بعدی- رودکی را باید یکی از بزرگترین شاعران تاریخ ایران و جهان دانست. اهمیت او در تاریخ ادبیات ایران به حدی است که بسیاری او را پدر ادبیات فارسی می نامند.
بر اساس گزارش فردا، اگرچه بیشتر آثار رودکی از بین رفته است، اما همچنان از او به عنوان یکی از مهم ترین شاعران تاریخ یاد می شود. رودکی یکی از نویسندگان و نوازندگان مطرح در گذشته است.
از محبوب شدن در دربار سامانی تا کور شدن توسط شاهان
پس از حمله اعراب به ایران، زبان درباری ایران برای چندین قرن به عربی تغییر یافت. در همین دوره بود که تعدادی از شاعران ایرانی به زبان فارسی شعر سرودند. پیش از رودکی نیز افرادی چون محمد وصیف، محمد سگزی، بسام کرد و… به زبان دری شعر سروده بودند. اما رودکی اولین شاعر ایرانی بود که به صورت سیستماتیک به این موضوع پرداخت. او اولین شاعر ایرانی بود که دیوان شعر داشت و به همین دلیل بسیاری او را پدر شعر فارسی می نامند.
رودی در روستای باتاج در تاجیکستان کنونی به دنیا آمد. خیلی زود به معالجه سامانیان رفت و مهمترین شاعر درباری دوره سامانیان شد. به همین دلیل روزهایش با گذشت و آشتی سپری شد. او با وجود اینکه شاعری چاپلوس نبود، مورد لطف پادشاهان سامانی بود و از این رو از وضعیت مالی و اجتماعی خوبی برخوردار بود.
رودکی از شاعران پرکار زمان خود بود. او بیش از یک میلیون بیت شعر سروده بود، اما تعداد کمی از آنها به دست ما رسیده است. علاوه بر این رودکی از نوازندگان و نوازندگان چنگ به نام دوران سامانی بود. چنگ رودکی در میان پادشاهان و مردم دوره سامانی شهرت زیادی داشته است.
رودکی در کنار همه اینها به عنوان مترجم چیره دست نیز شناخته می شود. او اولین کسی بود که کلیله و دمنه را به فارسی و به صورت موزون ترجمه کرد. متأسفانه ابیات بسیار کمی از ترجمه رودکی باقی مانده است. اما به دلیل همین تعداد کم، می توان حدس زد که ترجمه کلیله و دمنه رودکی اثری درخشان و مهم بوده است. سندبادنامه نیز علاوه بر کلیله و دمنه توسط قلم رودکی ترجمه شد و این ترجمه نیز به سرنوشت کلیلا و دمنه دچار شد.
رودکی را پایه گذار رباعی در ادبیات فارسی می دانند. بیشتر اشعار او از رباعیات، غزل و قصیده تشکیل شده بود. شعر رودکی از نظر ادبی ساده، آموزنده و در عین حال غنی است. او را باید برای دیگر شاعران بزرگ ایران پیشرو دانست. نمی توان انکار کرد که همه شاعران ایرانی بعد از رودکی نگاهی جزئی به او و اشعارش داشته اند.
برخی از بخشهای زندگی رودکی هنوز در هالهای از بلاتکلیفی است. بسیاری معتقدند که او از کودکی نابینا بوده است. از طرفی خیلی ها بر این عقیده اند که رودکی در سال های آخر عمرش به دلیل عصبانیت دربار نابینا شد. در دهه 1940 صدرالدین عینی به همراه تعدادی از باستان شناسان روسی مقبره رودکی را کاوش کردند. عینی و همراهانش فاش کردند که رودکی قبل از مرگ شکنجه و نابینا شده بود.
