به گزارش ایسنا، شورای امنیت سازمان ملل متحد برای بررسی نحوه اجرای قطعنامه 2231 مصوب 29 تیرماه 1394 نشستی را در دستور کار «عدم اشاعه» برگزار کرد. قطعنامه ای که برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) در مورد برنامه هسته ای ایران را تایید کرد.
این نشست به درخواست دانمارک، فرانسه، یونان، جمهوری کره، اسلوونی، انگلیس و آمریکا برگزار شد و پاناما نیز از این درخواست حمایت کرد.
جلسه امروز اولین جلسه شورای امنیت در خصوص قطعنامه 2231 است که پس از فعال سازی مکانیسم ماشه توسط ترویکای اروپایی (سه کشور اروپایی عضو برجام یعنی فرانسه، آلمان و انگلیس) برگزار شد. این کشورها مدعی هستند که با فعال کردن این سازوکار، تحریمهای سازمان ملل علیه ایران که بر اساس برجام تعلیق شده بود، بازگردانده شده است.
از سوی دیگر، چین و روسیه این اقدام را از نظر قانونی فاقد اعتبار می دانند و تاکید می کنند که تمامی تحریم ها در 18 اکتبر و همزمان با پایان رسمی برجام و قطعنامه 2231 برای همیشه لغو شد. پکن، مسکو و تهران تاکید می کنند که شورای امنیت در آن تاریخ به بررسی پرونده هسته ای ایران پایان داد و موضوع «عدم اشاعه» از دستور کار شورای امنیت خارج شد.
نماینده روسیه در شورای امنیت در این نشست وی گفت: برخی کشورها تلاش می کنند شورای امنیت را وادار کنند که رویه های آن را به شدت زیر پا بگذارد، همکاران غربی ما تلاش می کنند جلسه امروز را به عنوان یک نشست عادی با موضوع «عدم ارجاع»، بررسی اجرای تحریم های قطعنامه 2231 و گزارش دبیرکل سازمان ملل متحد قرار دهند. روسیه کاملاً با چنین رویکردی مخالف است. 18 سال 2025، یعنی در دهمین سالگرد تصویب برجام.
نماینده روسیه تلاش برای بازگرداندن تحریم ها علیه ایران را بی اساس و قانونی دانست و گفت: در آن روز شورای امنیت بررسی برنامه هسته ای ایران را متوقف کرد و موضوع عدم اشاعه از دستور کار شورای امنیت خارج شد. این تصمیم که بر اساس قرارداد بوده در متن 2231 آمده است.
وی برگزاری این نشست را تلاش آشکار تروئیکای اروپایی برای از سرگیری «تحریمهای ضد ایرانی» و سازوکار ماشه دانست و گفت: آنها به تعمیق اختلافات سیاسی و رویهای در شورای امنیت دامن میزنند.
نماینده روسیه همچنین از ناتوانی اسلوونی که ریاست دوره ای شورای امنیت را بر عهده دارد، انتقاد کرد و گفت: این کشور در انجام وظایف خود و جلوگیری از برگزاری این نشست غیرمنطقی کوتاهی کرده است.
نماینده چین وی در سخنان خود به خلأهای قانونی و رویه ای در اقدام کشورهای غربی در برگزاری این نشست اشاره کرد و یادآور شد: شورای امنیت هنوز درباره اقتدار اروپا برای فعال سازی مکانیسم ماشه به توافق نرسیده است.
قطعنامه 2231 در 18 اکتبر منقضی شد، اما برخی کشورها با پافشاری بر ادعای خود، وحدت را تضعیف و اختلافات را در بین اعضای شورای امنیت سازمان ملل متحد تقویت می کنند. اقدامی که حل و فصل سیاسی پرونده هسته ای ایران را دشوارتر خواهد کرد.
نماینده بریتانیا اما وی مدعی شد که این کشور به همراه فرانسه و آلمان «بر اساس قطعنامه ۲۲۳۱» مکانیسم ماشه را فعال کرده و ایران را به نقض تعهدات خود در برجام متهم کرده است!
وی در ادامه گفت: مکانیسم ماشه در 18 اکتبر 2025 به طور کامل فعال شد، بنابراین قطعنامه 2231 همچنان معتبر است و عدم اشاعه نیز در دستور کار شورای امنیت قرار دارد.
این دیپلمات انگلیسی در ادامه مدعی شد 6 قطعنامه شورای امنیت و سازمان ملل پس از فعال شدن مکانیسم ماشه مجددا فعال شده است و ایران و تمامی اعضای سازمان ملل باید از آنها پیروی کنند.
نماینده فرانسه وی همچنین با تکرار ادعاهای خود مبنی بر قانونی بودن فعال سازی مکانیسم ماشه، بار دیگر مدعی شد که ایران چندین بار تعهدات خود را در برجام نقض کرده است!
