آینده اقتصاد – بدون شک برای ایجاد تحول در هر صنعت و حوزه ای، اولین کار این است که ساختارها و روابط ناکارآمد را زیر میز بزنیم، اما بگذارید این بار امروز در صنعت معدن کشور کمی متفاوت باشیم. ، بیش از هر زمان دیگری لازم است بیایید زمین را بزنیم!
در آخرین برنامه توسعه معادن و صنایع معدنی اعلام شده در کشور، شاخص هایی به عنوان وضعیت مطلوب و انقلاب های دگرگون کننده تعریف شده است که اولین و مهمترین آن عبارت است از: «افزایش نسبت استحصال مواد معدنی از کل منابع قطعی کشف شده». که در ادامه می آید همچنین باعث افزایش سهم معدن در تولید ناخالص داخلی کشور می شود.
باید از مدیران ارشد و بازیگران اصلی صنعت معدن کشور پرسید، با جمعیتی معادل یک درصد از جمعیت جهان که 7 درصد منابع معدنی جهان را در اختیار دارند، آیا ایران توانسته این ظرفیت و تناسب را در ناخالص خود بیان کند. محصول داخلی؟ پاسخ قطعا خیر است.
طبق آمارهای رسمی، تمام حفاری‌های انجام شده در ایران طی تقریباً یک دهه اخیر، تنها معادل یک سال کشورهای توسعه‌یافته معدنی است. به عنوان مثال، تولید ناخالص داخلی (تولید ناخالص داخلی) استرالیا (مساحت 4.5 برابر و جمعیت کمتر از یک سوم ایران) در سال 2022 تقریباً یازده برابر ایران خواهد بود که 10 درصد آن را تولیدات معدنی تشکیل می دهد که رقم بسیار قابل توجهی است. .
از تعریف و تمجیدها بگذریم، اکنون برای توسعه صنعت معدن راهی جز سرمایه گذاری در حوزه اکتشاف، کشف و استخراج ظرفیت های موجود نداریم و بپذیریم که فعالیت های معدنی به ویژه در حوزه اکتشاف ریسک بسیار بالایی دارد و این در حالی است که فعالان بازار سرمایه به دلایل مختلف از جمله ناپایداری سیاست های کلان معدنی کشور و بی ثباتی و تغییر مکرر قوانین مربوط به حوزه معدن تمایلی به ورود به این حوزه از خود نشان نمی دهند.
برای اینکه در مسیر برنامه تحول آفرین معدن و صنایع معدنی حرکت کنیم باید سوالاتی را از خود بپرسیم و به دنبال پاسخ و راهکار باشیم.
آیا استراتژی‌ها و نقشه‌های راه کوتاه‌مدت و بلندمدت اکتشاف داریم؟ کجا و چه کسی متولی توسعه راهبردهای اکتشاف و تعیین مواد معدنی استراتژیک است؟ آیا تولید و انتشار اطلاعات پایه در سازمان زمین شناسی به درستی انجام می شود؟ وضعیت حمایت از حقوق معنوی تولیدکنندگان اطلاعات اکتشافی اعم از حقیقی یا حقوقی چگونه است؟ چرا دانش روز دنیا در زمینه اکتشاف و استخراج بویژه معادن زیرزمینی منتقل نشده است؟
پاسخ و راه حل برخی از این سؤالات روشن است، مثلاً مرکز ژئوفیزیک هوابرد و اطلاعات ماهواره ای در سازمان زمین شناسی باید تقویت شود یا استانداردهای ملی اکتشافات کلی و جزئی به روز شود.
فرسودگی اکثر ماشین آلات حفاری کشور و نبود ابزارهای قدرتمند با قابلیت حفاری در عمق بیش از 1000 تا 1500 متر بر کسی پوشیده نیست.
با توجه به سوالات مطرح شده و رویت بودن برخی چالش ها و راهکارها، به نظر می رسد تنها موضوع اصلی را باید در اراده بالادستی در توسعه صنعت معدن جستجو کرد، اراده ای که امید است با تیم مدیریتی مجرب و متخصص همراه باشد. که اکنون در حوزه صنعت معدن کشور مسئولیت دارد باید شکل بگیرد و البته باید به دانش تخصصی و فناوری های نوین مجهز شوند تا بتوانند از یک سو زیر میز مستحکم صنعت قدیم استخراج کنند. و از سوی دیگر از زمین انبوه این سرزمین، راه و سهمی است. در تولید بیشتر بسازید.
