اسماعیل کهرام مشاور سابق سازمان محیط زیست با تاکید بر اینکه وارونگی هوا تا پایان زمستان ادامه دارد، گفت: استاندارد جهانی نفت کوره ایجاد شد تا میزان گوگرد آن مشخص شود. نفت کوره ما در ایران هفت برابر استاندارد جهانی گوگرد داشت و دارد. و هیچ کس از ما خرید نمی کند. “آنها برای دانشی که در مدرسه یاد گرفتیم از ما خرید نکردند.” اگر گازوئیل را در آب بریزید همه موجودات از میکروب گرفته تا نهنگ مسموم می شوند، اگر آن را در خاک بریزید سطح آب زیرزمینی مسموم می شود و دیگر برای کشاورزی، شستشو و آشامیدن آب مفید نخواهد بود و اگر آن را در هوا بسوزانید مراقب باشید که 100 درصد سرطان زا باشد.
به گزارش جماران، مشروح گفت و گو با اسماعیل کهرام را در ادامه می خوانید:
در سال های گذشته مسئولان می گفتند به دلیل سردی هوا با کمبود گاز مواجه بودیم و یک سری نیروگاه ها و کارخانه ها مجبور به سوزاندن مازوت شدند. در شرایطی که امسال شاهد سرمای جدی نیستیم، دلیل این آلودگی هوا چیست؟
حالتی به نام «وارونگی» در زمستان باعث این آلودگی می شود. یعنی دود ماشین ها، کارخانه ها، نفت کوره و غیره از هوا سبک تر است. وقتی به فاصله 500 متری از سطح زمین می رسد، یک جبهه هوای سرد آن را می پوشاند. این جلوی هوای سرد هوای گرمی را که می خواهد از بالای شهر فرار کند می گیرد و در نتیجه این هوا خنک می شود و برمی گردد و یقه لباس سفید خادم سیاه می شود یا دوده ماشین شما را می گیرد.
در تابستان این اتفاق نمی افتد زیرا هوای سردی برای گرفتن این دوده وجود ندارد. بنابراین از این پس این وضعیت پیش خواهد آمد. یعنی مسئولان می گویند این وضعیت تا دو روز آینده اما تا پایان زمستان ادامه دارد. اگر بخواهند هر بار که تغییری رخ می دهد مدارس را تعطیل کنند، تا پایان زمستان شاهد این اتفاق خواهیم بود.
دوم اینکه برخی از نیروگاه های ما همیشه نفت کوره می سوزانند. چون فرض کنید از چاه نفت می گیرند و داخل لوله می ریزند. در بالاترین سطح سوخت جت ایجاد می شود. زیرا اکتان سوخت جت بالاست. یعنی انرژی زیادی تولید می کند و بسیار خالص است. یک پله پایین تر بنزین سوپر و یک پله پایین تر بنزین معمولی است و بعد نفت و گازوئیل و دیگ اینها نفت کوره است. که نفت سیاه یا نفت کوره نامیده می شد.
وقتی من بچه بودم مثلا 100 حمام در تهران 20 لیتر از این را در روز می سوزاند و هیچ تاثیری نداشت. ما شروع به فروش این نفت کوره به کشورهای عربی کردیم و آنها در کشتی ها می ریختند و به دریاهای عمیق می رفتند. اولاً هوا بسیار متلاطم است و ثانیاً هیچ شهر و کشوری در اطراف آن نیست. بنابراین تلاطم هوا خیلی سریع آن را پراکنده می کرد و شهر مسموم نمی شد.
بعد یک استاندارد جهانی برای نفت کوره وجود داشت که چقدر گوگرد دارد. نفت کوره ما در ایران هفت برابر استاندارد جهانی گوگرد داشت و دارد. و هیچ کس از ما خرید نمی کند. “آنها برای دانشی که در مدرسه یاد گرفتیم از ما خرید نکردند.” اگر گازوئیل را در آب بریزید همه موجودات از میکروب گرفته تا نهنگ مسموم می شوند، اگر آن را در خاک بریزید سطح آب زیرزمینی مسموم می شود و دیگر برای کشاورزی، شستشو و آشامیدن آب مفید نخواهد بود و اگر آن را در هوا بسوزانید مراقب باشید که 100 درصد سرطان زا باشد.
