نقاشی سهراب؛ شانس رکوردشکنی تاریخ هنر ایران

سهراب سپهری پس از مرگش در جهان به دو بخش تقسیم شده است. سهراب شاعر و سهراب نقاش! دهه 70 و 80 در انحصار سهراب شاعر بود و از دهه 90 به بعد این سهراب نقاش است که بر این عرصه مسلط است. یک طرف سهراب نقاش میلیاردی که روحش حتی از فیگورهای نجومی آثارش خبر ندارد و از طرف دیگر سهراب شاعر که هنوز پای درختی در لبه نهر کوچکی نشسته است. با یک سبد پلاستیکی در مقابلش و یک لیوان چای در دستانش و زندگی مدرن را به ریشه های عرفان شرقی گره می زند. احتمالاً نسل های امروز از سهراب بیشتر به عنوان یک نقاشی میلیاردی یاد خواهند کرد. شاعر عرفانی نیست. اشتباه هم نیست. در عصر شبکه های اجتماعی که تصویر بیش از هر چیز در مرکز توجه است، طبیعی است که بر خلاف دو سه دهه پیش، بیان بصری سهراب بیش از بیان کلامی او قابل قبول باشد.

سهراب ثبت می کند

نقاشی‌های این شاعر بزرگ معاصر در بیش از یک دهه گذشته بارها در حراج‌های بزرگ ایران رکورددار فروش بوده است. در سال 1392 دو تابلوی او به قیمت یک میلیارد و هشتصد میلیون تومان فروخته شد و تعجب رسانه ها، کارشناسان و مردم عادی را برانگیخت. در سال 1394 دو تابلوی دیگر از مجموعه تنه درختان او به ترتیب با بالاترین قیمت پیشنهادی 3 میلیارد تومان و 1 میلیارد و 550 میلیون تومان در حراج تهران فروخته شد.

تابلوی نقاشی دیگری از او در حراج تهران در سال 1376 به قیمت 5 میلیارد و 100 میلیون تومان چکش خورد و رکوردها نیز تغییر کرد تا اینکه در سال 1400 رکورد 11 میلیارد و 800 میلیون تومان به ثبت رسید و در تیرماه امسال. تابلویی بدون عنوان از سهراب که در تیرماه 1396 به قیمت 1.9 میلیارد ریال فروخته شد. فروخته شد، به قیمت 21.3 میلیارد تومان چکش خورد. یعنی قیمت بیش از 11 برابر افزایش یافته است. حالا قرار است تابلویی از سهراب روز جمعه در نوزدهمین دوره حراج تهران (هنر کلاسیک و مدرن ایرانی) با قیمت پیشنهادی 20 تا 22 میلیارد تومان به خریداران عرضه شود. بر اساس رکوردهای اخیر و رشد قیمت، پیش‌بینی می‌شود تابلوی فعلی بتواند سد قیمتی اولیه 22 میلیارد تومانی را بشکند و رکورد جدیدی برای آثار سهراب و همچنین بازار هنر ایران به ثبت برساند.

حراج نوزدهم

در نوزدهمین دوره حراج تهران که در روزهای آینده برگزار می شود؛ سه اثر از سهراب سپهری ارائه شده است. علاوه بر گرانترین اثر حراج که پیشتر به آن اشاره شد، دو اثر دیگر از سهراب سپهری نیز ارائه شده است. این دو اثر هر دو با قیمت اولیه 14 تا 16 میلیارد تومان عرضه شده اند. تابلوی بدون عنوان او در تیرماه سال گذشته در حال حاضر گران ترین اثر هنری ایران است و اگر اثر او روز جمعه در نوزدهمین حراج تهران به زیر چکش برود، احتمالا رکورد جدیدی از خود به جای خواهد گذاشت و رکورد قبلی خود را خواهد شکست. اگر در این دوره از حراج هر سه اثر او به قیمت پیشنهادی به فروش برسد، سهراب تنها در یک روز 54 میلیارد تومان در بازار هنر ایران گردش مالی ایجاد کرده است. حال اگر آمار فروش دو تابلوی نقاشی دیگر او در تیرماه امسال را نیز به این رقم اضافه کنیم، رکورد سهراب در ایجاد گردش مالی در سال جاری به 87 میلیارد و 700 میلیون تومان می رسد که بعید است هیچ هنرمند دیگری بتواند این رقم را بگیرد. جای او

تابلوی امتیازات

90 اثر در نوزدهمین دوره حراج هنر کلاسیک و مدرن ایران به حراج گذاشته می شود. در این حراج تابلویی بدون عنوان از مجموعه درختان سهراب سپهری با برآوردی بین 20 تا 22 میلیارد تومان عرضه می شود که بزرگترین شانس رکوردشکنی در تاریخ هنر ایران است. این اثر پیش از این در حراج کریستیز دبی در سال 1394 با قیمت اولیه 250 تا 300 هزار دلار معادل حدود 16 میلیارد تومان به فروش رسیده بود. امضای سهراب سپهری در پایین سمت راست تابلو ثبت شده است. این اثر با رنگ روغن روی بوم خلق شده و ابعاد آن 108*62 سانتی متر است. این اثر در حدود دهه 50 توسط سهراب سپهری خلق شده است.

سوابق تاریخی سینما و تجسم

چندی پیش خبر هزار میلیاردی شدن سینمای ایران در رسانه ها منتشر شد. خبری که حکایت از افزایش استقبال ایرانی ها از فیلم های کمدی روی اکران و تاریخ سازی در گیشه سینما داشت. حالا با رکوردشکنی فروش آثار تجسمی در تیرماه امسال و احتمال تکرار آن در جمعه آینده، به نظر می رسد حوزه تجسمی در کنار سینما رکوردهای تاریخی را به ثبت برساند. به نظر می رسد سال 1402 بیش از هر چیز سال خوبی برای هنر بوده است. اگرچه افزایش قیمت آثار در حراجی های هنری می تواند نشان دهنده تورم شدید قیمت گذاری آثار و تفاوت قابل توجه نرخ ارز باشد، اما لزوماً افزایش ارزش آثار نیست.