به گزارش خبرگزاری به گزارش میهن تجارت، ترس از جا ماندن در عصر امروز دیگر تنها یک احساس فردی نیست و به یک پدیده جمعی تبدیل شده است. فضای مجازی جریان اطلاعات را با سرعتی بی سابقه به حرکت درآورده و کاربران را در معرض تجربیات بی پایانی قرار داده است و این شرایط اضطراب جدیدی را ایجاد کرده که ریشه در فرهنگ دیجیتال دارد.
شرکتهای فناوری با طراحی پلتفرمهایی که مبتنی بر اقتصاد توجه است، کاربران را درگیر رقابتی نامرئی کردهاند و هر لحظه آنلاین نبودن یک فرد به معنای از دست دادن بخشی از این رقابت تلقی میشود و این فشار، ترس از کنار گذاشته شدن را به ابزاری قدرتمند برای آنلاین نگهداشتن افراد تبدیل کرده است.
در گذشته موفقیت بیشتر بر اساس دستاوردهای واقعی سنجیده می شد، اما امروزه تعداد لایک، بازدید و فالوور به معیار جدیدی تبدیل شده است، این تغییر ذهن را به مقایسه های بی پایان می کشاند و انسان احساس می کند که اگر در این زمینه حضور نداشته باشد، از جریان اصلی زندگی عقب می ماند.
FOMO نه تنها بر رفتار، بلکه بر هویت فردی نیز تأثیر می گذارد و بسیاری از کاربران برای جلوگیری از عقب ماندن، تصویر متفاوتی از خود در فضای مجازی ایجاد می کنند که گاهی هیچ شباهتی به واقعیت ندارد و این فاصله بین خود واقعی و خود دیجیتال می تواند بحران هویت ایجاد کند.
ترس از جا ماندن در فضای مجازی تنها به تجربه فردی محدود نمی شود، بلکه به یک روند جمعی تبدیل شده است که سبک زندگی را تغییر می دهد. بسیاری از افراد برای عقب نماندن از موج اطلاع رسانی، با حضور مستمر در شبکه های اجتماعی موافقت می کنند که کیفیت تجربیات واقعی را کاهش می دهد و ذهن را درگیر رقابتی بی پایان می کند.
ترس از جا ماندن یکی از پدیده های روانی رایج در عصر شبکه های اجتماعی است / پیامدهای روانی FOMO
ریحانه صادقی، روانشناس و مشاور خانواده و عضو سازمان روانشناسی کشوربه گزارش میهن تجارت با بیان اینکه ترس از دست دادن (FOMO) یکی از پدیده های روانشناختی رایج در عصر شبکه های اجتماعی است، گفت: این احساس زمانی شکل می گیرد که فرد تصور کند دیگران در حال تجربه فرصت ها، روابط یا لحظات مهمی هستند که از آن محروم است و در نتیجه فرد دچار اضطراب، بی قراری و حتی احساس ناتوانی می شود.
وی با بیان اینکه ریشه این ترس را می توان در نیاز اساسی انسان به تعلق اجتماعی و مقایسه با دیگران جستجو کرد، می افزاید: شبکه های اجتماعی با نمایش لحظات خوش و موفقیت های دیگران این مقایسه را تشدید می کنند و به جای تمرکز بر زندگی واقعی خود مدام درگیر این می شود که آیا چیزی را از دست داده یا نه.
یک روانشناس و مشاور خانواده و یکی از اعضای سازمان روانشناسی کشور با بیان اینکه پیامدهای روانی FOMO گسترده است، می گوید: از جمله این پیامدها می توان به افزایش اضطراب و کاهش رضایت از زندگی از اختلالات خواب و تمرکز اشاره کرد و بسیاری از افراد برای کاهش این اضطراب به استفاده بیش از حد از شبکه های اجتماعی روی می آورند، اما این رفتار باعث ایجاد چرخه بیشتر در آنها می شود.
ترس از جا ماندن؛ بازتابی از دنیای پرشتاب و رقابتی امروز / برخورد با FOMO با تمرکز حواس و تمرکز بر لحظه حال
صادقی با بیان اینکه ترس از جا ماندن تنها به حوزه تفریح و روابط اجتماعی محدود نمی شود، ادامه می دهد: در محیط های کاری و تحصیلی ممکن است افراد احساس کنند فرصت های شغلی یا تحصیلی مهمی را از دست داده اند و این نگرانی می تواند منجر به تصمیم گیری های عجولانه، تغییر مسیر ناگهانی و یا حتی فرسودگی روحی شود.
وی با بیان اینکه برای مقابله با FOMO بر تمرکز حواس و تمرکز بر لحظه حال تاکید می شود، می گوید: تمرین هایی مانند محدود کردن زمان استفاده از شبکه های اجتماعی، نوشتن تجربیات مثبت روزانه یا صحبت با دوستان صمیمی می تواند به کاهش این احساس کمک کند، همچنین تعریف مجدد موفقیت بر اساس ارزش های شخصی و عدم مقایسه با دیگران نقش مهمی ایفا می کند.
روانشناس و مشاور خانواده و یکی از اعضای سازمان روانشناسی کشور بر لزوم آگاهی مردم از این پدیده و آگاهی از پیامدها و راهکارهای مقابله با آن تاکید می کند. ترس از جا ماندن بازتابی از دنیای پرشتاب و رقابتی امروز است، اما اگر انسان بتواند با آگاهی و خودشناسی مرزهای سالمی بین خود و فضای مجازی ایجاد کند، این ترس به فرصتی برای رشد تبدیل می شود و به جای پیروی بی پایان دیگران، می تواند با آرامش و رضایت مسیر خود را طی کند و این مسیر ارزش واقعی زندگی را نشان می دهد.
