اقتصاد فردا – محمد یاسر طیبنیاد در پنل تخصصی «سیاست گذاری و نظام حاکمیتی در توسعه پایدار و متوازن صنعت آهن و فولاد ایران» در متالکس اظهار داشت: آنچه امروز در صنعت فولاد به عنوان یک معضل و چالش با آن مواجه هستیم در سایر صنایع است. . حاکم نیز هست
وی با بیان اینکه امروز صنعت فولاد به نقطه قوت صنعت کشور تبدیل شده است، تصریح کرد: اگر صنعت فولاد به شکل فعلی وجود نداشت و مجموعه هایی مانند فولاد مبارکه نداشتیم، کمر صنعت کشور خم شده و شکسته می شد. وی به دلیل تحریم ها در دهه اخیر ادامه داد: امروز همه کشورهای توسعه یافته صنعت فولاد را علیرغم تغییرات ایجاد شده در ساختار صنعت کشور حفظ کردند. همچنین کشورهای در حال توسعه نیز قبل از هر چیز در این صنعت سرمایه گذاری کردند و ساختار آن را به درستی تنظیم کردند و همواره از آن حمایت کردند.
امروزه جایگاه صنعت فولاد ایران در عرصه بین المللی مستحکم است
مدیرعامل شرکت فولاد مبارکه با بیان اینکه امروز جایگاه صنعت فولاد ایران در عرصه بین المللی مستحکم است، تصریح کرد: رتبه 10 بین المللی را داریم و رشد این صنعت نسبت به سایر صنایع 2.5 برابر است که البته رشد در 2 صنعت اخیر بوده است. سالها صنعت فولاد نسبت به سالهای گذشته وضعیت خوبی نداشت، اما رشد زنجیره فولاد بالای 10 درصد بوده است.
وی بیان کرد: صنعت فولاد به طور مستقیم 4.5 درصد از تولید ناخالص داخلی کشور را به خود اختصاص داده و تأثیر بیشتری بر بخش زیرساخت دارد. فولاد خوزستان و فولاد مبارکه از چهار دهه پیش برای حمایت از این صنعت شکل گرفتند و صنایع دیگری راه اندازی شدند. باعث شد امروز در این صنعت به بیش از 90 درصد خودکفایی برسیم و این خودکفایی به سایر صنایع هم سرایت کرده است.
طیب نیا با بیان اینکه صنعت فولاد یک صنعت مادر است و کارخانه ای مانند فولاد مبارکه 2 هزار شرکت بالادستی دارد، ادامه داد: صنعت فولاد باید در کشورهایی مانند چین و آمریکا و حتی عراق همسایه ما که یک شرکت بزرگ فولادی دارد حفظ شود. خیر، به محض اینکه مشکلی در زنجیره فولاد ایجاد شود، دولت ها هوشمندانه و سریع وارد عمل می شوند و این در حالی است که ما این شرایط را در کشور نداریم و در صورت بروز بحران، تعدادی خواهیم داشت. تعطیلی و 6 ماه ضرر برای شرکت ها.
سال گذشته میزان استفاده از فولاد در کشور کمتر از ۷۰ درصد دریافتی
وی گفت: کشور تاکنون ظرفیت تولید 55 میلیون تن فولاد را ایجاد کرده است و این در حالی است که در سال 1402 میزان بهره برداری به کمتر از 70 درصد رسیده و به حدود 65 درصد رسیده است و اینها قدرت رقابت ما را افزایش می دهد. با کشورهای همسایه که به زودی 15 میلیون تن تولید خواهد شد و در چند سال آینده به تولید 40 میلیون تن خواهد رسید. این در حالی است که برنامه صادراتی ما برای این کشورها حدود 20 میلیون تن است.
مدیرعامل شرکت فولاد مبارکه با بیان اینکه سال گذشته 20 میلیون تن مجوز جدید تولید فولاد در کشور صادر شد، افزود: میزان مجوزهای صادر شده برای تولید فولاد در کشور به 145 میلیون تن رسیده است! صنعتی که نقطه قوت اقتصاد و صنعت ما است در حال فروپاشی است و خود ما استاد تبدیل نقاط قوت به چالش و بحران هستیم.
