به گزارش خبرگزاری به گزارش میهن تجارت، دونالد ترامپ در روزهای اخیر با طرح ادعاهای بی سابقه درباره ونزوئلا فضای سیاسی آمریکای لاتین را در تنش جدیدی قرار داده است.
وی در سخنرانی خود اعلام کرد که «فضای هوایی بالای ونزوئلا باید بسته تلقی شود» و حتی برای نیکلاس مادورو، رئیس جمهور قانونی ونزوئلا، «مهلتی» برای خروج از این کشور تعیین کرد. این اظهارات که رنگ این یک تهدید مستقیم است، با واکنش سریع و انتقادی کاراکاس و طیف وسیعی از بازیگران منطقه مواجه شد.
فشارهای چند لایه علیه ونزوئلا
ونزوئلا در سال های گذشته تحت شدیدترین تحریم های اقتصادی، مالی و نفتی بوده است. اقداماتی که منجر به ایجاد محدودیت های جدی برای بهره برداری از بزرگترین ذخایر اثبات شده نفت جهان شده است. در کنار فشار اقتصادی، موج عظیم مهاجرت، مشکلات ساختاری اقتصاد و محدودیت های بانکی، فضای داخلی این کشور را پیچیده تر کرده است.
از سوی دیگر، همکاری راهبردی ونزوئلا با کشورهایی مانند روسیه، چین و ایران، ابعاد امنیتی و ژئوپلیتیکی پرونده این کشور را گسترش داده و هر اقدام آمریکا را در حد یک بحران منطقهای و بینالمللی قرار داده است.
سوال اصلی: ادعای ترامپ بر چه اساسی است؟
از منظر حقوق بین الملل، هیچ کشور خارجی حق تصمیم گیری یکجانبه در مورد حریم هوایی یک کشور مستقل را ندارد. اعمال چنین محدودیتی تنها در صورت تایید شورای امنیت سازمان ملل متحد یا درخواست دولت مربوطه مشروع است. ادعای «بستن حریم هوایی ونزوئلا» فاقد هرگونه پشتوانه حقوقی و بین المللی است و بیشتر در قالب فشار سیاسی، عملیات روانی و بهره برداری انتخاباتی قابل ارزیابی است.
به عبارت دیگر، سخنان رئیس جمهور آمریکا یک موضع قانونی نیست، بلکه یک اقدام سیاسی بی اساس است که تلاش می کند فضای داخلی ونزوئلا و آرایش قدرت منطقه ای را تحت تاثیر قرار دهد.
پیامدهای منطقه ای و داخلی
تحلیل ها نشان می دهد که تهدیدهای عمومی واشنگتن می تواند دو پیامد عمده داشته باشد:
افزایش تنش در آمریکای لاتین
بسیاری از کشورهای منطقه از جمله دولت های متحد آمریکا نسبت به هرگونه مداخله نظامی یا تحمیل تصمیمات یکجانبه هشدار داده اند. افزایش تنش می تواند ثبات سیاسی و اقتصادی این قاره را به چالش بکشد.
تقویت انسجام داخلی در ونزوئلا
تجربه تاریخی ثابت کرده است که تهدیدهای خارجی اغلب به تقویت وحدت ملی در برابر مداخله گرایی منجر می شود. در نتیجه، فشار واشنگتن نه تنها لزوماً موقعیت دولت کاراکاس را تضعیف نمی کند، بلکه ممکن است در واقع حمایت اجتماعی آن را تقویت کند.
سناریوهای احتمالی آینده
- تشدید تحریم ها و فشار اقتصادی
انتظار می رود ایالات متحده به تلاش های خود برای محدود کردن بیشتر شبکه های مالی و حمل و نقل ونزوئلا ادامه دهد.
- حفظ گزینه تهدید نظامی در سطح رسانه ای
اگرچه هیچ نشانه روشنی از یک تصمیم نظامی عملی وجود ندارد، واشنگتن به دنبال حفظ فشار روانی است.
- گسترش روابط استراتژیک ونزوئلا با متحدان شرقی
هر گونه افزایش فشار خارجی احتمالا همکاری کاراکاس با مسکو، پکن و تهران را تعمیق خواهد بخشید.
قدرت نظامی ونزوئلا چقدر است؟
به نظر می رسد ونزوئلا از نظر نیروی انسانی ساختار دفاعی قابل توجهی دارد اما با چالش هایی مانند فرسودگی برخی تجهیزات، مشکلات تعمیر و تامین قطعات مواجه است. ناوگان هوایی و دریایی نیاز به نوسازی دارند، اما ظرفیت برای همکاری با شرکای خارجی وجود دارد. قدرت واقعی کشور در ترکیب قدرت نظامی با حمایت مردمی و سیاسی است.
البته چندی پیش منابع رسمی در مسکو و کاراکاس تایید کردند که اولین محموله های تسلیحات پیشرفته روسی از جمله سامانه های پدافند هوایی پانتسیر اف-1 و بوک-ام2 ای و هزاران پرتابگر Igla-S به ونزوئلا تحویل داده شده است و این اقدام همزمان با تهدید مسکو برای ارسال تسلیحات استراتژیک بیشتر مانند موشک است. مافوق صوت و اختلاف در کابینه جنگ ترامپ معادلات نظامی در منطقه را پیچیده کرده است.
چرا دفاع از حاکمیت ونزوئلا مهم است؟
دفاع از حاکمیت ونزوئلا به معنای دفاع از یک اصل اساسی در نظم بین المللی است: اصل عدم مداخله و احترام به استقلال کشورها. نادیده گرفتن این اصول می تواند هر کشوری را در معرض اقدامات یکجانبه در آینده قرار دهد. نقض این مبنا نظم حقوقی بین المللی را تضعیف می کند و راه را برای بحران های گسترده تر و بی ثباتی منطقه ای هموار می کند.
به گزارش به گزارش میهن تجارت، اظهارات اخیر دونالد ترامپ مبنی بر بستن حریم هوایی ونزوئلا هیچ مبنای قانونی و مشروعیت بین المللی ندارد. این مواضع بیشتر سیاسی و روانی است و در خدمت فشار بر دولت کاراکاس است.
اما تجربه نشان داده است که راه حل بحران ونزوئلا نه از طریق تهدید و فشار نظامی، بلکه از طریق گفتگو، میانجیگری منطقه ای و کاهش تنش های اقتصادی است. احترام به حاکمیت ونزوئلا و اجتناب از اقدامات یکجانبه برای حفظ ثبات در آمریکای لاتین و نظم بین المللی ضروری است.
منبع : به گزارش میهن تجارت
