یادگیری دیجیتال؛ انقلابی در آموزش یا تهدیدی برای نسل آینده؟

به گزارش خبرگزاری به گزارش میهن تجارت، یادگیری دیجیتال مفهوم سنتی مدرسه را بازتعریف کرده و آن را از یک فضای محدود به یک شبکه گسترده تبدیل کرده است. در گذشته مدرسه به چهاردیواری کلاس و حضور فیزیکی معلمان و دانش آموزان وابسته بود، اما امروزه هر خانه، کتابخانه یا حتی کافه ای با اتصال به اینترنت می تواند به یک محیط آموزشی تبدیل شود. این تغییر نه تنها مرزهای جغرافیایی را حذف کرده است، بلکه زمان را نیز انعطاف پذیر کرده است و دانش آموزان می توانند در هر نقطه از جهان، بدون نیاز به جابجایی، به آموزش باکیفیت دسترسی داشته باشند و چنین تغییری آموزش را به تجربه ای سیال، جهانی و جهانی تبدیل کرده است.

فناوری های جدید مانند واقعیت افزوده (AR) و واقعیت مجازی (VR) یادگیری را از سطح متن و تصویر فراتر برده است و دانش آموزان می توانند آزمایش های علمی را در محیط های شبیه سازی شده انجام دهند، به موزه های تاریخی مجازی سفر کنند یا حتی در کلاس های زبان با همتایان خارجی تمرین کنند. این تجربیات نه تنها علاقه به یادگیری را افزایش می دهد، بلکه درک مفاهیم را عمیق تر می کند، مثلاً مشاهده سه بعدی ساختار مولکول ها یا بازدید مجازی از تخت جمشید، تجربه ای است که کتاب های درسی نمی توانند آن را منتقل کنند و یادگیری دیجیتال با این ابزارها آموزش را به تجربه تبدیل می کند. چند حسی و واقعی تر می شود.

یادگیری دیجیتال جایگاه معلم را از یک انتقال دهنده دانش به یک راهنما و تولید کننده محتوا ارتقا داده است. معلم امروزی می تواند دروس خود را به صورت ویدئو، پادکست یا دوره آنلاین منتشر کند و مخاطبانی فراتر از کلاس خود داشته باشد. این پیشرفت، حرفه معلمی را وارد عرصه جهانی کرده است به گونه ای که معلم در ایران می تواند در اروپا یا آفریقا شاگرد داشته باشد و علاوه بر آن معلمان باید مهارت های جدیدی مانند طراحی محتوای دیجیتال، مدیریت کلاس های آنلاین و استفاده از ابزارهای تحلیلی را بیاموزند، بنابراین نقش آنها بیش از گذشته به خلاقیت، نوآوری و توانایی ارتباطی وابسته شده است.

یادگیری دیجیتال می تواند به کاهش نابرابری های آموزشی کمک کند. در جوامعی با مدارس با کیفیت پایین یا کمبود معلم، منابع آنلاین می‌توانند جایگزین یا مکمل آموزش سنتی شوند، و دانش‌آموزان در مناطق محروم یا دورافتاده می‌توانند به محتوای مشابهی که در مدارس پیشرفته ارائه می‌شود دسترسی داشته باشند. این دسترسی برابر فرصتی را برای ارتقای عدالت آموزشی و شکستن چرخه های محرومیت فراهم می کند، هرچند دستیابی به این هدف مستلزم زیرساخت و پشتیبانی ارتباطی پایدار است، زیرا بدون اینترنت پرسرعت و ابزار دیجیتال، یادگیری دیجیتال تنها به امتیازی برای طبقات مرفه تبدیل خواهد شد.

یادگیری دیجیتال نه تنها یک ابزار کمکی است و به عنوان یک اکوسیستم آموزشی جدید شناخته می شود / امکان یادگیری همزمان و ناهمزمان در یادگیری دیجیتال

فاطمه خدادادی، روانشناس بالینی وی با بیان اینکه یادگیری دیجیتال دیگر تنها یک ابزار کمکی نیست، بلکه به عنوان یک اکوسیستم آموزشی جدید شناخته می شود، به خبرنگار به گزارش میهن تجارت گفت: در این اکوسیستم دانش آموزان نه تنها مصرف کننده دانش، بلکه تولید کننده محتوا هستند و می توانند پروژه های خود را در قالب ویدئو، پادکست یا وبلاگ منتشر کنند و بخشی از جریان دانش جهانی شوند.

