بازیگری خوب پتروشیمی‌ها در رونق بازار ارز تجاری

با افزایش عرضه ارز از پتروشیمی‌ها، بازار به سمت ثبات پیش می‌رود، اگرچه رفع چالش‌های تولید می‌تواند تأثیرات آن را پایدارتر کند.

در هفته های گذشته نرخ دلار افزایش یافته است که نگرانی فعالان اقتصادی و مردم را برانگیخته است. کارشناسان اقتصادی دلایل مختلفی از جمله التهابات منطقه ای، تقاضای بالای ارز در پایان سال و مشکلات تولید ناشی از کمبود برق و گاز در کشور را برای این افزایش نرخ عنوان می کنند.

سخنگوی دولت همچنین در نشست خبری اخیر خود گفت: نرخ ارز دستخوش مسائل مختلفی است که بخشی از آن مربوط به کشور و برخی دیگر مربوط به کشورهای خارجی است و بخشی از دلایل افزایش اخیر نرخ ارز است. نرخ ارز تقاضای پایان سال و افزایش سفر و ثبت سفارش و تقاضای ارز است. و تلاش دولت تقویت تاب آوری است.

این در حالی است که بانک مرکزی با استفاده از ابزارهایی مانند راه اندازی بازار ارز تجاری که بسیاری از فعالان اقتصادی از آن راضی هستند به دنبال تثبیت نرخ و جلوگیری از نوسانات احتمالی آتی است. صمد حسن زاده; رئیس اتاق بازرگانی ایران در این خصوص با تاکید بر اینکه بازار ارز تجاری با شفافیت خوبی آغاز شده است، اظهار داشت: با قیمت توافقی مناسب برای صادرکنندگان، واردکنندگان می توانند ارز خود را به خوبی تامین کنند.

وی ادامه داد: با استعلام هایی که انجام شده، با رضایت خوبی از سوی واردکنندگان مواجه هستیم که توانسته اند ارز مورد نیاز خود را ظرف دو سه ساعت از این بازار تهیه کنند.

در این زمینه مهدی امینی; عضو اتاق بازرگانی تبریز همچنین معتقد است: در پایان سال بسیاری از شرکت ها نیاز به تسویه حساب ارزی داشتند که این امر به افزایش تقاضای دلار دامن زد.

نقش پتروشیمی ها در تامین ارز

اتفاق جدیدی که از هفدهم دی ماه به طور رسمی آغاز شد، آغاز عرضه ارز پتروشیمی ها در بازار ارز تجاری بود که به گفته فعالان اقتصادی، به نظر می رسد تلاش های اخیر بانک مرکزی برای افزایش عرضه ارز موجب شده است. اثرات مثبت در کاهش نوسانات بر این اساس احمد مهدوی; دبیرکل اتحادیه صنایع پتروشیمی ایران 27 دی ماه در نشست خبری گفت: در 16 روز گذشته بیش از 600 میلیون دلار ارز پتروشیمی در بازار توافقی عرضه شده است.

وی همچنین تاکید کرد: هیچ دستوری از سوی بانک مرکزی در خصوص این تراکنش ها داده نشده است و ما خودمان تراکنش ها را رتبه بندی کرده ایم.

مهدوی افزود: ارز صادراتی صنعت پتروشیمی بیش از نیاز کشور است و این ارز می تواند بازار را تامین کند.

جمشید برزگر; نایب رئیس اتاق بازرگانی تبریز با اشاره به جلسه اخیر رئیس کل بانک مرکزی با پتروشیمی ها و عرضه ارز آنها در بازار، تصریح کرد: پتروشیمی ها به عنوان یکی از بزرگترین منابع ارزی کشور، باید ارز خود را به موقع و به مقدار کافی به بازار عرضه کنند. و اگر این اتفاق بیفتد می تواند به ثبات بازار ارز و حفظ قیمت ها در سطح مناسب کمک کند.

برخی دیگر از اعضای اتاق بازرگانی نیز معتقدند افزایش عرضه ارز توسط شرکت های پتروشیمی تاثیر مستقیمی بر کاهش نوسانات قیمت ارز خواهد داشت و این شرکت ها باید مسئولیت اجتماعی خود را در قبال مردم انجام دهند. مسعود بنابیان; نایب رئیس اتاق بازرگانی تبریز به خبرنگار ایبِنا گفت: این شرکت ها باید به ملت کمک کنند چرا که از منابع عمومی بهره برده اند و اکنون نوبت آنهاست که در شرایط بحرانی به اقتصاد کشور کمک کنند.

مشکلات تولید و تاثیر آن بر نرخ ارز

با وجود اثرات مثبت افزایش عرضه ارز از پتروشیمی ها، کارشناسان این حوزه معتقدند مشکلات اساسی در حوزه تولید همچنان بر بازار ارز تاثیر منفی می گذارد. به گفته امینی، تولیدکنندگان در فصول مختلف سال با مشکلات جدی مواجه هستند و کمبود برق و گاز و نوسانات انرژی یکی از مشکلاتی است که بهره وری تولید را در کشور کاهش می دهد و در نهایت به افزایش قیمت و نرخ ارز دامن می زند.

به گفته وی، اگرچه افزایش عرضه ارز توسط پتروشیمی ها می تواند بازار را آرام کند، اما برای اثربخشی این سیاست در بلندمدت باید مسائلی مانند مشکلات انرژی یا مسائل زیرساختی بهبود یابد.

عباس آرگون; یکی از اعضای هیات رئیسه اتاق تهران نیز گفت: در حوزه انرژی اختلافاتی داریم و همین اختلاف برق به تنهایی خسارت زیادی به تولید وارد کرده است و سالانه ده ها میلیارد دلار در صنعت فولاد آسیب می بیند. به دلیل قطعی گاز و برق و تمام این مسائل در نهایت باعث تورم می شود.

ضرورت اصلاح ساختارهای کلان اقتصادی

علیرغم تلاش هایی که برای بهبود وضعیت بازار ارز صورت گرفته است، بسیاری از کارشناسان معتقدند برای دستیابی به ثبات پایدار، نیاز به اصلاحات اساسی در سیاست های کلان اقتصادی و همچنین مدیریت بازار غیررسمی وجود دارد.

از جمله راهکارهای پیشنهادی در زمینه مدیریت بازار غیررسمی ارز می توان به ظرفیت های قانون جدید مبارزه با قاچاق کالا و ارز، تنوع بخشی به مبادلات ارزی کشور و ایجاد شبکه های پرداخت غیر دلاری اشاره کرد. همچنین یکی دیگر از ابزارهایی که می تواند نقش موثری داشته باشد، شفاف سازی معاملات ریالی و استفاده از ابزارهای مالیاتی به ویژه مالیات بر عایدی سرمایه است.

بنابراین؛ عرضه ارز توسط شرکت‌های پتروشیمی در بازار ارز تجاری می‌تواند به کاهش نوسانات و تعادل نسبی در بازار کمک کند، اما این امر تنها در صورتی موثر خواهد بود که مشکلات اساسی در بخش‌های تولید و زیرساخت و همچنین مدیریت ارز غیررسمی وجود داشته باشد. بازار، حل می شوند. فعالان اقتصادی معتقدند تنها با اصلاحات همه جانبه در سیاست های اقتصادی و تولیدی می توان به ثبات پایدار در بازار ارز دست یافت.

منبع:

ابنا