احمد زیدآبادی در همه میهن نوشت: ترور هیثم علی طباطبایی رئیس ستاد نیروهای حزب الله لبنان و جمعی از همراهانش در حومه بیروت توسط ارتش اسرائیل بار دیگر لبنان را ملتهب کرد. یک سال از آتش بس میان حزب الله و اسرائیل می گذرد و در این مدت، اسرائیلی ها صدها تن از اعضای حزب الله را در داخل لبنان هدف قرار داده اند. حزب الله این حملات را نقض آشکار توافق آتش بس می داند و اسرائیل نیز به نوبه خود حزب الله را متهم می کند که از برچیدن پایگاه های خود در جنوب رودخانه لیتانی اجتناب کرده و برای بازسازی قدرت نظامی خود برنامه ریزی می کند.
در واقع، در یک سال گذشته، جنگ به صورت محدود و یک جانبه از سوی اسرائیل علیه اهداف لبنانی بدون پاسخ نظامی حزب الله در جریان بوده است. اکنون با ترور ارشدترین مقام نظامی حزب الله، بحث بر سر چگونگی واکنش این گروه به حمله اسرائیل، بیروت و برخی دیگر از پایتخت های عربی را فرا گرفته است.
دولت بنیامین نتانیاهو مدعی است که هیثم علی رهبر جنبش حامی احیای قدرت نظامی حزب الله در درون این سازمان بوده و به همین دلیل هدف قرار گرفته است. ظاهرا محافل اسرائیلی امیدوارند با ترور هیثم علی، جریان های انعطاف پذیرتری در درون حزب الله تقویت شود.
تاکنون اخبار حاکی از آن است که در درون حزبالله، حامیان واکنش دیپلماتیک به ترور فرمانده ارشد این گروه، وزن بیشتری نسبت به حامیان حمله ضدنظامی به اسرائیل پیدا کردهاند و به همین دلیل، التهاب ناشی از عملیات اسرائیل در حال فروکش است. با این حال، بدنه اجتماعی حامی حزب الله ظاهرا بر رهبری آن فشار می آورد تا به اسرائیل پاسخ نظامی دهد. موضوعی که بر دشواری تصمیم گیری حزب الله می افزاید.
در جریان مذاکرات آتشبس، بحث عمدتاً بر خروج نیروهای حزبالله از جنوب رودخانه لیتانی بود، اما پس از آن خلع سلاح کامل حزبالله در سراسر خاک لبنان و انحصار تسلیحات در دست ارتش رسمی به خواسته اصلی آمریکا، اسرائیل، برخی کشورهای عربی و رئیسجمهور و نخستوزیر لبنان تبدیل شد. دولت لبنان ضمن تاکید مداوم بر لزوم انحصار تسلیحات در دست دولت، برای اجرای این برنامه روندی تدریجی را در نظر دارد که شامل خروج اسرائیل از پنج پایگاه نظامی در خاک لبنان می شود، اما اسرائیل و متحدانش به شدت دولت نواف سلام را تحت فشار قرار داده اند تا هر چه سریعتر حزب الله را بدون قید و شرط خلع سلاح کند. قانون در سوریه برای اقدام نظامی در لبنان باز خواهد بود.
از این رو حزب الله از همه طرف تحت فشار است تا به فرمولی برای زمین گذاشتن هر چه سریعتر سلاح ها تن دهد، در حالی که حملات نظامی و عملیات ترور نیروهای این گروه توسط ارتش اسرائیل خشم حامیان آن را برانگیخته و آنها را به حمایت از پاسخ نظامی سوق داده است. پس از تجربه جنگ اخیر، گروه های کمی، چه در داخل دولت لبنان و چه خارج از آن، درگیری نظامی مستقیم حزب الله با اسرائیل را به نفع لبنانی ها می دانند. بنابراین ورود به جنگ در جامعه لبنان حامی دیگری جز پایگاه حمایتی حزب الله ندارد.
زمانی که رفتن به جنگ منتفی است، معمولاً تنها دو گزینه باقی می ماند. نخست، تداوم وضع موجود است که از آن به عنوان «صبر راهبردی» یاد می شود; اما اسرائیل این گزینه را برای حزب الله و به طور کلی لبنان بسیار پرهزینه ساخته است، زیرا حملات روزافزون ارتش اسرائیل به منابع تسلیحاتی و فرماندهان نظامی و نیروهای عملیاتی حزب الله و همچنین اهداف غیرنظامی و غیرنظامی بدون هیچ پاسخی دنبال می شود.
گزینه دوم ورود به یک فرآیند دیپلماتیک برای زمین گذاشتن سلاح و کمک به اجرای فرمولی است که رئیس جمهور و نخست وزیر و بسیاری از رهبران لبنان آن را “یک کشور، یک دولت، یک ارتش” می نامند. چنین گزینه ای یک تغییر پارادایم کامل در ایدئولوژی و استراتژی حزب الله تلقی می شود و به همین دلیل پیامدهای آن نه تنها برای این گروه، بلکه حتی برای جمهوری اسلامی در شرایط کنونی غیر قابل تحمل به نظر می رسد.
با این حال، اکثر محافل لبنانی این تغییر پارادایم را برای حفاظت از لبنان در برابر تهاجم اسرائیل ضروری می دانند و گاهی ادعا می کنند که جمهوری اسلامی مانع اصلی ورود حزب الله به یک فاز کاملا سیاسی است. مقامات رسمی جمهوری اسلامی این نوع دخالت در امور داخلی حزب الله را رد کرده و آن را گروهی مستقل می دانند، هرچند سلاح این گروه را خط قرمز صعب العبور معرفی می کنند. به همین دلیل پس از ترور هیثم علی، توجه رسانه های منطقه و جهان معطوف به واکنش تهران به این عملیات و نوع نصیحت هایی بود که به حزب الله در این زمینه کرد.
صداها در تهران در خصوص واکنش نظامی به این حمله تروریستی عمدتاً مبهم و دو طرفه و همراه با احتیاط بود، به ویژه آنچه از سوی علی لاریجانی، دبیر شورای امنیت ملی اعلام شد. اگرچه برخی رسانه ها سخنان علی لاریجانی را به «ضرورت پاسخ نظامی حزب الله به عملیات اسرائیل» تعبیر کردند، اما متن منتشر شده از سوی وی چنین وضوحی نداشت و حزب الله را به واکنش خاصی دعوت نکرد.
در هر صورت، به نظر می رسد بحث در مورد سلاح های حزب الله به پایان رسیده است. ادامه وضعیت فعلی غیرممکن به نظر می رسد و از انتخاب بین دو گزینه «توسل به جنگ» یا «اسلحه گذاشتن» گریزی نیست.
