اعتبارسنجی یک ادعا درباره واردات خودرو/ امکان عرضه محدود شد؟

به گزارش اختصاص نیوز به نقل از دنیای اختاز، رئیس سازمان توسعه تجارت 10 روز پس از انتشار خبر توقف ثبت سفارش خودرو توسط «دنیای اختاز» تکذیب کرد اما به گفته برخی واردکنندگان علاوه بر توقف ثبت نام ورود اتباع خارجی، امکان عرضه از آن محدود به واردکنندگان می باشد.

10 روز پیش «دنیای اختصوت» در گفتگو با برخی واردکنندگان از توقف ثبت سفارش خودرو از ابتدای سال جاری خبر داد. اگرچه امسال ورود خودرو به کشور نسبت به سال گذشته افزایش یافته است، اما واردکنندگان می گویند از ابتدای سال تاکنون سفارش جدیدی ثبت نشده است. بر اساس آخرین آمار اعلام شده از سوی گمرک، واردات قطعی به کشور طی پنج ماهه نخست امسال بالغ بر 15 هزار دستگاه خودرو بوده و این در حالی است که در کل سال گذشته کمتر از 12 هزار دستگاه خودرو وارد کشور شده است. این آمار نشان می دهد که سرعت ورود خودروها به کشور در سال جاری افزایش چشمگیری داشته است و به نظر می رسد دلیل اصلی این امر تخصیص ارز بیشتر به واردات باشد. این در حالی است که برخی واردکنندگان از 10 روز پیش مدعی شدند که ثبت سفارش خودرو متوقف شده و امکان ثبت سفارش برای محصولات خارجی وجود ندارد. با وجود اینکه 10 روز از انتشار خبر توقف ثبت سفارش می گذرد، وزارت صمت هیچ واکنشی نشان نداد، اما دیروز مهدی ضیغمی، رئیس سازمان توسعه تجارت ایران در گفتگو با خبرگزاری مهر ضمن تکذیب توقف ثبت سفارش. ثبت سفارش واردات خودرو اعلام کرد که همکاری خوبی برای ثبت سفارش و واردات خودرو وجود دارد. ما با بانک مرکزی بوده ایم و مشکلی در این زمینه وجود ندارد.

با این حال ضیغمی فردای انتشار خبر «دنیای اختاز» در گفت وگو با «ایسنا» تصریح کرد که خللی وجود ندارد، اما اینطور نیست که هر فردی بتواند به راحتی درخواست دهد و دستور خود را داشته باشد. ثبت شده؛ زیرا تعداد درخواست ها بسیار زیاد و فراتر از سهمیه ارزی این اداره کل است. با این حال وی دیروز به صراحت توقف ثبت سفارش را تکذیب کرد.

در همین راستا دیروز برای جویا شدن صحت ثبت سفارش با برخی از واردکنندگان به گفت وگو نشستیم.

در همین رابطه یکی از واردکنندگان خودرو به «دنیای اقتصاد» گفت: ثبت سفارش همچنان متوقف است. هرچند قول داده اند تا پایان هفته سایت را افتتاح کنند. وی در کنار تعلیق ثبت سفارش موضوع دیگری را نیز مطرح کرد و آن دخالت وزارت امنیت در تامین کالاهای وارداتی است که از گمرکات کشور ترخیص شده و آماده تحویل به متقاضیان است. در این زمینه عنوان می شود که وزارت امنیت همچنان نگران عدم فروش محصولات وارداتی چینی است و به همین دلیل از عرضه محصولات ژاپنی و کره ای توسط واردکنندگان جلوگیری می کند. پیش از این در گزارش دنیای اقتصاد عنوان شده بود که دلیل توقف سایت ثبت سفارش مربوط به محصولات چینی است.

یکی از واردکنندگان دلیل اصلی توقف ثبت سفارش واردات خودرو در سال جاری را نگرانی سیاستگذار از عدم فروش خودروهای ثبت نامی یا وارداتی قبلی عنوان کرد. وی به خبرنگار «دنیای اختصاص» گفته بود در ابتدای آزادسازی واردات، بیشتر برندهای چینی و کمتر پرطرفدار وارد می شد و از آنجایی که واردات به مدت پنج سال ممنوع بود و چشم انداز روشنی از واردات وجود نداشت. آینده بازار خودروهای خارجی کشور، خودروهای مورد نظر مورد استقبال قرار گرفت. اکنون با توجه به واردات خودروهای اروپایی، ژاپنی و کره ای که از برندهای محبوب ایرانیان هستند، بازار از خودروهای وارداتی اولیه به ویژه چینی ها فاصله گرفته است. وی همچنین گفت: بسیاری از کسانی که در ابتدای واردات مشتری خودروهای چینی بودند، از خودروهای اولیه استقبال نکردند و این سیگنال را گرفتند که خودروهای بهتر و برندهای معتبرتر وارد بازار کشور می شوند. این فعال واردکننده در ادامه گفت؛ سیاستگذار نیز متوجه شد که چه اتفاقی افتاده و با توجه به اینکه می‌داند ثبت سفارش‌های جدید با فروش خودروهای وارداتی یا ثبت سفارش‌های قبلی با عدم فروش مواجه می‌شود، سیاست توقف غیررسمی ثبت سفارش را در پیش گرفته است.