وقتی نمی توانیم گازوئیل را روی زمین یا دریا بریزیم، پس باید آن را بسوزانیم؟
ظرفیت مخزن چقدر است؟ بنابراین شروع به سوختن کردند و هنوز هم می سوزند و توجیهش هم این است که گاز نداریم. بهترین سوخت گاز است. یعنی آلودگی کمتر. سوخت برخی از نیروگاه های ما گازوئیل است و با این خصوصیاتی که گفتم در جایی قابل استفاده نیست و آن را می سوزانیم و خلق خدا را به سرطان مبتلا می کنیم. گفته می شود سال گذشته پنجاه هزار نفر بر اثر آلودگی هوا جان باختند.
یعنی حتی نمی توانیم گازوئیل کشور را به استاندارد جهانی که مورد قبول کشورهای دیگر است برسانیم و بفروشیم؟
ما می توانیم به استاندارد برسیم، اما هزینه دارد و مسئولان آمادگی تحمل این هزینه را ندارند. همچنین نمی دانم آیا ما فناوری و امکاناتی برای رساندن آن به استاندارد جهانی داریم یا باید آن را به دیگری بدهیم تا این کار را انجام دهد؟ اگر بفرستیم و به کشور دیگری بفرستیم تا به حالت استاندارد برگردد، به صرفه نیست.
به غیر از نفت کوره، بحث های دیگری نیز وجود دارد از جمله اینکه خودروهای ما استاندارد لازم را ندارند و مصرف آن ها بالاست و باید به سمت تولید و استفاده از خودروهای کم مصرف یا هیبریدی برویم. به نظر شما چه راهکار دیگری برای کاهش آلودگی هوا وجود دارد؟
کیفیت بنزینی که ما استفاده می کنیم مناسب نیست و همینطور ماشین های ما. اما تاثیر نفت کوره بسیار بیشتر از عوامل دیگر است.
برداشت من از گفته های شما این است که اگر می خواهیم آلودگی هوا را از بین ببریم فقط باید به سمت استانداردسازی سوخت گازوئیل در کشور برویم.
اگر سلامت مردم و مردم برای مسئولان مهم باشد، هر موشکی که ساخته می شود 2 میلیون دلار قیمت دارد، با پول 10 موشک می توانیم نفت کوره خود را استاندارد کنیم. ما این کار را نمی کنیم، زیرا اولویت ها چیز دیگری است.
جنگل های زاگرس تخریب شده…
جنگل های زاگرس از بین نرفته اند، اما در حال از بین رفتن هستند.
تخریب جنگل ها چقدر بر آلودگی هوای کشور تاثیر دارد؟
صد در صد زاگرس یک سوم آب کشورمان را تامین می کند. هر جا چاه می کنی و آب می کشی، جنگل های زاگرس آن آب را به ایران عزیزمان داده است. هر جا جنگلی را دیدی، زیر آن آب انباری است. جنگل های زاگرس یا هیرکانی البرز.
سعدی داستانی دارد که میگوید دانشمندی توسط طایفهای از دزدان دستگیر شد. آنها او را شکنجه کردند و او فرار کرد و دزدان سگ خود را به دنبال او فرستادند. می خواست سنگ بگیرد و سگ را بزند، سنگ ها یخ زده بودند. گفت اینها چه جور مردمی هستند که سگ ها را رها کرده اند و سنگ ها را بسته اند. ما از یک طرف نفت کوره می سوزانیم و از طرف دیگر جنگل های ما در حال نابودی است. این جنگل ها قرار است اثرات گازوئیل را از بین ببرند، اما ما آنها را هم از بین می بریم.
آنها می گویند که در 40 سال گذشته، 51 درصد از جنگل های هیرکانی نابود شده است. به عبارت دیگر خواهید دید که این جنگل ها 40 سال دیگر از بین می روند. اگر به همین ترتیب پیش برویم.
آیا این بدان معناست که جنگل کاری و حفاظت از جنگل ها را در سیاست ها جدی بگیریم؟
ما می گوییم اما گوش می کنند؟! آنها جنگل را نابود می کنند و سپس اکالیپتوس می کارند. در جنگل های هیرکانی 1300 گونه گیاه، درخت، درختچه و بوته وجود دارد. اکالیپتوس جایگزین آن می شود. در حالی که یک گونه خارجی و تنها رنگ سبز فریبنده است. من به پاکستان دعوت شدم. در این مدت پاکستان جنگل های خود را از 5 میلیون هکتار به 11 میلیون هکتار رساند، در حالی که ما 51 درصد برعکس این کار را انجام دادیم.
موضوع شانس نیست؛ از یک طرف مازوت می سوزانیم و هوا را آلوده می کنیم و از طرف دیگر تنها عاملی که می تواند هوای آلوده را پاک کند یعنی جنگل ها، درختان و گیاهان را می سوزانیم و از بین می بریم.