الگوریتم های هوشمند، اما بی رحمانه شبکه های اجتماعی / اضطراب، بی قراری و کاهش رضایت از زندگی؛ عواقب FOMO
فاطمه خدادادی، روانشناس بالینی وی با بیان اینکه در عصر امروز شبکه های اجتماعی و فضای مجازی به بخشی جدایی ناپذیر از زندگی روزمره تبدیل شده است، به خبرنگار به گزارش میهن تجارت گفت: کاربران هر روز با سیل تصاویر، اخبار و روایت های زندگی دیگران مواجه می شوند و این جریان بی پایان پدیده ای روانی به نام FOMO را به وجود آورده است که انسان را متقاعد می کند که همیشه چیزی را از دست داده است.
وی با بیان اینکه الگوریتم های شبکه های اجتماعی با هدف نگه داشتن کاربر در بستر، محتوایی را برجسته می کند که بیشترین واکنش را برانگیزد، می افزاید: این انتخاب هوشمندانه، اما بی رحمانه، کاربر را دائماً با لحظات خاص و موفقیت های دیگران مواجه می کند و در نتیجه ذهن او به این باور می رسد که دیگران زندگی بهتر و رنگارنگ تری را تجربه می کنند.
این روانشناس بالینی با بیان اینکه این مقایسه مداوم فشار روانی شدیدی ایجاد می کند، بیان می کند: فرد احساس می کند فرصت های مهمی را پشت سر گذاشته یا از دست داده است و اضطراب، بی قراری و کاهش رضایت از زندگی پیامدهای مستقیم این ترس است. حتی خواب و تمرکز نیز تحت تأثیر قرار می گیرند زیرا ذهن درگیر سؤالات بی پایان درباره چیزهایی است که از دست داده است.
ترس از جا ماندن نیز رفتارهای روزمره را تغییر می دهد/کاهش اعتماد در سایه رقابت
خدادادی ادامه می دهد: ترس از جا ماندن نیز رفتارهای روزمره را تغییر می دهد و بسیاری از افراد برای جبران این احساس، در رویدادهایی شرکت می کنند که علاقه ای به آن ندارند یا تصمیمات عجولانه می گیرند و خریدهای غیر ضروری، تغییر مسیر شغلی بدون برنامه و حضور بی وقفه در فضای مجازی نمونه ای از این واکنش هاست.
وی با بیان اینکه این پدیده نه تنها به فرد فشار وارد نمی کند، بلکه روابط اجتماعی را نیز تغییر می دهد، می گوید: وقتی افراد دائماً درگیر مقایسه هستند، روابط دوستانه و خانوادگی به رقابتی پنهان تبدیل می شود، صمیمیت جایگاه خود را نشان می دهد و اعتماد در سایه رقابت کم رنگ می شود.
این روانشناس بالینی با بیان اینکه با وجود این فشارها راههایی برای مقابله وجود دارد، میافزاید: محدود کردن زمان استفاده از شبکههای اجتماعی، خاموش کردن نوتیفیکیشنها، تمرکز بر تجربیات واقعی و بازتعریف موفقیت بر اساس ارزشهای شخصی میتواند چرخه اضطراب را بشکند و اگر فردی بتواند معیارهای شخصی را برای رضایت و معنا تعریف کند، ترس از رها شدن به فرصتی واقعی برای بازگشت به زندگی تبدیل میشود.
جوانان و نوجوانان بیش از سایر گروه ها در معرض این ترس هستند، زیرا شبکه های اجتماعی برای آنها نه تنها وسیله سرگرمی، بلکه بخشی از هویت اجتماعی است و این وابستگی آسیب پذیری روانی بیشتری ایجاد می کند و آنها را در برابر اضطراب جا ماندن بی دفاع تر می کند.
ترس از جا ماندن به تدریج فرهنگ عمومی را تغییر داده و بسیاری از رویدادها و جشن ها به جای تجربه واقعی به صحنه ای برای ضبط و انتشار در شبکه های اجتماعی تبدیل شده است که از ارزش لحظه های واقعی کاسته و تجربه را جایگزین نمایش کرده است.
از سوی دیگر این ترس منجر به شکل گیری نوعی وابستگی روانی شده است که فرد را به جای تمرکز بر نیازهای واقعی به دنبال تایید و دیده شدن در فضای مجازی و در نتیجه دوری از معنا و آرامش زندگی روزمره می کند که تنها با بازگشت به ارزش های شخصی و تجربیات واقعی جبران می شود.
مقابله با FOMO نیازمند رویکرد جمعی است و آموزش رسانه ای، افزایش سواد دیجیتال و ایجاد گفتگوهای صادقانه در مورد فشارهای فضای مجازی می تواند به کاهش این اضطراب کمک کند و مردم باید بیاموزند که ارزش زندگی در تجربیات واقعی نهفته است.
اگرچه ترس از جا ماندن محصول عصر دیجیتال است، اما می تواند به فرصتی برای بازنگری در سبک زندگی تبدیل شود و بازگشت به معنا، تمرکز بر روابط انسانی و تعریف مجدد موفقیت بر اساس معیارهای شخصی راهی برای فرار از این اضطراب است. زمانی که مردم یاد بگیرند که بودن در لحظه ارزشمندتر از رقابت بی پایان در فضای سایبری است، آینده سالم تری شکل خواهد گرفت.
منبع : به گزارش میهن تجارت
