آبان ماه کمترین بازدهی به صندوق های با درآمد ثابت با حدود 2.60 درصد و سپرده گذاران بانکی با سود حدود 2 درصد تعلق گرفته است. البته نوسانات بازارها در نیمه نیمه آبان ماه بسیار شدیدتر از روزهای پایانی ماه بود. بسیاری از تحلیلگران بر این باورند که تغییر انتظارات تورمی مهم ترین دلیل فراز و نشیب بازارهای مالی در این دوره بوده است. تحلیلگران بر این باورند که به طور کلی بازار ارز و طلا همچنان محبوبترین گزینه برای سرمایهگذاری محسوب میشوند، اگرچه این بازارها در شرایط ثبات نسبی سیاسی و کاهش تورم انتظاری کوتاهمدت نیز جذابیت کوتاهمدتی دارند، اما با شیوع بیشتر ریسکهای سیستماتیک، میتوان آنها را مکانی امن برای سرمایهگذاران دانست.
تداوم احتیاط فعالان بازار سهام؟
بورس در هفته پایانی آبان ماه پس از دو هفته منفی وارد محدوده سبز شد اما به نظر می رسد بازار سهام در آذرماه با چالش مواجه شود. در همین رابطه حسن حسین نیا؛ یک کارشناس بازار سرمایه گفت: شاخص کل بورس در هفته گذشته 2.22 درصد افزایش یافت و به محدوده 3 میلیون و 167 هزار واحد رسید. به نظر می رسد پس از رشد بورس در ماه گذشته و رسیدن شاخص کل به سقف تاریخی 3 میلیون و 260 هزار واحدی، بورس نتوانست از این سطح مهم عبور کند و با کاهش تقاضا و رشد عرضه، در نهایت شاهد اصلاحی در بورس بودیم. این اصلاحیه در هفته منتهی به 3 آبان ماه با خروج قابل توجه نقدینگی اشخاص حقیقی در سهام و صندوق های سرمایه گذاری همراه بود و به گفته این کارشناس، عواملی مانند افزایش کارمزد معاملات در صندوق های سرمایه گذاری و توقف شکاف بین نرخ ارز در بازار ارز و بازار آزاد موجب احتیاط و تردید فعالان بورس شد که در نهایت اثرات خود را بر معاملات بورس نشان داد.
این کارشناس در پایان گفت: هفته آخر آبان ماه به پایان نماد آپشن اهرمی رسید. نکته قابل توجه و انتقاد، افزایش حباب منفی در صندوق های اهرمی است که نبض مهمی به بازار نمی فرستد و فعالان و سرمایه گذاران بورس و به ویژه سرمایه گذارانی را که به صورت غیرمستقیم دعوت می شوند، با این سوال بزرگ مواجه می کند که; آیا نهاد نظارتی علاوه بر افزایش کارمزد دریافتی، راهکاری برای بهبود کارایی بازار بر عملکرد مدیران این صندوق ها ارائه خواهد کرد تا این نقیصه برطرف شود؟
منبع: دنیای اقتصاد
