افزایش نرخ ارز ، برخلاف برخی از ادعاهای مطرح شده ، به معنای سود واقعی برای بانک ها نیست و فقط یک متغیر حسابداری است.
براساس Business News ، برخی از رسانه ها در 5 آوریل ادعا می کردند که بانک های سهام از 6 تریلیون دلار بهره مند شده اند. اما تحقیقات آژانس خبری مهر نشان می دهد که این ادعا گمراه کننده است و افزایش نرخ ارز به معنای سود واقعی برای بانک ها نیست.
برای بررسی این موضوع ، ابتدا باید با مفهوم نرخ ارز در سیستم بانکی آشنا شویم. بانک های فعال در ایران به دلیل فعالیت های تخصصی مانند افتتاح پول ارز (LC) برای واردکنندگان و صادرکنندگان و همچنین مدیریت خطرات ناشی از نوسانات ارزی ، برخی از دارایی های خود را به عنوان ارزهای خارجی حفظ می کنند.
این دارایی ها برای ثبت تراز مالی بانکها باید به RIALS تبدیل شوند. برای این منظور ، بانک مرکزی نرخی را به نام “نرخ ارز” اعلام می کند ، که اساس تبدیل ارزش دارایی های ارزی به ریال است. این نرخ نقش مهمی در نمایش وضعیت مالی بانک ها در گزارش های حسابداری دارد.
آیا افزایش نرخ ارز به معنای سودآوری است؟
یکی از نکات مهم در این زمینه ، تأثیر افزایش نرخ ارز بر ارزش دارایی کتاب است. با افزایش نرخ ارز ، ارزش ریال دارایی های ارزی بانکها در ترازنامه نیز افزایش می یابد. این ممکن است در نگاه اول یک سود در نظر گرفته شود ، اما واقعیت این است که این افزایش صرفاً تغییر در ارزش کتاب دارایی است و نمی تواند به عنوان سود واقعی شناخته شود.
به عبارت دیگر ، این تغییر فقط یک عملیات حسابداری است و نشانگر درآمد واقعی یا جریان نقدی برای بانک ها نیست. سود واقعی هنگامی که بانک ها دارایی های ارزی خود را بفروش یا تبدیل می کنند و سود عملیاتی را از این معامله به دست می آورند ، به دست می آیند.
در مقابل ، افزایش ارزش کتاب دارایی ها به دلیل تغییر در نرخ ارز هیچ تاثیری مستقیم بر جریان نقدی بانک یا درآمد عملیاتی ندارد. به عبارت دیگر ، این تغییر صرفاً تجدید ارزیابی حسابداری است و تا زمانی که دارایی ها معامله شوند ، به نفع بانک ها نیست.
بخشنامه و محدودیت های قانونی بانک مرکزی
نکته قابل توجه دیگر بانک مرکزی شماره 1/4 مورخ 5 آوریل است که صریحاً بیان می کند که سود مبادله ارز برای دارایی ها و بدهی ارز به عنوان سود قابل توجهی در نظر گرفته نمی شود. این بخشنامه نشان می دهد که حتی اگر ارزش کتاب دارایی های ارزی افزایش یابد ، این افزایش نمی تواند به عنوان سود توزیع شده در بین سهامداران یا معیار عملکرد مالی بانک ها در نظر گرفته شود.
این محدودیت قانونی بر اهمیت تمایز بین سود واقعی و تغییرات حسابداری تأکید می کند و از سوء مدیریت احتمالی در ارزیابی وضعیت مالی بانک ها جلوگیری می کند.
طبق توضیحات ارائه شده ، ادعای “سود 6 تریلیون دلار در بانکهای بورس اوراق بهادار از نرخ ارز است” ارزیابی می شود. این ادعا بدون در نظر گرفتن ماهیت نرخ حسابداری نرخ ارز و تفاوت بین سود واقعی و تغییرات اداری مطرح شده است.
در حقیقت ، افزایش نرخ ارز فقط به بانک ها کمک می کند تا وضعیت مالی خود را در ترازنامه به روز کنند و این منجر به سودآوری نمی شود. با این حال ، نمی توان انکار کرد که این تغییرات حسابداری می تواند تأثیرات غیرمستقیم بر مدیریت ریسک و تصمیمات مالی بانکها داشته باشد ، اما این تأثیرات به معنای پول نقد یا سود عملیاتی نیست.
در پایان ، باید گفت که مسئله نرخ ارز و تأثیر آن در ترازنامه بانکی یک مسئله پیچیده حسابداری است که نیاز به صحت و شفافیت در تجزیه و تحلیل دارد. ادعای بانک ها برای افزایش دلار ، صرف نظر از ماهیت غیر کاش و غیر عملیاتی این تغییرات ، می تواند منجر به سوء تفاهم های جدی در بین مخاطبان و سرمایه گذاران شود.
بانک ها برای کسب سود واقعی باید روی فعالیت های تجاری و عملیاتی خود تمرکز کنند ، نه صرفاً بر تغییرات حسابداری ناشی از نرخ ارز. در همین راستا ، رسانه ها همچنین باید بازتاب بیشتری از چنین موضوعاتی داشته باشند و از عناوین جهت یا گمراه کننده خودداری کنند تا تصویری مناسب از وضعیت مالی و اقتصادی بانک ها ارائه دهند.
منبع: خبرگزاری مهر
