خبرآنلاین: فردی که زمانی کشورش مهد وحدت عربی بود، حالا با مخالفانی که با ورود به پایتخت سوریه نماد پان ترکیسم را به رخ رسانه ها می کشیدند، افتاد!
بعدازظهر روز شنبه 21 خرداد 1379 حافظ اسد رئیس جمهور 70 ساله سوریه در حین صحبت تلفنی با نخست وزیر وقت لبنان دچار حمله قلبی شد و تلفن از دست وی افتاد و جان باخت. نقطه مرگ او نه تنها سوریه را در ماتم فرو برد.
نیویورک تایمز در تحلیلی همان شب اسد را محور اصلی روند صلح خاورمیانه خواند و نوشت که با مرگ او این روند در هاله ای از عدم قطعیت فرو رفت. بیل کلینتون، رئیس جمهور وقت آمریکا نیز در بیانیه ای به این مناسبت تسلیت گفت و گفت که با وجود همه اختلافاتش با او، احترام زیادی برای او قائل است. کلینتون نیز به این گفته قانع نشد و در همان شب ده دقیقه با بشار اسد پسر حافظ که یک ماه بعد جانشین او شد، تلفنی صحبت کرد.
اندکی پس از آنکه مجری تلویزیون سوریه خبر درگذشت حافظ اسد را در تلویزیون خواند، عزاداران به خانه وی در شمال دمشق هجوم آوردند.
در میان سران کشورهای غربی، ژاک شیراک رئیس جمهور فرانسه در مراسم تشییع جنازه وی که چند روز بعد برگزار شد شرکت کرد و افراد دیگری مانند صدراعظم آلمان و دیگران پیام تسلیت گفتند. از طرف ایران سید محمد خاتمی رئیس جمهور وقت و سردار رحیم صفوی فرمانده کل سپاه پاسداران حضور داشتند و پس از آن بشار اسد فرزند حافظ اسد طولانی ترین دیدار با رئیس جمهور ایران بعد از مراسم تشییع
هموارسازی عجیب مسیر قانونی
در مجموع، واکنش های جهانی به مرگ حافظ اسد نشان داد که او چهره ای تقریبا موجه در دنیای سیاست است. در جهان عرب حافظ اسد را نماد مبارزه با اسرائیل و اتحاد اعراب می دانستند. بشار اسد، پسر 34 ساله اش به محض مرگ، در روندی سریع و عجیب بر سر کار آمد. فردی که با اینکه با روی کار آمدنش قانون برای رئیس جمهور شدنش تغییر کردند و در شهرهای مختلف سوریه مردم با او بیعت کردند اما بعد از 10 سال یک بار تا مرز سقوط پیش رفت. دفعه بعد همین دو روز پیش بود بود مجبور شد با تصرف پایتخت کشورش به دست مخالفان مسلح قدرت را به کشورش بدهد و از کشورش فرار کند.
اما بشار طی چه فرآیندی سر کار آمد؟ در همان شبی که حافظ اسد درگذشت، پارلمان سوریه بلافاصله جلسه فوق العاده ای تشکیل داد و به اتفاق آرا (270 رای) با اصلاح اصل 83 قانون اساسی این کشور، حداقل سن رئیس جمهور را از 40 سال به 34 سال کاهش داد تا سن بشار. مانعی برای رئیس جمهور شدن او نیست.
در همان شب، رهبری حزب بعث سوریه رسما بشار را به عنوان نامزد ریاست جمهوری سوریه معرفی کرد. خبرگزاری رسمی سوریه “سانا” شامگاه یکشنبه 22 ژوئن 1979 اعلام کرد: اعضای رهبری ملی حزب بعث این کشور در جلسه خود به ریاست سلیمان قده معاون دبیر ملی حزب مذکور به اتفاق آرا به بشار اسد برای تصدی پست ریاست جمهوری معرفی شده به مجلس ملی سوریه رای داد.
روز بعد، 22 خرداد، بلافاصله به درجه ژنرالی ارتقا یافت و مسئولیت فرماندهی کل نیروهای مسلح سوریه برای هموارسازی مسیر ریاست جمهوری بشار به او واگذار شد.
عبدالحلیم خدام حامی ریاست جمهوری سوریه در همان روز پس از ارتقای بشار اسد به درجه ژنرالی، وی را به عنوان فرمانده کل نیروهای مسلح منصوب کرد. دفتر وی اعلام کرد که حکم صادره برای بشار اسد از لحظه ابلاغ معتبر است. پیش از آن حافظ اسد شخصاً مسئولیت نیروهای مسلح را بر عهده داشت.
همچنین در نشست چهارم ژوئیه رهبری ملی حزب بعث سوریه، بشار اسد، فرمانده کل ارتش و نیروهای مسلح سوریه به سمت دبیرکلی رهبری ملی حزب بعث میهن تجارت شد. به جای پدرش این سازمان که 21 عضو داشت بالاترین مرجع تصمیم گیری حزب بعث سوریه بود و سیاست های داخلی و خارجی این کشور را تعیین می کرد.
با اقدامات سریع حزب بعث سوریه راه برای ریاست جمهوری بشار اسد 34 ساله به طور کامل هموار شد و او در نهایت با کسب بیشترین آرا برای یک دوره هفت ساله در یک دوره ریاست جمهوری سوریه به ریاست جمهوری رسید. همه پرسی تک نفره که وی تنها نامزد آن بود و در روز دوشنبه 29 تیر 1358 برگزار شد. دوره ای که بعدها سه بار با رفراندوم های مشابه تکرار شد!
بشار با همه این تلاش ها هرگز نتوانست جای پدرش را در عرصه سیاسی بگیرد، نه عامل وحدت اعراب شد و نه نماد مبارزه با صهیونیسم، فردی که زمانی کشورش مهد وحدت اعراب بود، حالا سقوط کرد. با مخالفانی که با دستانش وارد پایتخت سوریه شدند. نماد پان ترکیسم را به رسانه ها نشان می دادند!
