رئوف پیشدار در این اطلاعیه نوشت: دو سرباز ارشد دولت سابق افغانستان چند روز پیش و چهار ماه پیش در تهران ترور شدند، یک سرباز افغان دیگر از نزدیکان اسماعیل خان والی سابق هرات در مشهد ترور شد. در اولین واکنش انگشت اتهام به سمت طالبان و گروه های تروریستی فعال در منطقه مانند داعش شاخه خراسان نشانه رفته است.
ترورهای تهران و مشهد یک رویداد بسیار جدی و نگران کننده در حوزه های امنیتی از جمله امنیت داخلی و خارجی ایران است.
با توجه به شرایط پیچیده و متغیر منطقه، تعیین دقیق عوامل و دستان پشت صحنه این حادثه بدون تحقیق جامع و دقیق دشوار است. اما می توان به برخی از احتمالات و سناریوهای احتمالی اشاره کرد:
اختلافات سیاسی و قومی: افغانستان کشوری با تنوع قومی و سیاسی زیاد است و اختلافات داخلی می تواند منجر به خشونت و ترور شود. این ترورها ممکن است ناشی از اختلافات سیاسی و جنگ قدرت بین گروه های مختلف افغانستان باشد.
گروه های تروریستی: حضور و فعالیت گروه های تروریستی مانند داعش و طالبان در منطقه همواره تهدیدی جدی برای امنیت و ثبات بوده است. این گروه ها ممکن است با هدف ایجاد ناامنی و بی ثباتی دست به این ترورها زده باشند.
دولت های خارجی: برخی از دولت های خارجی ممکن است با اهداف خود در امور داخلی افغانستان مداخله کنند و از طریق حمایت از گروه های خاص یا انجام عملیات های تروریستی به دنبال تضعیف دولت یا ایجاد بی ثباتی باشند.
انتقام شخصی: در این ترورها احتمال انگیزه و انتقام شخصی وجود دارد. دشمنی های شخصی و اختلافات مالی یا خانوادگی می تواند منجر به خشونت و وحشت شود.
برای بررسی دقیق تر این حادثه به سوابق قربانیان و ارتباطات آنها، نتایج تحقیقات دقیق و همه جانبه نهادهای امنیتی، توجه به اظهارات و ادعاهای گروه های مختلف و تحلیل شرایط سیاسی و امنیتی منطقه نیاز داریم، اما شواهد تا کنون به نفع سازش های سیاسی است.
گروه ها و جریان های افغان مانند محمد محقق، رئیس کمیته سیاسی شورای مقاومت ملی برای نجات، عبدالرشید دوستم، رهبر جنبش اسلامی افغانستان و عطامحمد نور، رهبر یکی از شاخه های جنبش اسلامی افغانستان، کشته شدن دو سرباز سابق افغان در تهران را به عنوان «تروریست» «تروریست» کرده اند. طالبان در مورد این رویداد چیزی نگفته اند، اما در گذشته هرگونه فعالیت امنیتی و نظامی در خارج از مرز افغانستان را رد کرده اند.
در عین حال، با توجه به نزدیک بودن روابط بین حکومت طالبان و ایران، این سوال مطرح می شود که آیا طالبان می خواهند برای ترور یک سرباز سابق در تهران خطر مختل کردن روابط خود با ایران را به خطر بیندازند؟
پس از سقوط رژیم قبلی افغانستان، هزاران نفر از نیروهای نظامی و امنیتی سابق آنها به ایران آمدند. محمد محقق، رئیس کمیته سیاسی گروهی به نام «شورای مقاومت ملی برای نجات افغانستان» که چندی پیش به ایران سفر کرده بود، در صفحه فیسبوک خود نوشت که شماری از سیاستمداران برجسته افغانستان با مقامات ایرانی به تفاهم رسیده اند که «حداقل هشت گروه» از مردم نباید از ایران اخراج شوند. در میان آنها شخصیت های سیاسی دولتی، رهبران احزاب، مقامات عالی رتبه نیروهای امنیتی و دفاعی و همچنین افسران و سربازان سابق وزارت امور داخله و امنیت ملی، از جمله کسانی که اسناد نظامی شان مفقود است، دیده می شود. پلیس محلی و قیام های مردمی نیز در این لیست قرار داشتند.
پس از سقوط حکومت اشرف غنی، هزاران افغان از جمله نیروهای نظامی و امنیتی به ایران پناهنده شدند. در ایران مخالفت های عمومی با باز بودن مرزها و هجوم افغان ها وجود داشت، زیرا نه تنها هزینه های هنگفتی بر ایران تحمیل کرده، بلکه هویت ملی و مذهبی را نیز تهدید می کند.
در طول جنگ 12 روزه اسرائیل با ایران، گمان می رفت که برخی از افغان های دارای سوابق امنیتی، اطلاعاتی و نظامی با اسرائیل در حمله به مراکز نظامی ایران همکاری داشته باشند. مثلاً این اتهام از سوی سردار مرتضی طلایی، رئیس سابق پلیس تهران بزرگ مطرح شد و خبرگزاری تسنیم نیز در تاریخ 21 مرداد 1404 به نقل از سخنگوی فرجا چنین ادعایی را مطرح کرد.
پیش از طلایی، اسکندر مومنی وزیر کشور نیز در یک مصاحبه تلویزیونی به صراحت گفته بود که در سه سال گذشته برخی از اتباع با اهداف خرابکارانه وارد ایران شده اند.
ذکر این نکته حائز اهمیت است که در دوران اشغال این کشور توسط ناتو و سرویس های امنیتی ایالات متحده آمریکا و انگلیس، نیروهای امنیتی افغانستان سال ها آموزش دیده و خدمت کرده اند. از طرفی ایران همیشه برای آنها یک هدف امنیتی بوده است. بنابراین باید بیشتر مراقب باشیم که ایران به پناهگاه تروریست ها تبدیل نشود.