وی می افزاید: یکی از ویژگی های بارز یادگیری دیجیتال، امکان یادگیری همزمان است ناهمزمان و دانش آموزان می توانند در کلاس های زنده به صورت آنلاین شرکت کنند یا در هر زمان به محتوای ضبط شده دسترسی داشته باشند. این انعطاف به آنها اجازه می دهد تا مسیر یادگیری را با شرایط فردی و خانوادگی خود تنظیم کنند.

این روانشناس بالینی با بیان اینکه یادگیری دیجیتال زمینه همکاری بین المللی را فراهم می کند، بیان می کند: دانش آموزان می توانند در پروژه های مشترک با همسالان خود در کشورهای دیگر شرکت کنند، با فرهنگ های مختلف آشنا شوند و مهارت های ارتباطی بین فرهنگی را تقویت کنند و چنین تجربیاتی آموزش را فراتر از مرزهای جغرافیایی گسترش می دهد.

یادگیری دیجیتال مستلزم سواد رسانه ای و دیجیتالی است/ آینده آموزش در گرو تلفیق خلاقیت انسان با قابلیت های فناورانه است.

خدادادی با اشاره به اینکه از منظر فناوری، هوش مصنوعی و تجزیه و تحلیل داده ها نقش مهمی در یادگیری دیجیتال دارند، ادامه می دهد: سیستم های هوشمند می توانند الگوهای یادگیری دانش آموزان را شناسایی کرده و پیشنهادات شخصی ارائه کنند و این امر آموزش را نه تنها کارآمدتر، بلکه عمیق تر و متناسب با نیازهای فردی می کند.

وی با بیان اینکه یادگیری دیجیتال نیازمند سواد رسانه ای و دیجیتالی است، می گوید: دانش آموزان باید یاد بگیرند که چگونه منابع موثق را از اطلاعات نادرست تشخیص دهند، امنیت آنلاین خود را حفظ کنند و از فناوری مسئولانه استفاده کنند و این مهارت ها به اندازه درس های سنتی اهمیت دارد و باید بخشی از برنامه آموزشی باشد.

این روانشناس بالینی با تاکید بر اینکه آینده آموزش و پرورش در گرو تلفیق خلاقیت انسان با توانمندی های فناورانه است، می افزاید: یادگیری دیجیتال می تواند بستری برای پرورش تفکر انتقادی، نوآوری و مهارت های اجتماعی باشد، مشروط بر اینکه مدارس و خانواده ها رویکردی متعادل و آگاهانه در استفاده از آن داشته باشند و این مسیر آموزش را به تجربه ای پویا و جهانی تبدیل می کند.

مزایای یادگیری دیجیتال چیست؟ / دسترسی برابر به منابع آموزشی و ترویج عدالت در یادگیری

ریحانه صادقی، روانشناس و مشاور خانواده و عضو سازمان نظام روانشناسی کشور به گزارش میهن تجارت با بیان اینکه یادگیری دیجیتال به مجموعه ای از روش ها و ابزارهای آموزشی اطلاق می شود که با استفاده از فناوری های روز، فرآیند یادگیری را فراتر از شکل سنتی کلاس درس می برد، به خبرنگار به گزارش میهن تجارت گفت: این روش شامل استفاده از رایانه، تلفن های هوشمند، اینترنت و بسترهای آموزشی آنلاین است که دسترسی گسترده و انعطاف پذیرتری به منابع علمی را فراهم می کند.

وی با بیان اینکه یکی از مهم ترین مزیت های یادگیری دیجیتال دسترسی برابر به منابع آموزشی است، می افزاید: دانش آموزان در مناطق دور افتاده یا با امکانات محدود می توانند از طریق اینترنت به همان محتوای مدارس پیشرفته دسترسی داشته باشند و این به کاهش شکاف آموزشی و ترویج عدالت در یادگیری کمک می کند.

یک روانشناس و مشاور خانواده و عضو سازمان نظام روانشناسی کشور با بیان اینکه یادگیری دیجیتال امکان شخصی سازی آموزش را نیز فراهم می کند، اظهار می کند: پلتفرم های هوشمند می توانند مسیر یادگیری هر دانش آموز را بر اساس توانایی ها، علایق و سرعت یادگیری وی تنظیم کنند. این ویژگی باعث می شود دانش آموزان احساس کنند که آموزش متناسب با نیازهای آنها است و انگیزه بیشتری برای ادامه دارد.

یادگیری دیجیتالی مهارت های قرن 21 را افزایش می دهد / یادگیری دیجیتال را می توان مکمل ارزشمندی برای آموزش سنتی دانست.

