مهرداد دشتی در گفت و گو با خبرنگار به گزارش میهن تجارت بر ضرورت ترک تنبیه بدنی در روند تربیت فرزندان تاکید کرد و اظهار داشت: والدینی که به تنبیه ادامه می دهند به دلیل ناآشنایی با روش های علمی و سالم تر تربیتی معمولا به روش های غریزی و سنتی متوسل می شوند. یکی از مهم ترین و موثرترین جایگزین های تنبیه بدنی، روش کشفی است که مبتنی بر تجربه محوری و قرار گرفتن طبیعی کودک در معرض پیامدها است.
وی با اشاره به فواید یادگیری اکتشافی برای کودکان افزود: زمانی که والدین قصد کاهش رفتاری در کودک یا تقویت رفتار مطلوب در او را دارند، یادگیری اکتشافی شرایطی را ایجاد می کند که در طی آن کودک با درک عمیق تر و ماندگارتر مهارت های مورد نیاز را فرا می گیرد. این روش بر خلاف روش آموزشی مبتنی بر فعالیت و مشارکت مستقیم کودک است و به او فرصت می دهد تا با مشکل درگیر شود، اشتباه کند و به دلیل نتایج رفتار خود فکر کند.
این روانشناس و مشاور خانواده با بیان اینکه فراهم شدن فرصت آزمون و خطا برای کودک، او را با عواقب طبیعی اشتباهات خود مواجه می کند و به جای اینکه این تجربه با سرزنش یا تحقیر همراه باشد، بستری برای تأمل و تحلیل فراهم می کند، تصریح کرد: پرسش هایی از این قبیل که چگونه این اتفاق افتاد؟ یا علت خرابی دستگاه چه بوده است؟، زمینه ای را برای کودک ایجاد می کند تا رابطه علت و معلولی را بررسی کند و توانایی تحلیل رفتار را تقویت کند.
تجربه فعال و اکتشافی مسیرهای عصبی پیچیده تری را در مغز کودک فعال می کند/ چگونه به شکل گیری شخصیت مستقل و سازگار کودک کمک کنیم؟
دشتی با بیان اینکه کودک زمانی به یادگیری عمیق تری دست می یابد که در موقعیت واقعی قرار گیرد و به جای گوش دادن به نصیحت، تجربه کند. در چنین فرآیندی، اگر کودک نتواند کاری را انجام دهد یا بدرفتاری کند و این رفتار باعث آسیب به خود یا دیگران شود، والدین باید او را در مسیر کشف قرار دهند تا بتواند مستقیماً پیامدهای رفتار را درک و تحلیل کند.
وی با استناد به تحقیقات متعدد گفت: کودکانی که از طریق تجربه و مواجهه با موقعیتهای واقعی یاد میگیرند، در مقایسه با کودکانی که آموزشهای یکطرفه دریافت میکنند یا تنها به دلیل ترس از تنبیه در چارچوبها باقی میمانند، از قدرت تفکر، خلاقیت و توانایی حل مسئله بالاتری برخوردارند و بررسیها نشان میدهد که تجربه فعال و اکتشافی مسیرهای عصبی پیچیدهتری را در مغز کودک فعال میکند و باعث رشد بیشتر دندانها میشود.
این روانشناس و مشاور خانواده با بیان اینکه روش اکتشافی علاوه بر افزایش توانایی های شناختی، اعتماد به نفس کودکان را نیز تقویت می کند، افزود: کودکی که تجربه می کند، اشتباه می کند، از پیامدهای طبیعی آگاه می شود و دوباره تلاش می کند، به تدریج در مواجهه با چالش ها توانایی بیشتری پیدا می کند و این احساس زمینه ساز شکل گیری شخصیت مستقل و سازگار می شود.
اجرای روش یادگیری اکتشافی آسان نیست / اجازه دهید کودک با عواقب اشتباه خود روبرو شود و سپس او را به تفکر و تحلیل دعوت کنید.
دشتی اضافه کرد: والدین هر چه فضای یادگیری اکتشافی را در خانه ایجاد کنند، مهربانی بیشتری با فرزندان خود داشته اند. اما اجرای این روش کار آسانی نیست، زیرا مستلزم آن است که والدین بتوانند عقب بنشینند و به کودک اجازه اشتباه بدهند و بسیاری از والدین به دلیل نگرانی یا تمایل به کنترل شرایط به سرعت مداخله می کنند و این امر روند طبیعی یادگیری را مختل می کند.
وی با بیان اینکه این رویکرد نیازمند صبر و حوصله فراوان است، تصریح کرد: والدین باید اجازه دهند کودک با عواقب اشتباه خود مواجه شود و سپس او را به تأمل و تحلیل دعوت کنند. سوالاتی مانند اینکه در زمان وقوع این اتفاق چه اتفاقی افتاده یا دلیل واکنش دیگران چه بوده است، زمینه را برای درک عمیق تر از رفتار فراهم می کند و پرسیدن این سوالات با هدف سرزنش یا تخریب نیست، بلکه ابزاری برای تقویت مهارت های تجزیه و تحلیل و خودآگاهی کودک است.
این روانشناس و مشاور خانواده خاطرنشان کرد: قرار دادن کودک در چنین شرایطی او را از سرزنش و تحقیر دور نگه می دارد و یکی از بهترین بسترها را برای یادگیری پایدار و عمیق ایجاد می کند و روش کشف علاوه بر اینکه جایگزین مناسب و موثری برای تنبیه بدنی است، یکی از موثرترین ابزار تربیتی برای تربیت نسلی توانا، مستقل و دارای تفکر خلاق به شمار می رود.
منبع : به گزارش میهن تجارت
