«پایتخت» از همان ابتدا توانست مسیری قابل تعمیم را برای ورود اقوام مختلف به آثار نمایشی رسانه ملی باز کند. داستان اصلی جایی خارج از کلان شهرها و زندگی مدرن شهری، در قلب روستا یا شهرهای کوچک شمال کشور، در میان افرادی که معمولاً چهره شان در درام های تلویزیونی دیده نمی شود، اتفاق افتاد.
به گزارش فارس، داستان فصل اول «پایتخت» از جایی شروع شد که خانواده ای ساکن شمال کشور قصد مهاجرت به پایتخت را دارند اما پس از ورود به شهر تهران با مشکلات مختلفی دست و پنجه نرم می کنند. فصل اول سریال پایتخت در نوروز 1390 به تهیه کنندگی الهام غفوری و کارگردانی سیروس مقدم با روایت سفر خانواده عادی از علی آباد به تهران از شبکه یک سیما پخش شد.
فیلمنامه این سریال را خشایار الوند، محسن تنابنده و امیرحسین قاسمی نوشته اند. بازیگرانی از جمله محسن تنابنده، پژمان بازغی، حسین مهری، افشین سنگ چاپ، مجید واشقانی، احمد مهرانفر، ریما رامین فر، علیرضا خمسه، رضا بنفشه خواه، نعیمه نظام دوست، سارا فرقانی، نیکا فرقانی، گیتی قاسمی، سمیع‌پور، آرش … نقش های فصل اول این سریال را ایفا کرد.
تولد یک خانواده معمولی
سریال «پایتخت» در کنار خلق موقعیت های طنز در زندگی روزمره شخصیت های داستان، توانست خانواده ای با هویت ایرانی و مختصاتی از فرهنگ بومی را روی صفحه تلویزیون به نمایش بگذارد. سادگی و صمیمیت شخصیت های داستانی، بازی های بی تکلف، دیالوگ های روزمره و توجه گروه سازنده به ویژگی های فرهنگی-مذهبی مخاطبان، از اثری متمایز در فضای تلویزیون رونمایی کرد و از این منظر به عنوان یک اثر متمایز به شمار می رفت. دستاورد بزرگ برای سریال سازی رسانه ملی در اوایل دهه 90.
اگرچه در زمان پخش این سریال انتقادها و ایراداتی برای استفاده از لهجه مطرح شد، اما سازندگان آن این چالش را پذیرفتند و تصمیم گرفتند لهجه را به یک سریال تلویزیونی باز کنند. آن هم در شرایطی که پرداختن به گویش ها و لهجه های قومیت های ایرانی حساسیت هایی را به همراه داشت. اما «پایتخت» با استفاده از لهجه، به شخصیت هایش رنگ بخشید و توانست دل میلیون ها ایرانی که لهجه و گویش خاصی دارند را به دست آورد.
استثنایی برای مخاطبان سریال های طنز
یکی از دلایل ماندگاری و تداوم «پایتخت» این بود که مخاطبان فصل اول این سریال در وهله اول با اثری مواجه شدند که سطح سریال سازی طنز را در رسانه ملی تغییر داده بود. مخاطب با سریالی مواجه شد که کیفیت ساخت آن بالاتر از استاندارد تلویزیون بود و با سناریو و داستانی جذاب توانست مخاطب ثابتی را برای خود جذب کند.
نکته قابل توجه دیگر به روز بودن موضوعات آن بود. در واقع «پایتخت» همگام با وضعیت کنونی جامعه و در فضایی صمیمانه دغدغه مخاطبان خود را مطرح کرد. موقعیتی طنز که هم از ظرفیت طنز کلامی بهره برده و هم از طنز موقعیت.
قهرمانی که از دل مردم عادی متولد شده است
از همان ابتدا نام بردن از خانواده «عادی» کار را آسان کرد. شخصیت‌های پیچیده و چندوجهی وجود نداشت و شخصیت‌های محوری داستان، مانند همه آدم‌های بیرون از قاب تلویزیون، شرایط عادی را در زندگی روزمره خود تجربه کردند. سازندگان «پایتخت» از ابتدا اثری خلق کردند که داستانی از مردم عادی را نشان می داد و در آن شخصیت های داستان برای نیازهای طبیعی خود مانند همه افراد خارج از کادر تصمیم می گرفتند.
یک ایرانی معمولی
در کنار همه فراز و نشیب های شخصیت های داستان، توجه سازندگان به آداب و رسوم سنتی ایرانی مانند استفاده صحیح از موسیقی محلی، اهمیت خانواده، برپایی اعیاد و مناسبت های ملی مانند تهیه سفره هفت سین. حتی در شرایط سخت نیز اهمیت این نکات را در ذهن سازندگان آن نشان می دهد. . از سوی دیگر ایجاد افراد با هویت و ظاهر و باطن مسلمان در جامعه، انجام شعائر دینی و توجه به مسائل اخلاقی و دینی از جمله احترام و محبت به بزرگان خانواده، حساسیت نسبت به اموال حلال و حرام، دوری از دروغ. و محکوم کردن رفتارهای غیراخلاقی نیز هویت است. شخصیت های داستان را نشان می داد.
نقش محوری خانواده
یکی دیگر از ویژگی های این خانواده معمولی، نقش محوری خانواده و اصالت بخشیدن به «خانواده» به جای «خانه» است. با وجود تمام اتفاقات و اتفاقات، مردم تمام تلاش خود را می کنند تا این خانواده را در بهترین و شادترین حالت در کنار هم نگه دارند. «پایتخت» در اولین فصل خود با تکیه بر شخصیت پردازی و قرار دادن شخصیت ها در موقعیت های مختلف سعی در نشان دادن انسان معمولی ایرانی داشت.
راوی داستان اقوام
مجموعه نمایشی «پایتخت» از همان ابتدا توانست مسیری قابل تعمیم را برای ورود اقوام مختلف به آثار نمایشی 8 رسانه ملی باز کند. داستان اصلی جایی خارج از کلان شهرها و زندگی مدرن شهری، در قلب روستا یا شهرهای کوچک شمال کشور، در میان افرادی که معمولاً چهره شان در درام های تلویزیونی دیده نمی شود، اتفاق افتاد.
اگرچه این خانواده ابتدا سعی می کنند در تهران زندگی کنند، اما به نظر می رسد این شهر قصد پذیرش آنها را ندارد و مشکلات شهرنشینی یا سرمایه داری از طریق داستان های کوتاه به هم پیوسته به تصویر کشیده می شود. با پیروی از این اصل، همچنین خلق شخصیت هایی از طیف های مختلف اجتماعی- فرهنگی که هر کدام نماینده طیفی در جامعه هستند، توانست گروه های وسیعی از مردم و بینندگان تلویزیون را به خود جذب کند.
اغلب شخصیت های داستان «پایتخت» ویژگی های ملموس جامعه ایرانی را با چاشنی طنز دارند. شخصیت های آشنا که با موضوعات جدید وارد سریال می شوند. شخصیت های واقعی که علیرغم رفتار اغراق آمیزشان از ثبات نسبی برخوردارند و ردپای آنها در گوشه و کنار جامعه دیده می شود. هرچند به تدریج برخی از شخصیت های داستان در فصل های بعدی دستخوش تغییراتی شدند و در برخی موارد از نتایج نقش ها و افراد عادی جامعه فاصله گرفتند و اغراق آمیز شدند.