وی تاکید کرد: در برخی موارد به واردکننده ای که برای مثال برای واردات خودروی خاصی اقدام کرده بود، گفته می شد که اگر این خودرو در مرحله فعلی وارد شود، باعث می شود خودروی وارداتی قبلی به فروش نرسد. به گفته وی، اتفاقی که در واقع افتاده این است که سیاست گذار می خواهد خودروهای وارداتی فعلی یا حتی خودروهای ثبت نامی قبل از سال 1403 را بفروشد و سپس مجوز ثبت سفارش جدید را بدهد. اکنون در عرضه خودرو این اتفاق افتاد و وزارت حراست در فروش محصولات غیر چینی که از گمرکات کشور ترخیص شده اند دخالت می کند و عرضه را به تعویق می اندازد.

تعلیق ثبت سفارش از ابتدای سال؟

همانطور که گفته شد روز گذشته رئیس سازمان توسعه تجارت خبر توقف ثبت سفارش خودرو از ابتدای سال جاری را تکذیب و اعلام کرد که این موضوع به هیچ وجه صحت ندارد.

وی در پاسخ به این سوال که در خبرها آمده است خودروهایی که امسال وارد کشور شده مربوط به ثبت سفارش های سال گذشته است، تصریح کرد: خیر; این موارد لزوما ربطی به هم ندارند چرا که حجم سفارش های ثبت شده در سال گذشته خوب بوده و بر همین اساس حجم قابل توجهی از خودروهای وارداتی به دلیل سفارشات سال گذشته است. همچنین ثبت سفارش واردات خودرو در سال جاری ادامه دارد و تنها در 6 ماهه نخست سال تعداد خوبی به ثبت رسیده است. هرچند ضیغمی تعلیق ثبت سفارش را از ابتدای سال جاری کذب خواند، اما در 9 تیرماه امسال، عباس علی آبادی، وزیر سابق، مسکوت ماندن این موضوع را تایید کرد. علی آبادی با اعلام توقف ثبت سفارش خودروهای جدید در تیرماه، با تاکید بر اینکه این مشکل موقتی است و قطعا رفع خواهد شد، با بیان اینکه چرا ثبت نام واردات خودروهای سواری و لوازم یدکی را متوقف کرده است، حتما از مشاور خود سوال خواهد کرد. زیرا منع قانونی برای سفارش خودروهای وارداتی وجود ندارد.

عباس علی آبادی که در حاشیه نمایشگاه تحول صنعت خودرو با خبرنگاران گفتگو می کرد، با بیان اینکه ثبت سفارش مشکلی ندارد، گفت: ثبت سفارش مشکلی ندارد. اینها مشکلات موقتی است که گاهی پیش می آید و سپس برطرف می شود. متاسفانه در حال حاضر سامانه ثبت سفارش با مشکلاتی مواجه است که رفع خواهد شد. بنابراین برخلاف اظهارات روز گذشته ضیغمی که توقف ثبت سفارش در سال جاری را کذب خوانده بود، وزیر سابق مسکوت ماندن این موضوع را حداقل تا تیرماه تایید کرده است. بر این اساس به نظر می رسد دولت سیزدهم و پس از آن دولت چهاردهم از یک سو با نظارت بر ثبت سفارش و توقف و افتتاح سایت به دنبال نظارت و تداخل حداکثری در برندهای وارداتی به کشور هستند و از سوی دیگر، با دخالت در عرضه، بازار منافع برخی از برندها را کنترل می کند.

ورود نهادهای نظارتی واردات

اما آنچه پیش از این به اختلال در ثبت سفارش و عرضه خودرو دامن زده است، ورود نهادهای نظارتی به موضوع خودروهای وارداتی و سهمیه بندی واردکنندگان در این زمینه است. گزارش های منتشر شده توسط گمرک ایران از تعداد خودروهای وارداتی و شرکت های فعال در این زمینه حکایت از فعالیت چند شرکت اصلی در این زمینه دارد. بر اساس آخرین آمار اعلام شده از سوی رئیس گمرک ایران در مردادماه، در پنج ماهه امسال 15 هزار و 504 دستگاه خودروی سواری از گمرک ترخیص و وارد کشور شد که ارزش واردات این خودروها در مدت مذکور به کشور بوده است. 317 میلیون و 476 هزار دلار.

وی همچنین تاکید کرد: شرکت‌های ایرانی معین‌کار در این مدت 4518 دستگاه، سایپا با 3108 دستگاه، بهمن موتور با 1350 دستگاه و کرمان موتور با 1517 دستگاه به ترتیب بزرگترین واردکنندگان خودرو سواری در کشور بوده‌اند. این چیدمان در چند ماه تغییر کرده است به طوری که پارک رهام تجارت، ماموت خودرو یا مادیرش خودرو نیز در جدول بیشترین واردکنندگان خودرو به کشور قرار دارند.

با توجه به ترتیب ورود اتباع خارجی توسط شرکت های مذکور، اکنون نهادهای نظارتی این سوال را مطرح کردند که چرا برخی از شرکت ها سهمیه ارزی بیشتری دارند یا اینکه برخی شرکت ها چگونه امکان ورود خودروهای بیشتری را دارند؟ بر این اساس گفته می شود که ورود نهادهای نظارتی یکی از عوامل توقف ثبت سفارش و کندی عرضه خودرو است. بنابراین در خاتمه می توان گفت که چهار عامل تاثیرگذار در توقف ثبت سفارش خودرو وجود دارد که اولین آن تضمین فروش محصولات وارداتی چینی است. موضوع دوم مربوط به ارز تخصیصی است و ورود نهادهای نظارتی نیز در این زمینه موثر است و در نهایت تغییر دولت را می توان یکی دیگر از عوامل موثر برشمرد.