به گزارش مهر، موضوع خودرو در ایران همواره با نارضایتی مردم گره خورده است. طی چند سال اخیر که تعادل بین تقاضا و عرضه خودرو در بازار توسط دو شرکت ایران خودرو و سایپا بر هم خورده است، این نارضایتی بیشتر شده است زیرا این شرکت ها از هر فرصتی برای بهره برداری از این عدم تعادل به نفع خود استفاده کرده اند. به ضرر مردم. و تخلفات متعددی مرتکب شده اند. تخلفاتی که هر بار با سکوت نهادهای نظارتی همچون وزارت تعزیرات و تعزیرات عجیب و غریب تر شده است.
یکی از این تخلفات که تعداد زیادی از مشتریان ایران خودرو را درگیر کرده و این روزها بازتاب گسترده ای در رسانه های کشور داشته است، مربوط به تعویض موتور سورن پلاس به ثبت رسیده در سال 1401 است که در آن سال وزارت حراست انجام شد. به همین دلیل ایران خودرو برای کاهش فشار مجلس به وزارت حراست اعلام کرد که قصد دارد حداکثر ظرف مدت دو سال به تمامی متقاضیانی که در طرح پیش فروش شرکت می کنند خودرو بدهد.
با اجرای این طرح و مهلت تحویل خودرو به برخی از متقاضیان در سال 1402 مشخص شد که ایران خودرو برخلاف تعهدات، محصول سورن پلاس را به موتور ضعیف و ارزان تری مجهز کرده است و با وجود این، قیمت را نیز افزایش داده است. پس از این تخلف، اعتراضات گسترده ای به ایران خودرو در فضای مجازی و رسانه ای صورت گرفت، اما این شرکت هیچ توجهی به این اعتراضات نداشته و در دنیای موازی خود که همه خریداران راضی هستند به تخلفات خود ادامه داده است.
در این شرایط وزارت امنیت به عنوان متولی سامانه 124 و وزارت دادگستری به عنوان سازمان تعزیرات حکومتی و متولی سامانه 135 که مسئولیت نظارت بر خودروسازان را بر عهده دارند، هیچ واکنشی نشان نداده اند. به این تخلف، مردم را در برابر تخلفات ایران خودرو تنها و بی دفاع رها کرد. ترک کرده اند
تخلف ایران خودرو در مورد سورن پلاس چگونه اتفاق افتاد؟
در همین رابطه جمال علیزاده قمشایی کارشناس اقتصادی صنایع بزرگ در گفتگو با خبرنگار مهر گفت: طبق برنامه ۱۴۰۱ ایران خودرو قرار بود سورن پلاس با موتور EF7 به مشتریان تحویل داده شود اما زمانی که مهلت تحویل به پایان رسید. این خودرو به مشتریان رسید، شرکت اعلام کرد موتور این محصول از نوع XU7P خواهد بود در صورتی که در زمان قرعه کشی مدلی به نام سورن پلاس XU7P وجود نداشت.
وی افزود: مشکل اینجاست که موتور EF7 به عنوان موتور 16 سوپاپ با فناوری CVVT در بازار آزاد بیش از 120 میلیون تومان قیمت دارد و تکنولوژی ساخت آن کمتر از 20 سال پیش است اما موتور XU7 که یک موتور 8 سوپاپ در بازار آزاد 70 میلیون قیمت دارد. یک میلیون تومان از موتور EF7 ارزانتر است و زیر 50 میلیون تومان قیمت دارد. تکنولوژی این موتور قدیمی و چالش برانگیز به 40 سال پیش برمی گردد و در دنیا موتوری منسوخ به حساب می آید. به عبارت دیگر، ایران خودرو برخلاف تعهد اولیه خود مبنی بر استفاده از موتور EF7، بدون اجازه متقاضیان، موتور ارزانتری را با فناوری پایینتر جایگزین کرده است. این به معنای فروش کوتاه مدت و تقلب در معامله است. از سوی دیگر با وجود این اقدام، قیمت نه تنها کاهش نیافته، بلکه افزایش نیز داشته است.
وی در پاسخ به این سوال که آیا این تخلف به دلیل ملاحظات فنی از جمله عدم توانایی در تولید موتور EF7 رخ داده است یا اینکه ایران خودرو برای کاهش هزینه ها و کسب سود بیشتر این کار را انجام داده است؟ وی گفت: موضوع قطعا اقتصادی و به نوعی کاهش هزینه و کسب سود بیشتر از جیب مشتریان است. قبل از پرداختن به جزئیات این مبحث بد نیست از پیشینه تولد خودروی سورن نیز بدانید. این خودرو دو سال پس از رونمایی از سمند معمولی در سال 1384 متولد شد و ایران خودرو در سال 2018 فیس لیفت مختصری از این محصول را تولید کرد و با تغییر گرافیک چراغ ها و استفاده از درب خودرو دنا که پس از آن دیگر در دسترس نبود. دنا پلاس سورن پلاس را معرفی کرد که فقط با موتور EF7 تولید شد.
