میهن تجارت- جریان ثابت تقاضا به ویژه در نمادهای بزرگ و شاخص ساز باعث شده است که شاخص کل علیرغم نوسانات گاه و بیگاه روند صعودی خود را حفظ کند و هرگونه اصلاح کوتاه مدت بیش از آنکه نشانه ورود بازار به فاز اصلاح و استراحت در بلندمدت باشد، فرصتی برای ادامه حرکت تلقی شود. روند صعودی اخیر بازار سرمایه حامل سه پیام کلیدی و معنادار برای فعالان بازار است و حاکی از آن است که سه متغیر اصلی در رشد اخیر بورس تهران نقش مهمی داشته اند. این رشد مستمر اگرچه به نظر می رسد ناشی از بهبود فضای معاملات و افزایش تقاضا در سهام های مختلف باشد، اما در لایه های عمیق تر خود حامل 3 پیام مهم و معنادار است که می تواند مسیر آینده بازار را روشن کند.
اولین پیام این صعود را باید در تاثیر رشد بازارهای موازی جستجو کرد. افزایش قیمت ها در بازارهایی مانند ارز و طلا موجب تقویت انتظارات تورمی و افزایش غیرمستقیم جذابیت دارایی های ریالی از جمله سهام شده است. در چنین شرایطی بورس نه تنها از این فضا محروم است، بلکه به عنوان بازاری که پتانسیل پوشش تورم را دارد، توجه سرمایه گذاران را به خود جلب کرده و جریان پول به سمت آن تقویت شده است. دومین پیام مهم این رشد به بقای بورس در مقایسه با بازارهای موازی اشاره دارد.
در حالی که دلار و سایر دارایی های موازی بخش عمده ای از رشد خود را تجربه کرده اند، بازار سهام با فاصله قابل توجهی از این تحولات به حرکت خود ادامه می دهد. این ماندگاری انگیزه ای برای ورود پول به بورس ایجاد کرده و باعث شده بخشی از سرمایه های خرد به سمت نمادهای کوچکتر و به اصطلاح تالار دوم حرکت کنند، سهامی که همچنان ظرفیت رشد بیشتری نسبت به شاخص های کلان دارند. علاوه بر این دو متغیر، سومین عاملی که باعث شد بورس حال و هوای جدیدی به خود بگیرد به بحث نرخ ارز تالار دوم برمی گردد. عرضه ارز در تالار دوم عملا دلار توافقی را که در محدوده 70 هزار تومان قرار دارد از صرافی ها خارج کرد. این موضوع باعث شد فاصله دلار بازار آزاد با دلار رسمی کشور کاهش یابد. عرضه ارز صنعتی در تالار دوم باعث شد تا سودآوری شرکت ها افزایش چشمگیری داشته باشد. در حال حاضر نرخ دلار در تالار دوم نزدیک به 100 هزار تومان است. به نظر می رسد سیاست ها به سمت شناسایی دلار تالار دوم و حذف تدریجی دلار توافقی پیش می رود. در این صورت می توان به چشم انداز آینده بورس امیدوار بود.
بیشتر بخوانید: بورس طوفان کرد
در مجموع می توان رشد 13 روزه اخیر بورس را نتیجه این سه عامل دانست. رصد معاملات در بورس تهران حاکی از آن است که اعتماد سرمایه گذاران به چشم انداز بورس همچنان در حد قابل قبولی قرار دارد. در 13 روز معاملاتی گذشته علاوه بر بازدهی کل 15 درصدی، 8 حمت پول واقعی نیز معامله شده است. هجوم پول، افزایش ارزش معاملات و غلبه نمادهای مثبت بر منفی در روزهای اخیر همگی حکایت از آن دارد که بازار در مرحله رونق قرار دارد و خریداران برنده این میدان بودند.