صادقی با اشاره به اینکه از سوی دیگر یادگیری دیجیتالی مهارت های قرن بیست و یکم را تقویت می کند، ادامه می دهد: دانش آموزان علاوه بر محتوای درسی با ابزارهای دیجیتال، جستجوی آنلاین، کار گروهی در فضای مجازی و تولید محتوا آشنا می شوند و این مهارت ها نه تنها در دوران تحصیل بلکه در آینده شغلی آنها نیز نقش اساسی خواهد داشت.

وی با بیان اینکه یادگیری دیجیتال چالش هایی نیز به همراه دارد، می گوید: وابستگی به اینترنت و ابزارهای دیجیتال ممکن است برای خانواده هایی با محدودیت های اقتصادی به معضلی تبدیل شود و همچنین خطراتی مانند حواس پرتی ناشی از شبکه های اجتماعی یا کاهش تعامل حضوری با معلمان و همسالان از دغدغه های جدی در این حوزه است.

این روانشناس و مشاور خانواده و عضو سازمان نظام روانشناسی کشور می افزاید: به طور کلی یادگیری دیجیتال را می توان مکمل ارزشمندی برای آموزش سنتی دانست و ترکیب کلاس های حضوری با ابزارهای دیجیتال رویکردی را شکل می دهد که به یادگیری ترکیبی معروف است که هم مزایای تعامل انسانی و هم امکانات فناوری را در بر می گیرد و آینده آموزش در استفاده از این دو روش قطعاً به این دو روش بستگی دارد.

یادگیری دیجیتالی دانش آموزان را به سمت خود مدیریتی و باید زمان خود را تنظیم کنند، اهداف یادگیری شخصی را تعیین کنند و در مسیر آموزشی خود مسئولیت بیشتری بر عهده بگیرند و این ویژگی آنها را برای زندگی مستقل، تحصیلی و حرفه ای در آینده آماده می کند، به عنوان مثال دانشجویی که در یک دوره آنلاین شرکت می کند باید تصمیم بگیرد که چه زمانی مطالعه کند، چگونه تمرین ها را انجام دهد و چه منابعی را تکمیل کند. چنین تجربه ای حس مالکیت یادگیری را تقویت می کند و آنها را به یادگیرندگان مادام العمر تبدیل می کند.

محیط دیجیتال پر از محرک های متنوع است که می تواند تمرکز دانش آموزان را مختل کند و یادگیری را سطحی کند. بسیاری از دانش آموزان در حین مطالعه آنلاین توسط پیام رسان یا ویدیوهای سرگرم کننده وسوسه می شوند و مسیر یادگیری آنها قطع می شود. بنابراین آموزش مهارت های مدیریت توجه و استفاده مسئولانه از فناوری جزء جدایی ناپذیر یادگیری دیجیتال است. مدارس و خانواده ها باید راهکارهایی مانند تعیین زمان مشخص برای مطالعه، استفاده از نرم افزارهای مدیریت زمان و آموزش خودکنترلی را در برنامه های آموزشی بگنجانند.

یادگیری دیجیتال تنها زمانی موفق خواهد بود که دانش آموزان به سواد رسانه ای مجهز شوند. آنها باید بتوانند منابع قابل اعتماد را تشخیص دهند، ایمنی آنلاین را حفظ کنند و از فناوری به صورت اخلاقی استفاده کنند، و این مهارت ها به اندازه دروس سنتی مهم هستند و باید در برنامه درسی مدرسه گنجانده شوند، به عنوان مثال، دانش آموزی که در حال تحقیق آنلاین است باید بتواند بین یک مقاله علمی معتبر و یک وبلاگ شخصی پشتیبانی نشده تمایز قائل شود و همچنین باید بداند که چگونه از اطلاعات شخصی خود محافظت کند و از تهدیدات سایبری در امان بماند.

آینده آموزش در گرو تلفیق خلاقیت انسان با قابلیت های فناورانه است و اگر از فناوری به عنوان مکمل تعامل و خلاقیت انسانی استفاده شود، آموزش می تواند به تجربه ای پویا، جهانی و الهام بخش تبدیل شود. یادگیری دیجیتال نه تنها آینده دانش‌آموزان را شکل می‌دهد، بلکه آینده جوامع را نیز می‌سازد و راه را برای توسعه پایدار هموار می‌کند و در این چشم‌انداز معلم و فناوری در کنار هم قرار می‌گیرند و فناوری ابزار ارائه و تحلیل را فراهم می‌کند و معلم روح آموزش را با خلاقیت و ارتباطات انسانی زنده نگه می‌دارد که هم افزایی می‌تواند آموزش را به تجربه‌ای متوازن و انسانی تبدیل کند. از نظر فن آوری تبدیل کنید