وی با بیان اینکه صنعت فولاد یک صنعت اشتغال زا است، گفت: تنها فولاد مبارکه برای 390 هزار نفر به صورت مستقیم و غیرمستقیم شغل ایجاد کرده است و در مجموع می توان گفت کل صنعت فولاد یک میلیون و 200 هزار شغل ایجاد کرده است و ما نباید این کار را انجام دهیم. اجازه می دهد این صنعت با چالش ها روبرو شود. برای مواجه شدن با
عدم تعادل در زنجیره صنعت، از انرژی گرفته تا تامین مواد اولیه، یکی از چالش های اصلی صنعت فولاد است.
وی با اشاره به اینکه عدم تعادل در زنجیره صنعت از انرژی گرفته تا تامین مواد اولیه یکی از چالش های اصلی صنعت فولاد است، افزود: تا چند سال پیش مشکل تامین مواد اولیه و حمل و نقل را داشتیم. و امروز مشکل برق، کمبود آب و مواد اولیه داریم. و… این صنعت را تحت تاثیر قرار داده است.
وی با اشاره به صادرات 10 میلیون سنگ آهن از کشور و صادرات 8 میلیارد دلاری زنجیره فولاد، افزود: این میزان صادرات مواد اولیه افتخاری نیست، در برخی از قسمت های زنجیره مشکل را حل کرده ایم اما نمی توانیم. از 20 میلیون تن ظرفیت ایجاد شده استفاده کنیم و تولید اولیه را برای این ظرفیت صادر کنیم که چالشی جدی است.
طیب نیا با بیان اینکه عقب ماندگی در حوزه اکتشاف و بهره برداری از معادن چالشی جدی است، افزود: پراکندگی در زنجیره چالش دیگری است که باید بررسی شود.
وی با بیان اینکه در افق تولید فولاد در کشور به 70 میلیون تن خواهیم رسید، ابراز داشت: اگر ظرفیت های سایر بخش های زنجیره را داشته باشیم تنها در قسمت کنسانتره در زنجیره فولاد با چالش جدی مواجه خواهیم شد.
مدیرعامل فولاد مبارکه تصریح کرد: در حوزه ذخایر آنچه تاکنون کشف شده است با روند فعلی پیش بینی می شود شرایط خوبی نداشته باشیم مگر اینکه دولت در رویکردهای خود تجدید نظر کند که این یکی از بایدهاست.
با توجه به شرایط فعلی می توانیم صنعت فولاد را 13 سال حفظ کنیم
وی با بیان اینکه با توجه به شرایط فعلی می توانیم صنعت فولاد را 13 سال حفظ کنیم و در بهترین حالت اگر از همه ظرفیت ها استفاده کنیم و اکتشافات جدید انجام شود، این صنعت 23 تا 24 سال قابل حفظ است، افزود. این در حالی است که با روند صحیح می توان بیش از یک قرن از این صنعت بهره مند شد و باید خودمان مواد اولیه را وارد کنیم.
طیب نیا در ادامه با بیان اینکه گسترش هزینه های حمل و نقل در کشور بسیار کمرشکن است، تصریح کرد: چین سنگ آهن را از برزیل و استرالیا به ازای هر تن 5 دلار وارد می کند در حالی که ما در کشور این محصول را از 10 تا 13 دلار خریداری می کنیم. . و 23 دلار برای ارسال از خراسان پرداخت می کنیم. ما هم از نظر توزیع و هم از نظر مقیاس تولید قادر به رقابت با رقبای بین المللی خود نیستیم.
وی با اشاره به اینکه بیش از 200 شرکت برای تولید فعلی داریم که بیش از 75 شرکت زیر 500 هزار تن هستند و قابل رقابت نیستند، ادامه داد: باید توجه داشت که دولت همچنان می تواند تصمیم گیری کند و بر ساختار سازمان تاثیر بگذارد. صنعت فولاد کشور بخشهایی از زنجیره همچنان در دست دولت یا شرکتهای وابسته به دولت است، دولت همچنان در برخی شرکتهای فولادی سهام دارد و میتواند در اصلاح ساختار زنجیره کمک کند.
