اکونومیست نوشت: ZHANG CHANGWU و Kang Yonglai نام هایی هستند که کمتر از ایلان ماسک و جف بزوس در غرب شناخته شده اند. اما به احتمال زیاد این به زودی تغییر خواهد کرد. آنها به ترتیب رؤسای شرکت های خصوصی پرتاب فضایی چین، Landspace و Space Pioneer هستند. این شرکتها هنوز با SpaceX ایلان ماسک و Blue Origin جف بزوس فاصله زیادی دارند، اما وقتی صحبت از پیشرفتهای فناوری در زمینههای مختلف به میان میآید، تاریخ اخیر چین اغلب شبیه به گفتههای لنین است: «دهها سال هیچ اتفاقی نیفتاده، به دنبال آن هفتهها دههها اتفاق افتاد».
به گزارش سرویس بین الملل «میهن تجارت»، دسامبر 2025 ممکن است به عنوان شروع یکی از آن دوران سخت در تاریخ ثبت شود، زیرا در این ماه LandSpace اولین شرکت غیرآمریکایی بود که تلاش کرد مرحله ای از موشک خود را برای استفاده مجدد به زمین بازگرداند و تسلط آمریکا بر بازار پرتاب ماهواره کم هزینه را به چالش بکشد. Space Pioneer نیز برای پرتاب مشابهی آماده می شود.
پرتاب آزمایشی خودروی لندسپیس Zhuque-3 (ZQ-3) از مرکز پرتاب ماهواره Xiuchuan در مرز مغولستان داخلی و استان گانسو، و اولین مرحله موشک که قرار بود در فاصله 390 کیلومتری از محل پرتاب فرود بیاید، دچار آنچه آقای ماسک به شوخی آن را “انفجار سریع ناخواسته” نامید، متحمل شد. حتی اگر مرحله دوم به مدار غیرقابل استفاده برسد، ممکن است به نظر نادرست باشد. اما آقای ماسک مطمئناً نتیجه مشابهی را برای SpaceX موفقیت آمیز اعلام خواهد کرد. Landspace با این دیدگاه موافق است و می گوید که داده های مهندسی حیاتی را در شرایط پرواز در دنیای واقعی به دست آورده است.
تنها 11 سال از راه اندازی کارآفرینان موشکی در چین می گذرد، پس از آن که شورای دولتی چین به شرکت های خصوصی اجازه ورود به صنایع موشکی و ماهواره ای را داد، صنعتی که قبلاً تنها در اختیار دولت بود. نتیجه یک دوره تخریب خلاقانه بود که طی آن شرکتهای جدید، اغلب توسط مدیران میانی جاهطلب بخشهای دولتی رهبری میشدند، ایدههای متفاوتی را آزمایش کردند، به راههای کور رفتند و سعی کردند موشکهای Long March تولید شده توسط شرکت دولتی علوم و فناوری هوافضای چین (CASC) را پشت سر بگذارند. این موشک ها تا کنون ستون فقرات صنعت موشک چین بوده اند.
در حال حاضر، آنها هنوز هستند. در سال 2024، 49 موشک Long March پرتاب شد که بزرگترین موشک قادر به حمل 25 تن محموله به مدار پایین زمین (LEO) بود. و یک مارس طولانی با تقویت کننده قابل استفاده مجدد نیز آماده راه اندازی از Xiuchuan است. اما ZQ-3 و Tianlong-3 (TL-3) اسپیس پایونیر امیدوارند به آنها بپیوندند. طبق گفته Landspace، ZQ-3 قادر است تا 21 تن محموله را به LEO حمل کند (البته اگر مرحله اول قابل استفاده مجدد در نظر گرفته شود کمتر). ظرفیت TL-3 نیز مشابه است. برای مقایسه، فالکون 9، سنگ بنای موفقیت اسپیس ایکس، حداکثر 22.8 تن بار برای LEO دارد.
Landspace در سال 2015 تاسیس شد. سابقه آقای ژانگ امور مالی است (او MBA خود را از دانشگاه Tsinghua دریافت کرده است). زمانی که او به شرکت موشکی پیوست، آقای کانگ را به عنوان مدیر ارشد فناوری استخدام کرد، که قبل از ترک این شرکت در سال 2019، همان سمت را در LandSpace داشت تا به پرتاب Space Pioneer ادامه دهد. آقای کانگ، برخلاف ژانگ، یک مهندس است و قبلا در آکادمی فناوری خودروهای پرتاب چین، بخشی از CASC، که موشکهای Long March را تولید میکند، کار میکرد.
هر دو شرکت تاکنون موفقیت چشمگیری داشته اند. موفقیت Landspace پرتاب ZQ-2 در سال 2023 بود، اولین موشکی که با استفاده از متان و اکسیژن مایع (LOX) به مدار زمین رسید. ترکیب استاندارد موشکهای با این سایز crusine و LOX است، اما متان و سوخت سوخت LOX پاککننده است که برای بازیابی سریع و آمادهسازی مراحل بازیابی مفید است. هر دو شرکت Blue Origin و SpaceX نیز از متان و LOX برای پروژه های جدید خود استفاده می کنند – نیو گلن 45 تنی و Starship to LEO 100 تنی.
شکوه Space Pioneer بیشتر عملی بود تا فناوری: پرتاب موفقیتآمیز اولین مرحله آن به مدار در سال 2023 اولین باری بود که یک شرکت خصوصی این کار را با موشکی با سوخت مایع انجام داد (اگرچه Tianlong از کروزین استفاده میکند، نه متان). در مقایسه، اسپیس ایکس به چهار تلاش نیاز داشت تا اولین فالکون 1 خود را به مدار برساند.
با این حال، Space Pioneer در سال 2024، هنگامی که یک مرحله TL-3 در حین آزمایش زمینی شکسته شد، صدها متر پرواز کرد و در جنگل سقوط کرد، نقصی در رکورد خود باقی گذاشت.
ثروت SpaceX عمدتاً از پرتاب چندین ماهواره برای آرایههایی که به عنوان واسطههای ارتباطی باند پهن عمل میکنند، به ویژه سیستم Starlink خود این شرکت به دست میآید. اگر پرتابگرهای Landaspace و Space Pioneer خود را ثابت کنند، هر دو شرکت در موقعیت خوبی قرار خواهند گرفت تا همین کار را انجام دهند، زیرا اکنون دو آرایه ماهواره ای شبیه به Starlink در چین در حال شکل گیری هستند.
یکی به نام Guowang توسط دولت چین اداره می شود و دیگری Qianfan توسط دولت شانگهای حمایت می شود. در مجموع، این سیستمها به پرتاب بیش از 28000 ماهواره نیاز دارند، شاهکاری که بدون استفاده از موشکهای قابل استفاده مجدد تقریباً غیرممکن خواهد بود و احتمالاً هیچ خارجی در آن دخالت نمیکند.
موفقیت در این زمینه، علاوه بر درآمد و اطمینان، راه را برای مرحله بعدی هموار می کند: پرتابگرهایی که می توانند با نیو گلن یا حتی استارشیپ رقابت کنند. در حال حاضر، فقط CASC چنین برنامه عظیمی را اعلام کرده است که آن را Long March 9 می نامد. به نظر می رسد که مرز نهایی اکنون ساکنان جدیدی دارد که آن را بررسی می کنند.