وی افزود: این محصول پس از توقف تولید پژو پارس، سمند مغیلی و پژو 405 به اقتصادی ترین محصول ایران خودرو تبدیل شد. به نظر می رسد ایران خودرو برای افزایش سودآوری خود تصمیم گرفته تا حد امکان هزینه های تولید خود را کاهش دهد و این تغییر موتور از EF7 به XU7P نیز در همین راستا باشد. فقط در آیتم موتور 70 میلیون تومان هزینه خودروساز را کاهش داده است. با تعویض موتور سایر اقلام مربوط به موتور نیز هزینه کمتری برای شرکت خواهد داشت. ایران خودرو در پایان به دلیل ملاحظات اقتصادی نه تنها موتور ارزانتر را در قیمت نهایی محصول درج نکرد، بلکه نام ارتقاء یافته را نیز به آن اضافه کرد. نسبت به سورن پلاس EF7 5 میلیون تومان افزایش قیمت داشته است
علیزاده در پاسخ به این سوال که ایران خودرو پیش از این سابقه تغییر ظاهری محصولات مانند تعویض داشبورد و … را داشته است، اما این تغییرات لزوما به معنای تغییر خودرو نبوده است. آیا تعویض موتور نیز می تواند شامل این موضوع شود یا این اقدام مصداق تعویض خودرو است؟ وی گفت: درست است که تغییرات ظاهری مانند چراغ، داشبورد، سیم و مواردی از این دست لزوما به معنای تغییر کد خودرو نیست، اما تغییر ابزارهایی مانند موتور و گیربکس قطعا منجر به تغییر کد خودرو می شود. یعنی Surenplus XU7P یک ماشین و Surenplus EF7 ماشین دیگری است و نام رایج Surenplus در این دو مدل به معنای یکسان بودن ماشین ها نیست. همچنین بد نیست اضافه کنیم که در برخی موارد مانند تغییرات استاندارد تارا وی 1، ایران خودرو از خودروی جدید با کد جدید تارا وی 1 پلاس رونمایی کرد و برای این تغییر کد، متقاضیان این خودرو ضمن تشدید خریداران نارضایتی، پول خواست. بیشتر نشان داد و مدعی شد که ماشین عوض شده! اینکه حالا که برخی مدیران این شرکت مدعی عدم تغییر کد خودرو شده اند چه می شود جای تامل دارد.
وی همچنین گفت: شرکت ایران خودرو مجبور شد این تغییر را که منجر به تغییر کد خودرو می شود از مشتریان بخواهد. وی افزود: بله؛ طبق قانون ایران خودرو مشتریان باید اجازه تعویض موتور سورن پلاس را داشته باشند اما این اقدام بدون اطلاع و اجازه مشتریان انجام شده و تخلف است. درست مثل زمانی که مشتری ری را می خرد اما در نهایت یک وانت آریسان را به او تحویل می دهند.
ورود مجلس به پرونده سورن پلاس
به گزارش مهر، انعکاس گسترده این تخلف در رسانه ها و تعداد زیاد دست اندرکاران باعث ورود کمیسیون صنایع شورای اسلامی خودرو به تعویض موتور سورن پلاس شد. به طوری که مصطفی پوردهقان یکی از اعضای کمیسیون صنایع و معادن مجلس اعلام کرد که از مدیران شرکت ها دعوت می کند و در اولین جلسه کمیسیون از آنها توضیح می خواهد.
پوردهقان گفت: خودروسازان داخلی چندین دهه است که بدترین استفاده را از فضای موجود کرده و باعث نارضایتی اجتماعی شده اند.
یکی از اعضای کمیسیون صنایع مجلس این شکل از انحصار را مشابه وضعیت 60 سال پیش آلمان شرقی دانست و اظهار داشت: با تشکیل انحصار، خودروسازان خودروهایی را که متعهد شده اند تحویل مشتری نمی دهند. مجلس قطعاً وارد بحث قراردادهای خودروسازان و مشتریان می شود و این موضوع را به وزیر صنعت، معدن و تجارت نیز ابلاغ کرده ایم و خواسته ایم فضای موجود را مختل کند تا شرکت های فناوری و چند ملیتی بتوانند در داخل کشور حضور داشته باشد و فضا را برای واردات ایجاد کند. و توسط تولیدکنندگان خارجی ارائه می شود.
پوردهقان با بیان اینکه اگر خودروساز قادر به تحویل خودروی مندرج در قرارداد نیست، باید چند گزینه معرفی کند و خودرو جایگزین تحمیلی نباشد، تصریح کرد: در صورت عدم توانایی خودروسازی در تحویل خودرو، باید گزینه های متعددی را معرفی کند. وی از افرادی که با تغییر خودرو از سورن پلاس EF7 به XU7P مواجه شده اند خواست به کمیسیون صنایع و معادن شورای اسلامی مراجعه کنند.
همانطور که گفته شد تغییر موتور سورن پلاس از EF7 به XU7P نمونه بارز تغییر خودرو و در نتیجه تخلف شرکت ایران خودرو است. با توجه به تعداد زیاد شهروندان، منتظر واکنش نهادهای مسئول و نظارتی مانند سازمان تعزیرات حکومتی و وزارت صمت، قوه قضائیه و کمیسیون اصل 90 شورای اسلامی هستیم و امیدواریم که هیچ توصیه ای را نمی بینم