«رزماری دی کارلو» معاون دبیرکل سازمان ملل متحد در امور سیاسی و ایجاد صلح وی بخشهایی از گزارش دبیرکل سازمان ملل متحد درباره برنامه هستهای ایران و قطعنامه 2231 را قرائت و بر ضرورت یافتن راهحل مذاکرهمحور برای تضمین صلحآمیز بودن برنامه هستهای ایران تاکید کرد.
نماینده آمریکا وی در شورای امنیت ضمن طرح ادعاهای ضدایرانی درباره برنامه هستهای ایران، مدعی شد که به جز بندهای 7، 88 و 16 تا 22، مابقی مفاد قطعنامه 2231 همچنان معتبر است و بر لزوم از سرگیری تحریمهای 1696، 1737، 1732، 1732، 1111، 1739، 1739، 1739، 1739، 1739، 1739 و 1739، 1739، 1739، 1739، 1739، 1739، 1739، 1739، 1739، 1731، 22 و 2231 همچنان معتبر است.
نماینده دانمارک وی در شورای امنیت نسبت به آینده برنامه هسته ای ایران و «وضعیت نامشخص» اورانیوم غنی شده ایران ابراز نگرانی کرد و گفت که «ایران نباید به سلاح هسته ای دست یابد». وی با طرح این ادعا که ایران از سال 2019 تعهدات خود بر اساس برجام را زیر پا گذاشته است، ایران را به گفتگو دعوت کرد و مدعی شد که ترویکا به دنبال راه حلی مسالمت آمیز است!
این در حالی است که ایران بارها آمادگی خود را برای مذاکره با شرایط برابر و عادلانه اعلام کرده است.
نماینده فرانسه وی در ادامه ایران را به نقض تعهدات هسته ای خود متهم کرد و مدعی شد که ایران دسترسی بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی به تاسیسات هسته ای خود را محدود کرده است.
این دیپلمات فرانسوی مدعی شد که ایران سوخت کافی برای ساخت 10 سلاح هسته ای دارد و بخش های کلیدی برنامه هسته ای ایران برای نهادهای نظارتی روشن نیست.
وی همچنین از ایران خواست تا تعهدات حفاظتی خود را اجرا کند.
نماینده فرانسه در شورای امنیت همچنین خواستار ایجاد کمیته ای در راستای اجرای قطعنامه 1737 سازمان ملل و تحریم های آن شد.
نماینده بریتانیا وی با بیان اینکه ایران در 6 ماه گذشته دسترسی بازرسان آژانس به تاسیسات هسته ای آسیب دیده را محدود کرده است، گفت: آژانس بین المللی انرژی اتمی باید از محل اورانیوم غنی شده ایران مطلع باشد.
وی همچنین مدعی شد که انگلیس به راه حل دیپلماتیک در موضوع هسته ای ایران متعهد است و از ایران خواست مستقیماً با آمریکا وارد مذاکره شود.
این دیپلمات انگلیسی در ادامه با اشاره به اینکه مقامات برخی کشورها می گویند تصمیمات شورای امنیت سازمان ملل در خصوص برنامه هسته ای ایران را اجرا نمی کنند، از این موضوع ابراز نگرانی کرد.
نماینده روسیه نماینده اسلوونی در ادامه سخنان خود خطاب به شورای امنیت گفت که این کشور به وظیفه خود به درستی عمل نکرده و با تشکیل این جلسه موافقت کرد.
وی همچنین گزارش «رزماری دی کارلو» معاون دبیرکل سازمان ملل متحد را نشان دهنده موضع و تعصبات دبیرخانه سازمان ملل متحد در قبال پرونده هسته ای ایران دانست و گفت: آنها نشان دادند که در این موضوع مستقل عمل نمی کنند و از کشورهای دیگر دستور می گیرند.
به گفته نماینده روسیه، در سال 2025، کشورهای غربی یک بار برای همیشه نقاب خود را برمی دارند و موضع خود را در قبال موضوع هسته ای ایران به وضوح نشان می دهند.
وی با یادآوری اینکه 5 دور مذاکره غیرمستقیم انجام شده و طرفین بر سر دور ششم مذاکرات به توافق رسیده اند، گفت: تنها 2 روز مانده به دور جدید مذاکرات، رژیم صهیونیستی و آمریکا به تاسیسات هسته ای ایران حمله کردند.
این دیپلمات روس تاکید کرد که اقدام نظامی نمی تواند راه حلی برای نگرانی های مربوط به برنامه هسته ای ایران باشد و این حمله به ایران نیست، بلکه حمله به ساختار آژانس بین المللی انرژی اتمی و رویه های آن است.
نماینده روسیه همچنین خاطرنشان کرد که قوانین منع اشاعه هسته ای هیچ محدودیتی در سطح غنی سازی تغییر نداده است.
وی در ادامه با بیان اینکه اروپا جسارت کافی برای موضع گیری مستقل از آمریکا را ندارد، گفت: احیای تحریم ها از نظر قانونی غیرممکن است، زیرا هدف تحریم های قبلی محقق شده و آژانس بین المللی انرژی اتمی نیز به آن اذعان داشته است. بنابراین محدودیت های قبلی دیگر معتبر نیستند و نباید امروز مطرح شوند.
