به گزارش اختاز نیوز به نقل از دنیای اقتصاد، تحلیل قیمت ها در بازار خودرو از سال 96 تا مرداد 1403 نشان می دهد که قیمت خودرو جلوتر از نرخ تورم عمومی حرکت کرده است. به عبارتی قیمت خودرو طی سال های مذکور افزایش یافته است. بررسی ها نشان می دهد که نرخ دلار در هفت سال گذشته ۱۴۵۲ درصد رشد داشته است در حالی که قیمت خودرو به طور متوسط ۱۸۴۸ درصد رشد داشته است. بنابراین رشد قیمت خودرو بیشتر از نرخ دلار بوده است. به راحتی می توان نتیجه گرفت که سیاست گذار خودرو در این سال ها مسیری پر از اشتباه را طی کرده است به طوری که جهش مازادی که در بازار خودرو رخ داده، مستقیماً متاثر از این اشتباهات بوده است.
مرکز پژوهش های مجلس در بخشی از گزارش دیروز درباره اجرای قانون ساماندهی صنعت خودرو، به تغییرات قیمت برخی خودروهای وارداتی، مونتاژی و داخلی از شهریور 96 تا مردادماه امسال پرداخته است. بر این اساس قیمت خودروهای وارداتی به طور متوسط 2340 درصد، خودروهای مونتاژی 1627 درصد و قیمت محصولات داخلی 1577 درصد رشد داشته است. این در حالی است که قیمت دلار در این مدت ۱۴۵۲ درصد افزایش داشته است. همانطور که مشخص است قیمت هر سه گروه خودرویی بیش از قیمت دلار افزایش یافته است.
به عبارتی می توان گفت تورم در بازار خودرو از تورم عمومی جلوتر رفته و این بازار حباب دارد. این موضوع را می توان متاثر از سیاست هایی دانست که دسترسی شهروندان به خرید خودرو را محدود کرده است.
این موضوع در مورد خودروهای وارداتی شدیدتر است و تولیدات داخلی کمی کمتر تحت تاثیر این جهش قرار می گیرند. بدون شک دلیل اصلی جهش قیمت خودروهای خارجی ممنوعیت واردات چهار ساله و بی توجهی سیاستگذاران و مدیران اجرایی پس از رفع ممنوعیت است. همانطور که بازوی پژوهشی مجلس تاکید می کند: در سال های گذشته و قبل از سال 1396 واردات خودرو در کشور بخشی از نیاز و تقاضای بازار را تامین می کرد و با اعمال محدودیت در حوزه واردات، برخی از بخش های در شرایط فعلی و با محدودیت واردات خودروهای جدید در کشور، برخی خودروهای خارجی و مونتاژی در بازار با قیمت های گزاف مبادله می شوند. افزایش قیمت دارند و تفاوت قیمت قابل توجهی با مدل های بین المللی موجود در بازارهای منطقه دارند.
در واقع ممنوعیت واردات خودرو که پس از خروج دونالد ترامپ از برجام و آغاز تحریم های ثانویه با هدف صرفه جویی ارزی آغاز شد، حتی پس از پایان دوره تعیین شده نیز همچنان بر بازار خودرو کشور سایه افکنده است. . اگرچه واردات خودرو از دو سال پیش به صورت قانونی آزاد شده است، اما خودروهای خارجی همچنان به صورت قطره چکانی وارد ایران می شوند. به نظر می رسد دولت چهاردهم هنوز به اهمیت واردات خودرو در ساماندهی بازار پی نبرده است. نتیجه چنین برخوردی با واردات خودرو در اعداد و ارقامی که ارائه کردیم کاملا مشخص است. نه تنها محصولات وارداتی به طور مستقیم و بسیار شدید قیمت ها را افزایش داده اند، بلکه می بینیم که حتی خودروهای مونتاژی نیز تحت تاثیر همین عامل قرار گرفته اند. در غیاب محصولات وارداتی، رأس هرم تقاضا کاملاً به سمت محصولات مونتاژکاران چرخید. بازار انحصاری برای آنها ایجاد شد تا قطعات را به صورت CKD وارد کنند و با صرف ارزهای کلان به قیمت بالایی بفروشند. در حالی که پیش از آن باید با واردات رقابت می کردند، حالا شرایط را به نفع خود می دیدند و تا آن زمان تقاضای خودروهای وارداتی را در اختیار گرفتند. بنابراین شاهد هستیم که جهش قیمت محصولات خودروسازان مونتاژی در رتبه دوم قرار دارد.