اگرچه کارشناسان معتقدند فشار فروش در برخی روزها عمدتاً به دلیل شناسایی سود بوده است، اما به همین دلیل است که خروج پول نتوانست عملکرد کلی بازار را مختل کند. اما چرا بازار سهام در هفته های اخیر روند صعودی داشته و از مرزهای جذاب عبور کرده است؟ در پاسخ به این سوال کلیدی می توان گفت که متغیرهای موثر بر بازار همچنان حامی سهام هستند و انتظارات تورمی و جذابیت نسبی قیمت ها سرمایه های کوچک را به سمت بورس سوق داده است. به این ترتیب تا زمانی که وضعیت متغیرهای تأثیرگذار ثابت بماند و بازارهای موازی به کانال شکنی خود ادامه دهند، می توان انتظار داشت بورس تهران با وجود فراز و نشیب های کوتاه مدت، مسیر صعودی خود را حفظ کند و همچنان یکی از بازارهای جذاب برای پول سرمایه گذاران واقعی باشد.
معاملات سه شنبه از لنز آمار
معاملات روز سه شنبه بورس تهران با غلبه تقاضا و رشد شاخص های اصلی بورس همراه بود. در جریان معاملات دیروز شاخص کل بورس با افزایش 0.87 درصدی در نهایت در سطح 3 میلیون و 760 هزار واحد قرار گرفت. این در حالی است که شاخص کل بازار در ابتدای معاملات با تقویت تقاضا در نمادهای شاخص ساز و همسویی جریان پولی، موفق شد از مرز روانی 3 میلیون و 800 هزار واحد عبور کند و تا محدوده 3 میلیون و 804 هزار واحد پیش رود. اما در ادامه معاملات و همزمان با شناسایی سود توسط معامله گران کوتاه مدت، به تدریج فشار عرضه افزایش یافت و این امر باعث شد شاخص کل از سقف روزانه عقب نشینی کند و بخشی از رشد اولیه خود را رها کند. بازگشت شاخص به سطح 3 میلیون و 760 هزار واحد نشان می دهد که بازار همچنان درگیر احتیاط و درگیری بین خریداران و فروشندگان در سطوح بالای قیمتی است. از منظر فنی، واکنش بازار به محدوده 3.8 میلیون واحدی را می توان نشانه ای از اهمیت این سطح به عنوان یک مقاومت کوتاه مدت دانست. مقاومتی که عبور از آن مستلزم ورود پول قویتر و تداوم تقاضا در کل بازار، بهویژه در نمادهای بزرگ و تأثیرگذار است.
در عین حال، حفظ بخش عمده ای از رشد روزانه و بسته شدن شاخص در محدوده های مثبت، بیانگر آن است که فضای عمومی معاملات همچنان حکایت از استراتژی محتاطانه سهامداران دارد و برداشت بیشتر پول از سوی معامله گران بازار، رفتاری محتاطانه تلقی می شود. رفتار شاخص کل در معاملات دیروز که با خروج پول واقعی گره خورده بود، نشان می دهد بورس تهران پس از رشد اخیر وارد فاز تعدیل احساسات شده و معامله گران در حال ارزیابی مجدد شرایط برای ادامه مسیر هستند. گفتگوی «دنیای اکونومیست» با کارشناسان بازار سرمایه نشان می دهد که ادامه این وضعیت می تواند زمینه را برای محدود شدن نوسانات و بازگشت شاخص ها فراهم کند. از سوی دیگر، در صورت تقویت محرک های بنیادی و ثبات متغیرهای تأثیرگذار، باز هم امکان بازپس گیری سطوح بالاتر و عبور مجدد از مقاومت های پیش رو برای بازار سهام وجود دارد.
شاخص همگن نیز 0.41 درصد افزایش یافت اما مانند شاخص کل پس از ثبت سقف روزانه با افزایش فشار عرضه مواجه شد و بخشی از رشد اولیه خود را از دست داد. شاخص کل فرابورس نیز عملکرد مثبتی را نشان داد و با رشد 0.54 درصدی در سطوح بالاتری نسبت به روز گذشته قرار گرفت. بررسی جریان ورود و خروج پول نشان می دهد که در معاملات دیروز 329 میلیارد تومان پول واقعی از بورس خارج شده است. اتفاقی که حکایت از احتیاط معامله گران و غلبه رویکرد محافظه کارانه در سطوح بالاتر قیمت دارد.
اما در جریان معاملات دیروز، بازارهای موازی از سقف های قبلی خود عقب نشینی کردند. با این حال، سالن شیشه ای نظاره گر رشد جمعی شاخص ها بود. در این روز ارزش معاملات خرد بورسی به حدود 22 همات رسید که بالاترین ارزش معاملات خرد بورسی از 20 تیرماه امسال است. کارشناسان درباره جهش ناگهانی ارزش معاملات خرد می گویند: افزایش عرضه در بورس و نمادهای مختلف علاوه بر اینکه منجر به عقب نشینی شاخص کل از سقف روزانه شد، زمینه را برای افزایش ناگهانی ارزش معاملات نیز فراهم کرد.