این دیپلمات روس همچنین تاکید کرد که محدودیت دسترسی بازرسان آژانس به بخشی از تاسیسات هسته ای ایران از سوی تهران اعمال نشده، بلکه نتیجه حمله نظامی آمریکا و رژیم صهیونیستی بوده است.
وی همچنین به تمایل ایران برای مذاکره عادلانه و برابر با کشورهای غربی اشاره کرد و از دبیرخانه سازمان ملل متحد، آمریکا و اروپا خواست مسیر خود را تغییر دهند و از توهمات خود خارج شوند.
نماینده پاکستان وی در سازمان ملل با بیان اینکه این کشور هرگز از از سرگیری تحریم ها علیه ایران حمایت نکرده است، گفت: اسلام آباد معتقد است که مسائل مربوط به برنامه هسته ای ایران باید از طریق گفتگو حل شود و از رویارویی پرهیز شود.
وی با بیان اینکه اختلافات بر سر موضوع هسته ای ایران افزایش یافته و حل این مشکل دشوارتر شده است، این امر را ناشی از اقدامات یکجانبه دولت ها با توسل به زور و نقض منشور سازمان ملل متحد دانست.
این دیپلمات پاکستانی با تاکید بر اینکه ارعاب و زور نتیجه مثبتی نخواهد داشت، افزود: تحریم ها به شهروندان عادی آسیب می زند و رشد اقتصادی و ارتباطات منطقه ای را مختل می کند.
نماینده پاکستان تصریح کرد: اگرچه برجام آنطور که باید اجرا نشد، اما همچنان می تواند به عنوان بستر و چارچوب مناسبی برای حل مسئله هسته ای ایران باشد. اما قبل از آن باید روحیه دیپلماسی – که در ماه های گذشته آسیب دیده است – احیا شود.
وی همچنین از آژانس بینالمللی انرژی اتمی خواست که بیطرفانه عمل کند و در تحقیقات خود درباره پایبندی ایران به تعهدات هستهای خود هیچ ملاحظات دیگری نداشته باشد.
نماینده چین وی برجام را محصول مهم دیپلماسی چندجانبه خواند اما گفت: آمریکا با خروج از این توافق و اعمال تحریم های یکجانبه در سال 2018 و همچنین همراهی با حمله رژیم صهیونیستی به ایران در ژوئن 2025، موضوع هسته ای ایران را به یک بحران تبدیل کرد.
این دیپلمات چینی همچنین گفت: تروئیکای اروپایی به تعهدات خود عمل نکرد، تحریم هایی را علیه ایران اعمال کرد و خواستار فعال شدن مکانیسم ماشه بدون استفاده از مکانیسم حل اختلاف در برجام شد.
نماینده چین در شورای امنیت تصریح کرد که وضعیت کنونی به تضعیف مضاعف رژیم منع اشاعه و همچنین صلح منطقه ای منجر خواهد شد.
وی همچنین با تاکید بر اینکه کشورها نباید به چرخه سیاه تحریم، فشار و تشدید تنش برگردند، گفت: آمریکا باید صداقت سیاسی خود را ثابت کند و تضمین کند که دیگر از اقدام نظامی علیه ایران استفاده نخواهد کرد.
نماینده چین در شورای امنیت در ادامه به ضرورت مذاکرات عادلانه اشاره کرد و گفت: هرگونه توافق احتمالی باید حق مشروع ایران را بر اساس معاهده منع اشاعه به رسمیت بشناسد.
وی در ادامه با اشاره تلویحی به آمریکا گفت: کشوری خاص تلاش می کند از موضوع هسته ای ایران برای پیشبرد اهداف ژئوپلیتیکی خود استفاده کند و برنامه هسته ای را به موضوعات دیگر پیوند دهد که کار را بیش از گذشته سخت کرده است.
نماینده چین در پایان با یادآوری اینکه ایران همواره از از سرگیری مذاکرات عادلانه حمایت کرده است، تاکید کرد: کشورها نباید از برجام برای اعمال تنبیهات یکجانبه علیه ایران استفاده کنند.
نماینده آلمان وی در این دیدار خواستار توافق بر سر تعیین رئیس کمیته تحریم های 1737 و از سرگیری تحریم ها علیه ایران شد و هدف از این کار را دستیابی به تعامل سازنده و واقعی عنوان کرد!
وی همچنین از ایران خواست تا به تعهدات خود ذیل معاهده منع گسترش تسلیحات هسته ای پایبند باشد و برای رفع نگرانی ها در مورد برنامه هسته ای خود وارد گفتگو شود.
نماینده آمریکا وی در ادامه اظهارات خود در نشست اضطراری شورای امنیت ضمن اعلام آمادگی برای مذاکره با ایران، تاکید کرد که مهمترین شرط آمریکا برای این مذاکره، توقف هرگونه غنی سازی در داخل ایران است.