در مورد خودروهای داخلی وضعیت متفاوت است. شاید بتوان دلیل اصلی فراتر رفتن قیمت این خودروها از تورم عمومی را قیمت گذاری دستوری دانست. قیمت گذاری اجباری با این شیوه اجرا، صنعت خودروسازی کشور را عملا فلج کرده است.
البته قبل از سال 96 قیمت گذاری دستوری وجود داشت، اما تفاوت چندانی بین قیمت کارخانه و بازار وجود نداشت و گاهی کاملاً منطبق می شد، زیرا سیاست گذار در آن دوره رشد قیمت را متناسب با تورم اعمال می کرد. بنابراین می توان گفت آنچه پس از سال 96 رخ داد، سرکوب بلندمدت قیمت بود. به طوری که تنها در یک مورد از آذر 1400 تا اردیبهشت 1402 افزایش رسمی برای قیمت خودرو اعلام نشد. نتیجه چنین سیاستی افزایش اختلاف قیمت کارخانه و بازار بود تا جایی که در برخی موارد شاهد اختلاف 100 درصدی بین آنها بودیم. بستری بسیار آماده و سودآور که سیاستمدار با دستان خود برای دلالان و واسطه ها ایجاد کرد. فقط خرید و فروش خودرو بین کارخانه و بازار می توانست سود هنگفتی را نصیب دلالان کند، بنابراین تقاضا افزایش یافت. تقاضای کاذبی که می تواند به طور خودکار در هر بازاری حباب قیمتی ایجاد کند.
جزئیات تغییرات قیمت خودرو
بازوی پژوهشی مجلس در گزارش اخیر خود تغییرات قیمتی برخی خودروها را از شهریور 1395 تا مرداد 1393 مشاهده کرده است که بر این اساس هیوندای النترا که در سال 96 حدود 134 میلیون تومان خرید و فروش شده بود معادل قیمت داشت. در ماه گذشته به 2.860 میلیارد تومان رسید. بنابراین در این بازه زمانی قیمت این محصول رشد 2034 درصدی را تجربه کرده است. هیوندای توسان یکی دیگر از خودروهای وارداتی است که زیر ذره بین مرکز پژوهش های مجلس قرار گرفته است. قیمت این خودرو از 162 میلیون تومان در سال 96 به 4 میلیون و 450 هزار تومان در مرداد ماه امسال رسید تا رشد قیمتی 2646 درصدی را ثبت کند.
در بین خودروهای مونتاژ شده، قیمت جک اس 5 اتوماتیک و چری تیگو 7 در این گزارش تحلیل شده است. جک S5 اتوماتیک در شهریور ماه سال 96 حدود 95 میلیون تومان معامله شد اما امسال این رقم به یک میلیارد و 700 میلیون تومان رسیده که حکایت از رشد 1689 درصدی قیمت دارد. در مورد چری تیگو 7 نیز 1566 درصد افزایش قیمت داشته است زیرا قیمت این خودرو از 120 میلیون تومان به 2 میلیارد تومان رسیده است.
در بین خودروهای داخلی، پژو پارس با افزایش قیمت از 38 میلیون تومان در سال 96 به 650 میلیون تومان در سال جاری، 1610 درصد افزایش قیمت را به ثبت رسانده است. پژو 207 دنده ای آخرین محصولی است که تغییرات قیمت آن در این گزارش بررسی می شود. این خودرو در مدت مذکور با افزایش ۱۵۴۴ درصدی از ۴۵ میلیون تومان به ۷۵۰ میلیون رسید. همه این موارد در حالی است که قیمت دلار که 3800 تومان بود اکنون 59 هزار تومان است و رشد آن 1455 درصد است که از همه موارد ذکر شده کمتر است.
در مجموع می توان گفت بازار خودرو کشور از سال 96 بسیار ملتهب بوده و بیشتر این التهابات متاثر از سیاست های اجرایی پرهزینه بوده است. اگر سیاستگذار بخواهد همان مسیر 7 سال گذشته را طی کند، منطقاً نتیجه دیگری در آینده حاصل نخواهد شد.