احمد اشتیاقی، کارشناس بازارهای مالی در این خصوص گفت: فراز و نشیب ورود پول به بورس تهران حاکی از تغییر انتظارات فعالان بازار است. افزایش ارزش معاملات در روزهای اخیر نیز نشان می دهد که جریان پولی جدیدی در حال شکل گیری است. روندی که به نظر می رسد ریشه ای فراتر از نوسانات کوتاه مدت دارد.
بیشتر بخوانید: حمله حسین راغفر به بورس; از محل فعالیت چند ده کلاهبردار تا کازینو
به گفته این کارشناس، مهمترین عامل این تغییر فضا را می توان در تحولات اخیر سیاست ارزی جستجو کرد. تصمیم سیاستگذار برای انتقال دلارهای صادراتی به تالار دوم که پیش از این محدود بود، حالا نشانه هایی از اجرای گسترده دارد. گزارش های غیررسمی واردکنندگان نیز تایید می کند که تخصیص ارز با نرخ های قبلی عملا متوقف شده و عرضه ارز به تالار دوم هدایت شده است. این در واقع مسیر قیمت گذاری ارز صادراتی را تغییر می دهد.
وی در ادامه افزود: در شرایط فعلی نرخ های توافقی در سالن دوم در محدوده نزدیک به 100 هزار تومان در نوسان است. تفاوت مهم این سازوکار با تجربه نیم دلاری، امکان تعدیل تدریجی نرخ ارز با فاصله معقول از بازار آزاد است. در صورت تحقق چنین رویکردی، رشد مستمر درآمد و سودآوری شرکت های صادرات محور به سناریویی قابل اعتماد تبدیل خواهد شد. به نظر می رسد این امر جذابیت بازار سهام را به عنوان یک متغیر اساسی افزایش دهد. واکنش مثبت بازار در روزهای اخیر را نیز می توان پیش بینی این انتظارات دانست. در صورت اعلام و تایید رسمی جزییات این سیاست می توان مسیر صعودی بازار را ادامه داد. در این چارچوب رسیدن شاخص کل به محدوده 3.9 میلیون واحدی در گام نخست دور از انتظار نیست و با نزدیک شدن به فصل مجامع و پایان سال مالی، امکان تداوم رشد تدریجی بازار تا ماه های ابتدایی تابستان قابل تصور است.
احمد اشتیاقی با بیان اینکه رشد نرخ دلار و صعود آن به محدوده 130 هزار تومان تاثیر بسزایی بر رفتار فعالان بازار ملک گذاشته است، گفت: در چنین شرایطی کاهش تمایل به فروش به یک واکنش طبیعی تبدیل می شود. فروشندگان با تکیه بر انتظارات تورمی و چشم انداز افزایش قیمت ها ترجیح می دهند دارایی های خود را حفظ کنند. این کاهش عرضه به تنهایی می تواند مسیر رشد قیمت ها را هموار کند.
به گفته این کارشناس، در عین حال رشد قیمت ها در بازارهای موازی به ویژه ارز و طلا جو روانی خاصی را در کل بازارهای مالی ایجاد کرده است. این فضا نه تنها از شدت عرضه می کاهد، بلکه منجر به تقویت سمت تقاضا نیز می شود. زیرا خریداران با تصور ادامه روند صعودی با اطمینان بیشتری وارد بازار می شوند.
احمد اشتیاقی افزود: این معادله در بازار سرمایه نیز به وضوح دیده می شود. کاهش فشار فروش در کنار افزایش تقاضای سرمایه گذاران، شرایطی را فراهم کرده است که روند صعودی شاخص ها با اصطکاک کمتری ادامه یابد. در مجموع همسویی انتظارات تورمی، رشد بازارهای موازی و کاهش عرضه مجموعه ای از عوامل حمایتی بورس تهران را تشکیل داده است که می تواند منجر به ادامه روند صعودی بورس شود.
منبع: دنیای اقتصاد