مدیرعامل فولاد مبارکه تاکید کرد: باید کاری کنیم که همه پیروز شویم و برای این کار باید نگاه ملی داشته باشیم و از نگاه بخشی، استانی و منطقه ای پرهیز کنیم و منافع عادلانه و منطقی را برای همه فعالان صنعت ببینیم. اینکه می گویند همه صنایع باید در کنار معدن یا آب باشد، درست نیست.
وی افزود: قیمت حمل و نقل در کشور ما بسیار تعیین کننده است، حتی در محل ذوب فولاد و آهن مبارکه نیز به این موضوع توجه شده است.
لزوم ادغام شرکت های کوچک و بزرگ فولاد و معدن
طیب نیا ادغام شرکت های کوچک و بزرگ معدنی را یکی از راهکارهای مهم حفظ صنعت فولاد در کشور و رقابت پذیری در بازارهای جهانی دانست و گفت: امروز شرکت های 50 میلیون و 70 میلیون تنی تشکیل شده و در حال رقابت هستند. باید شرکت های بزرگ چند ده میلیون تنی وجود داشته باشد. در غیر این صورت نمی توانیم در بازارهای جهانی رقابت کنیم و اگر به این موضوع رسیدگی نشود طی دو تا سه سال آینده شرکت های زیادی جمع آوری می شوند.
وی با اشاره به اینکه با ادغام شرکت های کوچک بهره وری را افزایش می دهیم و هزینه های سرمایه گذاری را کاهش می دهیم، گفت: امروز شرکت های بزرگ تری مانند فولاد مبارکه، فولاد خوزستان، گل گهر و … سرمایه گذاری های کلانی در حوزه حمل و نقل، انرژی خورشیدی انجام داده اند. میدان گازی و… داشته اند و کوچکترها این ظرفیت را ندارند و با ادغام می توان شاهد کاهش رقابت مخرب بود.
ضرورت سرمایه گذاری معادن در صنایع فولاد
مدیرعامل شرکت فولاد مبارکه با بیان اینکه شرکت های زیادی در همین محدوده جغرافیایی در کشور وجود دارد که قابل ادغام هستند، به عنوان مثال در جنوب کشور فولاد خوزستان، فولاد اکسین و… ادغام می شوند و در هرمزگان می توان ادغام کرد. و خراسان، گروه های زیادی را نیز می توان ادغام کرد. همچنین شرکت های بزرگ معدنی و فولادی نیز می توانند همکاری کنند، شرکت های معدنی می توانند سهام شرکت های فولادی را خریداری کنند.
وی ایجاد شرکت های مشترک با قابلیت سرمایه گذاری را از دیگر راهکارهای نجات صنعت فولاد دانست و گفت: سرمایه گذاری های مشترک مانند آنچه در ستاره سیمین هرمزگان شکل گرفت باید افزایش یابد.
وی با بیان اینکه برای رفع مشکلات هم دولت ها و هم شرکت ها باید با نگاه ملی در این زمینه همکاری کنند، گفت: به هر حال ده ها میلیارد دلار در صنعت فولاد کشور سرمایه گذاری شده است، تداوم این سرمایه گذاری باعث می شود. برای سرمایه گذاری های کشور مضر باشد. قبلی است، ما باید 20 میلیارد دلار سرمایه گذاری کنیم تا زیرساخت های تحولات بعدی را ایجاد کنیم و نیازی به آن نداریم.
وی با بیان اینکه قوانین باید قابل پیش بینی باشد، گفت: نمی توان پیش بینی کرد که قرار است سالانه چه تصمیمی در زمینه هزینه های برق و گاز گرفته شود؟ دولت و قانونگذار از سیاست های غیر متناسب با حوزه صنعت خودداری کنند. سیاست های تعرفه ای، ارزی و… هر روز توازن زنجیره فولاد را به هم می زند و باید در این زمینه وحدت عمل ایجاد شود.